Kahramanmaraş pamuk ekim alanlarında Cicadellidae (Hemiptera) familyasına bağlı türler ve popülasyon değişimleri

Yıl 2011, Cilt: 35 Sayı: 4, 665 - 676, 01.08.2011

Cafer Mart Selçuk Sunulu

Öz

Bu çalışma, Kahramanmaraş ili pamuk ekim alanlarında Cicadellidae familyasına bağlı türlerin tespiti, bu türlerin farklı özelliklere sahip bazı pamuk çeşitleri üzerindeki populasyon değişimlerinin belirlenmesi amacıyla gerçekleş-tirilmiştir. Kahramanmaraş ili pamuk ekim alanlarında Cicadellidae familyasına bağlı türlerin tespiti çalışması 2008 yılında üç farklı ilçede 17 ayrı lokasyonda, populasyon değişimleri çalışmaları 2008 ve 2009 yıllarında üç farklı lokasyonda ve farklı pamuk çeşitlerinde yürütülmüştür.
Cicadellidae familyasına bağlı türlerin tespiti çalışması sonucunda biri Agallinae, dördü Typhlocybinae ve sekizi Deltocephalinae alt familyasına bağlı olmak üzere toplam 13 cicadellid tür saptanmıştır. Bunların arasında Asymmetrasca decedens (Paoli, 1932), Empoasca decipiens (Paoli, 1930), Zyginidia pullula (Boheman, 1845), Austroagallia sinuata (Mulsant & Rey, 1855), Psammotettix striatus (Linnaeus, 1758), Orosius orientalis (Matsumura, 1914) ve Circulifer haematoceps (Mulsant & Rey, 1855) en yaygın türler olarak belirlenmiştir.
Popülsayon değişimlerinin belirlenmesi amacıyla yapılan çalışmalar sonucunda, her iki yılda da pamuğun koza oluşturma dönemi boyunca ve olgunlaşma döneminin başlangıcında yaprak pirelerinin popülasyonunun en üst düzeye ulaştığı görülmektedir. Bitki içerisindeki dağılımlarında ise özellikle orta ve alt yaprakları tercih etmiştir.

Anahtar Kelimeler

Cicadellidae, popülasyon değişimi, pamuk, Kahramanmaraş

Teşekkür

Çalışmalar esnasında bulunan türlerin teşhislerini yapan Adnan Menderes Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Bitki Koruma Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hüseyin BAŞPINAR’a teşekkür ederiz.

Species of Cicadellidae (Hemiptera) and their population fluctuations in cotton fields in Kahramanmaraş

Öz

The purpose of this study was to identify cicadellid species in cotton fields in Kahramanmaraş province in Turkey and to determine their population fluctuations on some cotton varieties. Identification of cicadellid species was carried out on samples taken from 17 locations in three districts of Kahramanmaraş in 2008 whereas population fluctuations were determined on three distinct locations and cotton varieties in 2008 and 2009.
Identification of cicadellid species revealed a total of 13 species, one of which belonging to the subfamily Agallinae, four to Typhlocybinae and eight to Deltocephalinae. Amongst these species, Asymmetrasca decedens (Paoli, 1932), Empoasca decipiens (Paoli, 1930), Zyginidia pullula (Boheman, 1845), Austroagallia sinuata (Mulsant & Rey, 1855), Psammotettix striatus (Linnaeus, 1758), Orosius orientalis (Matsumura, 1914) and Circulifer haematoceps (Mulsant & Rey, 1855) were found to be the most common cicadellid species.
According to the results of the work on population fluctuations, it was found that cicadellid populations reached to the highest level during boll production stage and at the beginning of maturation in both years. Pest preference within a plant was for bottom and middle leaves.

