Van (Türkiye) ve çevresinde Euphorbia spp. (Euphorbiaceae) üstünde Aphis tirucallis Hille Ris Lambers, 1954 ve Aphis vallei Hille Ris Lambers & Stroyan, 1959 (Hemiptera: Aphididae)’nin populasyon değişimi

Yıl 2011, Cilt: 35 Sayı: 1, 75 - 87, 01.02.2011

Mehmet Salih Özgökçe İlhan Kaya Evin Polat

Öz

Çalışma 2006-2007 yıllarında Van ilinde yürütülmüştür. Örneklemeler üç farklı lokasyonda yürütülmüş ve yaprakbitleri Euphorbia spp.’nin dalları ile birlikte alınarak doğrudan sayılmıştır. Çalışmada Aphis tirucallis Hille Ris Lambers, 1954’in Euphorbia heterodena Jaub. et Spach ve Euphorbia seguieriana Necker subsp. seguieriana Necker üstünde, Aphis vallei Hille Ris Lambers & Stroyan 1959’nin de Euphorbia macroclada Boiss. üstünde beslenmesi hem yaprakbitlerinin bölge için ve hem de konukçu bitkilerin bu türler için besin bitkileri olması yönünden ilk kayıtlar olma niteliği taşımaktadır. Ayrıca yaprakbitklerinin iki yıllık populasyon değişimleri izlenmiştir. Her iki yaprakbiti türünün iklim faktörlerinin daha uygun olduğu 2007 yılında daha yüksek bir populasyon oluşturduğu saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Euphorbia heteradena, Euphorbia macroclada, Euphorbia seguieriana subsp. seguieriana, populasyon değişimi

Population dynamics of Aphis tirucallis Hille Ris Lambers, 1954 and Aphis vallei Hille Ris Lambers & Stroyan, 1959 (Hemiptera: Aphididae) on Euphorbia spp. (Euphorbiaceae) in Van, Turkey

Öz

This study was conducted in Van Province in 2006-2007 years. Samplings were performed in three different locations and aphids were directly counted of those collected from branches of Euphorbia spp. Aphis tirucallis Hille Ris Lambers, 1954 were found on Euphorbia heteradena Jaub. et Spach and Euphorbia seguieriana Necker subsp. seguieriana Necker while Aphis vallei Hille Ris Lambers & Stroyan, 1959 was found on Euphorbia macroclada Boiss. These are the first reports for the aphids and their host plants in this area. Population changes of the aphids were observed during two years. It was determined that both of aphids created higher population in the year 2007, which had more proper climate conditions

Anahtar Kelimeler

Euphorbia heteradena, Euphorbia macroclada, Euphorbia seguieriana subsp. seguieriana, population dynamic

Kaynakça

• Anonymous, 1993. Catálogo comentado de las especies de áfidos halladas en Almería hasta 1991, con indicación de aquellos que puedan resultar perjudiciales a las plantas cultivadas. Boletin del Instituto de Estudios Almerienses. Ciencias, ISSN 1133-1488, No: 11-12, 35-65.
• Böhning, D., 1998. Zero-Inflated poisson models and C.A.MAN: A Tutorial collection of evidence, Biometrical Journal, 40 (7): 833-843.
• Chander, S., 1996. Aphid infestation on wheat in relation to climatic factors and predators. Annals Plant Protection Sciences, 4: 148–50
• Çanakçıoğlu, H., 1975. The Aphidoidea of Turkey. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Yayınları, Cilt: XXII, İstanbul Üniv. Yayın No: 1751, İstanbul.
• Davis, P. H., 1982. Flora of Turkey. Edinburgh at the University Press 22, Edinburgh, vol. 7: 566 pp.
• Düzgüneş, Z., S. Toros, N. Kılınçer & B. Kovancı, 1982. Ankara ilinde saptanan afit predatörü Leucopis türleri (Dip.: Chamaemyiidae). Türkiye Bitki Koruma Dergisi, 6: 91-98.
• Ghosh, A. K. & J. M. Nieto Nafria, 1994. Stratigraphic distribution of Aphidfauna (Hom.) in Eastern Andalusian Mountains (South Spain). Orsis, 9: 85-96.
• Gotlin Čuljak, T., R. Bažok, & D. Grubišić, 2008. Fauna Lisnih Uši (Hemiptera: Aphidoidea) Nekih BiljnihVrsta U Hrvatskoj. Fragmenta Phytomedica et Herbologica, 30, No: 1-2.
• Gonzales-Funes, P. & J.M. Michelene, 1988. Pugons (Homoptera, Aphidoidea) de la Provincia d’Alacant II. Aphididae. Miscellania Zoologica 12.
• Lambert, D., 1992. Zero-Inflated Poisson Regression, with an Application to Defects in Mnaufacturin, Technometrics, 34 (1): 1-13.
• Miller, R.M. & A.W. Smith, 1998. The Greenbug Aphid and Its Control. Fact sheet extension horticulture and crop sciences. Ohio State University Extension Fact Sheet. 2021, Coffey Rd., Columbus, Ohio 43210–1086.
• Olmez, S., 2000. Diyarbakır İlinde Aphidoidea (Homoptera) Türleri ve Bunların Parazitoit ve Predatörlerinin Saptanması, Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Adana, 109 s.
• Olmez Bayhan, S., M. R. Ulusoy & E. Bayhan, 2006. Aphids and their predators in Malatya region and around, Turkey. Journal of Biological Sciences, 6 (5): 954- 957.
• Ozdemir, I., 2004. Ankara İlinde Otsu Bitkilerde Aphidoidea Türleri Üzerinde Taksonomik Araştırmalar. Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Basılmamış Doktora tezi, Ankara, 188 pp.
• Özgökçe, M. S., İ. Kaya, E. Polat & U. Özkan, 2008. Van ve Çevresinde Çayır ve Mera Alanlarında Sorun Olan Euphorbia spp. Üzerinde Bulunan Yararlı ve Zararlı Böcek Türlerinin Saptanması. Y.Y.Ü. BAPB tarafından desteklenen Araştırma Projesi Sonuç Raporu, (in Turkish), 46 pp.
• Remaudière, G., A. Autrique, V. F. Eastop, P. Stary & G. Aymonin, 1985. Contribution to the Ecology of African Aphids. F.A.O. Plant Protection Bulletin 64 pp (in Fren.).
• Remaudiere, G., S. Toros & I. Özdemir, 2006. New contribution to the Aphid fauna of Turkey (Hemiptera, Aphidoidea). Revue Française d’Entomologie (N.S.), 28 (2): 75-96.
• SPSS, 2002. SPSS for Windows, Rel. 11.5.0. 2002. Chicago: SPSS Inc.
• Suay-Cano, V. A., A. Tinaut & Y. J. Selfa, 2002. Las Hormigas (Hymenoptera, Formicidae) Asociadas Apulgones (Hemiptera, Aphididae) En Laprovinciade Valencia. Graellsia, 58 (1): 21-37.
• Toros, S., N. Uygun, R. Ulusoy, S. Satar & I. Özdemir, 2002. Doğu Akdeniz Bölgesi Aphidoidea Türleri. T.C. Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı, Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü, 108 s.
• Trdan, S. & L. Mileroj, 1999. The cereal aphid (Sitobion avenae T.) wheat pest. Sodobno–Kmetijstvo, 32: 119–28.
• Yeşilova, A., M. B. Kaydan & Y. Kaya, 2010. Modeling Insect-Egg Data with Excess Zeros using Zero-Inflated Regression Models. Hacettepe Journal of Mathematics and Statistics, 39 (2): 273-282.