Harnup güvesi [Apomyelois (=Ectomyelois) ceratoniae Zeller (Lepidoptera: Pyralidae)]'nin farklı nar çeşitlerindeki bulaşıklık oranı ve konukçu tercihi

Yıl 2014, Cilt: 38 Sayı: 1, 101 - 110, 01.02.2014

Mehmet Mamay Ali İkinci Levent Ünlü Ergün Doğan

https://doi.org/10.16970/ted.89680

Cited By: 7

Öz

This research was conducted in order to determine the infestation rate and host preference of Carob Moth [Apomyelois (=Ectomyelois) ceratoniae Zell. ( Lepidoptera.: Pyralidae)] on 24 years old 13 different pomegranate cultivars under field conditions in 2010 and 2011. In the research, 13 pomegranate cultivars including 3 sour, 5 tartish and 5 sweet planted in 4 x 4 m distance were used. The research was carried out on 2 trees of each cultivar from each of 3 replications according to randomized complete block design with 3 replications. In order to determine infestation rate of Carob Moth on different pomegranate cultivars damaged and undamaged harvested fruits were counted and weighed separately at full maturity. Carob Moth infestation rate of each cultivar was determined proportioning infested fruits of the cultivar to all fruits of the same cultivar. In the study, yield, infested and uninfested fruits weight (kg/tree) of each cultivar were determined individually. According to the determined average infestation rate of both years, Fellahyemez had the highest average infestation ratio (51.4%) followed by Beynarı (32.59%), Çekirdeksiz (31.71%) and Çevlik (28.68%). The infestation rate of Carob Moth on pomegranate cultivars was determined as lesser on sour and tartish tasted cultivars such as Ekşilik (%3.15), Hicaznar (%14.04), Mayhoş-I (%14.24) and Ekşi Göknar (%17.85). In the study, Beynarı, Hicaznar, Mayhoş-I, Çevlik and Mayhoş-IV were identified as the highest yielding cultivars. In regard to yield and infestation ratio, Hicaznar and Mayhoş-I cultivars had the highest yield and lowest Carob Moth infestation

Anahtar Kelimeler

Carob Moth, pomegranate, cultivar, infestation rate, host preference

Infestation rate and host preference of Carob moth [Apomyelois (=Ectomyelois) ceratoniae Zeller (Lepidoptera: Pyralidae)] on different pomegranate cultivars

Öz

Bu araştırma; Harnup Güvesi’nin [Apomyelois (=Ectomyelois) ceratoniae Zell. ( Lep.: Pyralidae)] arazi koşullarında değişik nar çeşitlerindeki bulaşıklık oranı ve konukçu tercihini belirlemek amacı ile 2010 ve 2011 yıllarında, 24 yaşlı 13 nar çeşidi üzerinde yürütülmüştür. Araştırmada 4 x 4 m mesafede dikilmiş olan 3’ü ekşi, 5’i mayhoş ve 5’i de tatlı olmak üzere toplam 13 çeşit kullanılmıştır. Araştırma; tesadüf blokları deneme desenine göre, her tekerrürde 2’şer ağaç olmak üzere, 3 tekerrürlü olarak gerçekleştirilmiştir. Harnup Güvesi’nin değişik nar çeşitlerindeki bulaşıklık oranını belirlemek için en uygun olgunlaşma döneminde hasat edilen nar bitkilerine ait meyveler kontrol edilerek, bulaşık olanlar ile sağlam olanlar ayrı ayrı sayılmış ve tartılmıştır. Bulaşık meyve sayısı, ağaçtaki tüm meyve sayısına oranlanarak, Harnup Güvesi’nin o çeşitteki bulaşıklık oranı belirlenmiştir. Çalışmada ayrıca çeşitlerin verimleri, sağlam meyve ve bulaşık meyve ağırlıkları (kg/ağaç) da saptanmıştır. Her iki yılda tespit edilen bulaşıklık oranı ortalamalarına göre, bulaşıklığın en yüksek olduğu çeşitler %51.40 ile Fellahyemez, %32.59 ile Beynarı, %31.71 ile Çekirdeksiz I ve % 28.68 ile Çevlik olarak belirlenmiştir. Nar meyvelerinde Harnup Güvesi bulaşıklığının Ekşilik (%3.15), Hicaznar (%14.04), Mayhoş I (%14.24) ve Ekşi Göknar (%17.85) gibi ekşi ve mayhoş tada sahip olan çeşitlerde daha az oranda görüldüğü saptanmıştır. Çalışmada Beynarı, Hicaznar, Mayhoş I, Çevlik ve Mayhoş IV çeşitleri yüksek verimli çeşitler olarak tespit edilmiştir. Çeşitlerdeki Harnup Güvesi zararı ve çeşitlerin bitki başına ortalama verim değerleri birlikte değerlendirildiğinde, Hicaznar ve Mayhoş I çeşitlerinin az bulaşık ve yüksek verimli çeşitler olduğu belirlenmiştir

