Ekolojik çalışmalarda türlerin populasyon yoğunluklarının belli periyotlarda abiotik ve biotik birçok faktöre bağlı olarak aşırı arttığı veya azaldığı sık rastlanan bir durumdur. Bu değişimin sonucu olarak populasyon takibi çalışmalarında örneklemelerde birey sayılarında sıklıkla çok fazla sayıda sıfır değeri ile aşırı artış ve azalış şeklinde dalgalanmalar görülebilir. Bu tür sayıma dayalı olarak elde edilen verilerin normal dağılım göstermemesi ve sıfır değerli gözlemlerin çok fazla sayıda olmasından dolayı dağılımın şeklinin sağa doğru çarpık olması, sıfır değer ağırlıklı regresyon yöntemlerinin uygulanmasını gerektirmektedir. Bu çalışmada 2005–2006 yıllarında Van Gölü kıyı şeridinde yerleşim alanları, akarsu giriş noktaları ve doğal alanlar olmak üzere birbirinden farklı karakterde 20 farklı örnekleme istasyonundan Notonecta viridis’in populasyon yoğunlukları aylık örneklemelerle izlenmiştir. Sonuçlar ZIGP regresyon yöntemiyle değerlendirilmiştir. Yapılan değerlendirme sonucunda ortalama, aşırı yayılım ve sıfır değer ağırlıklı gözlemler dikkate alındığında Notonecta viridis populasyon yoğunlukları üstünde her üç regresyonda da farklı örnekleme aralıkları ve istasyonların etkisinin önemli olduğu, çevresel faktörlerden HCO3’nun sıfır değer ağırlıklı modelde negatif yönde, diğer yöntemlerde ise pozitif yönde etkili olduğu görülmüştür. Ortalama regesyonda Fe, aşırı yayılım regresyonunda ise bunlara ilaveten Cl ve Mg’nin populasyon yoğunluğunu olumlu yönde etkilediği saptanmıştır. Notonecta viridis’in bazı istasyonlarda aşırı yoğun bulunması ve bazı istasyonlarda hiç bulunmamasının suyun fiziko-kimyasal özellikleriyle yakından ilgili olduğu sonucuna varılmıştır.
Aşırı Yayılım Sıfır değer ağırlıklı genelleştirilmiş Poisson regresyon populasyon değişimi Notonecta viridis Van Gölü
Bu çalışma Tübitak-Çaydag tarafından desteklenen 102Y089 nolu ve “Van Gölü Sahil Şeridinde Sucul ve Karasal Böcek Faunası ve Bitkisel Floranın Saptanması, Farklı Bölgelerde Göl Kirliliğinin İndikatör Türler Yardımıyla Belirlenmesi” isimli projenin bir kısmıdır. Notonectid türlerini teşhis eden Dr. Dmitry A. GAPON’a ve projeye maddi destek sağlayan Tübitak’a teşekkür ederiz.
In ecological studies, it is a common situation occured that population density of species extremly increases or decreases in certain periods depending on many abiotic and biotic factors. Because of ecologial factors that cause high level fluctuation in population density, It is possible to get zero individual at samplings, and on the other hand, differences between maximum and minimum values obtained in different samplings intervals can be very high. Because this type of data based on counting does not show normal distribution, and shape of the distribution is skewed to the right because of the abundance of zero, using the Zero-inflated Poisson regression method (ZIGP) is required. This study was carried out to obtain information on effects of physico-chemical environmental conditions on population fluctuation of Notonecta viridis. Samplings were conducted with monthly periods along the coastal band of Van Lake in 2005-2006. Samples were taken from 20 sampling places where have three different characters as stream entrances, settlements and natural coastlines. Reults were analysed by using ZIGP regression model. According to results, Effect of sampling intervals and sampling stations on population densities of Notonecta viridis were important. On the other hand, HCO3 had negative effect on population densities in zero-inflated model while it had possitive effect on population densities in other two models. It was determined that Fe effected the species populations in the negative way in the mean regression model, and Cl and Mg effected it in possitive way in the overdispersion regression. In the result, it was deductived that Notonecta viridis was found excessive numbers or none in some sampling stations because of the pysico-chemical structures of water.
Overdispersion Zero-inflated generalized Poisson regression population dynamic Notonecta viridis Van Lake
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Bölüm | Makaleler |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 30 Haziran 2011 |
Gönderilme Tarihi | 16 Nisan 2010 |
Kabul Tarihi | 28 Temmuz 2010 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2011 Cilt: 35 Sayı: 2 |