Anahtar Kelimeler

Cicadellidae, population change, cotton, Kahramanmaras

Kaynakça

• Anonymous, 2008. TÜİK Bitkisel Üretim İstatistikleri - Dönemi: 2009 (Web sayfası: http://www.tuik.gov.tr), (Erişim tarihi: Kasım 2009).
• Atakan, E., K. Boyacı & O. Gençer, 2004. Çukurova’da yaprakpireleri [Asymmetresca decedens (Paoli) ve Empoasca decipiens Paoli (Homoptera: Cicadellidae)]’nin bazı pamuk çeşitlerindeki popülasyon gelişmesi. Türkiye Entomoloji Dergisi, 28 (4): 267-273.
• Baloch, A. A. & B. A. Soomro, 1980. Preliminary studies on plant profile and population dynamic of insect pest of cotton. Turkish Journal of Plant Protection, 4 (4)203-217.
• Başpınar, H., T. Erol & C. Öncüer, 1996. Aydın ili pamuk alanlarında görülen zararlılar ile önemlilerinin popülasyon değişimleri ve doğal düşmanları üzerinde incelemeler. Türkiye 3. Entomoloji Kongresi (24-28 Eylül 1996, Ankara) Bildirileri, 38-43 s.
• Delvare, G., 1996. Contribution to study of the insect fauna associated with cotton crop. Report on a mission in Turkey. July 15-20, 1996, CIRAD, 1-38.
• Durusoy, M. 2005. Kırıkhan (Hatay) ve Çevresinde Pamuk Alanlarında Erken Dönemde Görülen Emici Böcekler ve Bunların Zararlılık Durumlarının Belirlenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü (Basılmamış) Yüksek Lisans Tezi, Hatay.
• Efil, L. & Ş. Güçlü, 2004. Diyarbakır, Şanlıurfa ve Mardin illerinde pamuk alanlarında bulunan Cicadellidae (Homoptera) türleri. Türkiye I. Bitki Koruma Kongresi (8-10 Eylül 2004, Samsun) Bildirileri, 115 s.
• Falcon, L.A. & Smith, R.F. 1973. Guidelines for Integrated Control of Cotton Insect Pests. FAO, Rome, 92 pp.
• Göçmen H., Ş. Güçlü & S. Dağlı, 1996. Antalya’da pamukta zararlı Cicadellidae türleri ve popülasyon dalgalanmaları. Türkiye 3. Entomoloji Kongresi (24-28 Eylül 1996, Ankara) Bildirileri, 22-28 s.
• Harem, E., 2010. Türkiye’de Tescil Edilen Pamuk Çeşitleri. GAP Toprak-Su Kaynakları ve Tarımsal Araştırma Enstitüsü Yayınları, No:165, Şanlıurfa, 192 s.
• Lodos, N., 1982. Türkiye Entomolojisi II (Genel, Uygulamalı, Faunistik). Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, No.429, İzmir, 591 s.
• Monsef, A., 1981. Life-cycle and toxicogenic role of Austroasca (s.g. Jacobiasca) lybica Berg & Zan. in cotton fields in Fars province. Entomologie et Phytopathologie Appliquees, 49 (1): 11-17.
• Özgür, A. F., E. Şekeroğlu, O. Gençer, H. Göçmen, D. Yelin & N. İşler, 1988. Önemli pamuk zararlılarının pamuk çeşitlerine ve bitki fenolojisine bağlı olarak popülasyon gelişmelerinin araştırılması. Doğa Türk Tarım ve Ormancılık Dergisi, 12: 48-74.
• Özüdoğru, T., 2006. Pamuk Durum ve Tahmin: 2006/2007. Yayın No: 148 ISBN: 975- 407–215–9, ISSN: 1303–8362.
• Salem, M., G. B. Ej-Saadany & M. E. Tharvval, 1988. The fluctuations in population density of the Empoasca decipiens attacking two cotton varieties in upper Egypt. Proceeding of the Conference of the Agricultural Development Research, Vol. 111. Botany, plant pathology & plant protection, Faculty of Agriculture, Ain Shams University, Cairo, 17-19.
• Şekeroğlu, E., A. F. Özgür, C. Kazak & K. Karut, 2000. IPM for cotton in Çukurova Region of Turkey. Proceedings The Inter-Regional Cooperative Research Network on Cotton, 169-176.