Anahtar Kelimeler

Harnup Güvesi, nar, çeşit, bulaşıklık oranı, konukçu tercihi

Kaynakça

• Ak, B.E., A. İkinci, A.I. Özguven & C. Yılmaz, 2009. “Some pomological traits of different pomegranate varieties grown in Sanliurfa-Turkey”. Proceedings of the First International Symposium on Pomegranate and Minor Mediterranean Fruits. Acta Hort. (ISHS) 818:115-120.
• Al-Izzi, M.A.J., S.K. Al-Maliky, M.A. Younis & N.F. Jabbo, 1985. Bionomics of Ectomyelois ceratoniae (Zell.) (Lep.:Pyralidae) on pomegranate in Iraq. Environmental Entomology, 14: 149–153.
• Anonymous, 2012a. Türkiye Nar Üretimi. (Web sayfası: http://www.tuik.gov.tr.) (Erişim tarihi: Ekim 2013).
• Anonymous, 2012b. (Web sayfası: http://www.ttsm.gov.tr/TR/belge/1-177/meyve-ve-asma-cesit-listesi) (Erişim tarihi:Kasım 2013).
• Arutyunyan, R.G., 1990. Morfological differences in Pyraloidea (Lep.: Phycitidae). Biologicheskii Zhurnal Armenii, 41(8): 681– 686.
• Avidov, Z. & S. Gothilf, 1960. Observation on the Honeydew Moth [Crytoblabes gridiella (Mill.)] in Israel. Ktavim, 10 (3-4): 109–124.
• Balachowsky, A. S., 1972. Entomologie appliquee A L’agriculture. Tome II Lepidopterres, Deuxieme Volume. Masson at Editeurs, Paris, 1634 pp.
• Echlin, T.D., 1982. Carob Moth in California: New state record. California Department of Food and Agriculture, Memo, Nov. 26.
• Gothilf, S., 1970. The biology of the Carob Moth, Ectomyelois ceratoniae (Zeller) in Israel. III. Phenology on various hosts. lsrael Journal of Entomology, 5 : 161-170. İkinci, A., 2007. Nar yetiştiriciliği. Tarım Türk Dergisi, (7):12-16.
• Kashkuli, A. & E. Eghtedar, 1976. Biology and ecology of Spectrobates ceratoniae (Zell.) (Lep.: Pyralidae) in the province of Fars. Ent. Phyt. Applig., 41: 21–32.
• Mamay, 2013. Şanlıurfa İlinde Nar Bahçelerinde Harnup Güvesi [Apomyelois ceratoniae Zell. (Lepidoptera:Pyralidae)]’nin Popülasyon Gelişimi ve Bulaşıklık Oranının Belirlenmesi ile Mücadelesinde ÇiftleşmeyiEngelleme (Mating Distruption) Tekniği’nin Kullanılması. Harran Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Şanlıurfa, 146 s.
• Mart, C., 1992. Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde Nar (Punica granatum L.)’larda Zararlı Harnup Güvesi, Ectomyelois ceratoniae (Zell.) (Lep.: Pyralidae)’nin Bio-Ekolojisi ve Mücadelesi Üzerinde Araştırmalar. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Ankara, 131 s.
• Mart, C. & N. Kılınçer, 1993. Güneydoğu Anadolu Bölgesi narlarında zararlı Harnup Güvesi, Ectomyelois ceratoniae (Zell.) (Lep.: Pyralidae)’nin popülasyon değişimi ve döl sayısı. Türk Entomoloji Dergisi, 17 (4): 209-216.
• Mart, C. & Kılınçer, N., 1994. “Harnup güvesi Ectomyelois ceratoniae (Zell.) (Lepidoptera: Pyralidae) ile mücadelede biyolojik preparatların etkinliklerinin kimyasal ve mekanik mücadele yöntemleri ile karşılaştırılması, 511-518”. Türkiye 3. Biyolojik Mücadele Kongresi (25-28 Ocak 1994), İzmir.
• Mehrnejad, M. R., 1993. Biology of the Carob Moth Ectomyelois ceratoniae: A new pest of pistachio in Rafsanjan. Applied Entomology and Phytopathology, 66 (1-2): 1-12.
• Mozaffarian, F., M. Mardi, A. Sarafrazi & G. Nouri Ganbalani, 2007a. Assessment of geographic and host-associated population variations of the Carob Moth, Ectomyelois ceratoniae, on pomegranate, fig, pistachio and walnut, using AFLP markers. Journal of Insect Science, 8(6): 1-11.
• Mozaffarian, F., A. Sarafrazi & G. Nouri Ganbalani, 2007b. Host plant associated population variation in the Carob Moth Ectomyelois ceratoniae in Iran: A geometric morphometric analysis suggests a nutritional basis. Journal of Insect Science, 7: 1536-2442.
• Norouzi, A., A. A. Talebi & Y. Fathipour, 2008. Development and demographic parameters of the Carob Moth Ectomyelois ceratoniae on four diet regimes. Bulletin of Insectology, 61 (2): 291-297.
• Onur, C., 1988. Nar (Özel Sayı). Derim, 5(4).
• Onur, C., H. Tibet & E. A. Işık, 1999. “Melezleme yoluyla nar (Punica granatum L.) çeşit ıslahı, 58-61”. Türkiye III. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi (14-17 Eylül 1999), Ankara.
• Özgüven A.I. & C. Yılmaz, 2000. Pomegranate growing in Turkey. Options Mediterraneennes, Serie A: Seminaires Mediterraneannes. 42: 41-48.
• Özgüven, A.I., S. Çetiner, B.E. Ak & C. Yılmaz, 1997. Güneydoğu Anadolu Bölgesinde Değişik Nar Çeşitlerinin Adaptasyonu Üzerinde Araştırmalar (II. Araştırma Dilimi). Ç.Ü. Ziraat Fakültesi Genel Yayın No: 192, GAP Yayınları No: 112, Adana, 29 s.
• Öztop, A., M. Keçeci & M. Kıvradım, 2010. Antalya ilinde nar zararlıları üzerine araştırmalar: Gövde ve dallarda zarar yapanlar. Derim, 27(1):12-17.
• Öztürk, N. & M. R. Ulusoy, 2009. Pests and natural enemies determined in pomegranate orchards in Turkey. I. Int. symposium on pomegranate and minor mediterranean fruits, 16-19 October 2006, Adana-Turkey. Acta Horticulturae, 818: 277-284.
• Öztürk, N. & M. R. Ulusoy, 2011. Doğu Akdeniz Bölgesi nar bahçelerinde Harnup Güvesi [Ectomyelosi ceratoniae Zell. (Lepidoptera: Pyralidae)]’nin ergin popülasyon değişimi. Türk. Entomol. Bült., 1 (2): 109-118.
• Öztürk, N., M. R. Ulusoy & E. Bayhan, 2005. Doğu Akdeniz Bölgesi nar alanlarında saptanan zararlılar ve doğal düşman türleri. Türk Entomoloji Dergisi, 29 (3): 225-235.
• Polat, H. & T. Özer, 2000. Harran Ovası’nda Yetiştirilebilecek Nar Çeşitleri. T.C. Başbakanlık Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü Şanlıurfa Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Yayınları, Şanlıurfa, 13s. Harnup güvesi [Apomyelois (=Ectomyelois) ceratoniae Zeller (Lepidoptera: Pyralidae)]’nin farklı nar çeşitlerindeki bulaşıklık oranı ve konukçu tercihi
• Tokmakoğlu, C., O. Z. Soylu & H. Devecioğlu, 1967. Ectomyelois ceretoniae (Zell.)‘in biyolojisi ve mücadele metotları üzerinde araştırmalar. Bit. Kor. Bült., 7 (3): 91–106.
• Toledo, J. & E. Albujer, 2005. Project of Technical standards for pomegranate integrated production in Valencia. http://ressources.ciheam.org (Erişim tarihi: Ocak 2010).
• Uzun, M., S. Atlı, S. Arpacı & A. Akgün, 2007. Bazı Nar Çeşit ve Tiplerinin Gaziantep Yöresine Adaptasyonu. T.C.Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü Antepfıstığı Araştırma EnstitüsüMüdürlüğü, Yayın no: 36, 18 s.
• Van Lenteren, J. C. & L.P.J.J., Noldus, 1990. “Whitefly-Plant Relationships: Behavioural and Ecological Aspects, 47-89”. In Whiteflies: Their Bionomics. Pest Status and Management (Ed.: D. Gerling), Intercept Ltd, Andover UK..
• Yazıcı, K. & A. Şahin, 2012. Narın Dünya ve Türkiye'deki Yeri ve Önemi. (Web sayfası: www.batem.gov.tr/haber/haftalar/nar_dunya_tur.pdf) (Erişim Tarihi: Ekim, 2013).
• Yılmaz, M., A.I. Özgüven, B.E. Ak, & S. Çetiner, 1993. Güneydoğu Anadolu Bölgesinde Değişik Nar Çeşitlerinin Adaptasyonu. Ç.Ü. Ziraat Fakültesi Genel Yayın No: 57, GAP Yayınları No: 72, Adana, 22 s.
• Zare, D., J.J. Sendi, A.J. Nodoushan & R. Khosravi, 2013. Life table parameters and biological characteristics of Ectomyelois ceratoniae Zeller (Lepidoptera: Pyralidae) on three cultivars of pomegranate. Archives of Phytopathology and Plant Protection, 46 (7): 766–773.