The Improvement of the Conscious Consumerism Awareness of Elementary Stundents via Stories

Yıl 2015, Cilt: 4 Sayı: 1, 61 - 78, 01.05.2015

Ali Ersoy Erdal Papatğa

Öz

The aim of this study is to examine how the conscious consumerism awareness of elementary school students is improved through the stories. Holistic single case study design was adopted in the study and the participants were selected by extreme case sampling. The study was held in the second semester of the 2014-2015 academic year with teachers who aim to raise conscious consumerism awareness by using the stories in a primary school and fourth grade students in Eskişehir. Research data were collected through participant observation, semistructured interviews and documents. Thematic analysis was applied to the collected data. As a result of the analysis, the teaching process with stories, gaining conscious consumerism awareness with stories and being conscious consumers themes have emerged. It was concluded that the use of stories in the courses have contributed positively for gaining conscious consumerism behaviors for the students. Long-term researches can be made to demonstrate students’ awareness and to monitor the real consumer behaviors of students in their daily lives

Anahtar Kelimeler

Stories, conscious consumer, case study, elementary school students

İlkokul Öğrencilerinin Hikâyeler Aracılığıyla Bilinçli Tüketici Farkındalığının Geliştirilmesi

Öz

Bu araştırmanın amacı ilkokul öğrencilerinin hikâyeler yoluyla bilinçli tüketici farkındalıklarının nasıl geliştirildiğini incelemektir. Araştırmada bütüncül tek durum çalışması deseni benimsenmiş ve katılımcılar aykırı durum örneklemesiyle seçilmiştir. Araştırma Eskişehir’deki bir ilkokulda hikâyeler kullanarak bilinçli tüketici farkındalığı geliştirmeyi amaçlayan dördüncü sınıf öğretmeni ve öğrencileriyle 2014-2015 öğretim yılı bahar döneminde gerçekleştirilmiştir. Araştırma verileri katılımcı gözlem, yarı-yapılandırılmış görüşme ve dokümanlar aracılığıyla toplanmıştır. Toplanan verilere tematik analiz uygulanmıştır. Yapılan analizler sonucunda hikâyelerle ders işleme süreci, hikâyelerle bilinçli tüketici farkındalığı kazanma ve bilinçli tüketici olma temaları ortaya çıkmıştır. Derslerde hikâye kullanımının öğrencilerin bilinçli tüketici davranışlarını kazanmalarına olumlu katkılar sağladığı sonucuna ulaşılmıştır. Öğrencilerin günlük yaşamlarında gerçek tüketici davranışlarını sergileme ve bilinçli tüketici farkındalıklarını izlemeye yönelik uzun dönemli araştırmalar yapılabilir

Anahtar Kelimeler

Hikâyeler, bilinçli tüketici, durum çalışması, ilkokul öğrencileri

Kaynakça

• Akyüz, Z. (2009). İlköğretim çağındaki öğrencilerin tüketim davranışları ve tüketicilik bilinç düzeyi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Altıok, N. (2010). İlköğretim programlarının bilinçli tüketici davranışlarını kazandırma düzeyine ilişkin bir araştırma. Yayımlanmamış doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Baş, N. (2011). Hikâye temelli eğitim programının 60-72 aylık çocukların sorumluluk ve işbirliği becerilerinin gelişimine etkisinin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Belet, Ş. D. (2011). Eleştirel okuma becerisinin geliştirilmesinde hikâye anlatma yönteminin kullanımı: Öğretim deneyi uygulaması. BİLİG, 59, 67-96.
• Braun, V. ve Clarke, V. (2006). Using thematic analysis in psychology. Qualitative Research in Psychology, 3 (2), 77-101.
• Coşkun, M. (2013). Matematik kavramları öğretiminde öyküleştirme yönteminin tutuma ve başarıya etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Ahi Evran Üniversitesi, Kırşehir.
• Coşkun, H., Akarsu, B. ve Kariper, İ.A. (2012). Bilim öyküleri içeren eğitsel oyunların fen ve teknoloji dersindeki öğrencilerin akademik başarılarına etkisi. Ahi Evran Üniversitesi, Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 13(1), 93-109.
• Demircioğlu, H., Demircioğlu, G. ve Ayas, A. (2006). Hikâyeler ve kimya öğretimi. Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 110-119.
• Dincel, M. (2005). Öyküleme ve deney tekniğinin fen bilgisi dersinde öğrencilerin kavramsal anlama başarılarına etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Ekström, M.K. (2007). Parental consumer learning or ‘keeping up with the children. Journal of Consumer Behaviour, 6(4), 203-217.
• Ersoy, N. (2005). İlköğretim öğrencilerinin tüketici eğitimine yönelik bilgi ve tutum düzeyleri. Yayınlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Frisch, J.K. ve Saunders, G. (2008). Using stories in an introductory college biology course. Journal of Biological Education, 42(4), 164-169.
• John, D.R. ve Whitney J.C. (1986). The development of consumer knowledge in children: a cognitive structure approach. Journal of Consumer Research, 12 (4), 406-417.
• Karaman-Kepenekçi, Y. ve Ökdem, M. (2013). İlköğretim hayat bilgisi ve sosyal bilgiler ders kitaplarında tüketici hakları. İlköğretim Online, 12 (3), 674-686.
• Kayahan, Z. (2010). İlköğretim 1. kademe 5. sınıf görsel sanatlar eğitimi dersinde hikâye anlatım yönteminin yaratıcılığa etkileri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Kır, D. (2011). Hikâyelerle matematik öğretiminin ilkokul 2. sınıf öğrencilerinin toplama ve çıkarmaya ilişkin sözel problem çözme becerileri üzerindeki etkileri. Yayınlanmamış Yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Kozinets, R.V. ve Hendelman, J.M. (2004). Adversaries of consumption: Conumer movements, activism and ideology. Journal of Consumer Research, 31, 691-704.
• Makela, C.J. ve Peters, S. (2004). Consumer education: creating consumer awareness among adolescents in Botswana. International Journal of Consumer Studies, 28(4), 379-387.
• Malbeleği, F. (2011). Drama yönteminin sosyal bilgiler dersi başarısına ve bilinçli tüketicilik düzeyine etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
• McGregor, S. (2005). Sustainable consumer empowerment through critical consumer education: A typology of consumer education approaches. International Journal of Consumer, 29, 437-447.
• McNeal, J.U. (2007). On becoming a consumer. The development of consumer behavior patterns in childhood. Oxford: Elsevier.
• McNeal, J.U. ve Yeh, C.H. (1996). Consumer behaviour patterns among Chinese children. Asia Pacific Journal of Marketing and Logistics, 8(1), 3-20.
• Merriam, S.B. (2013). Nitel araştırma desen ve uygulama için bir rehber. S. Turan (Çev. Editörü). Ankara: Nobel Yayınları.
• Pınarcı, G.G. (2007). İlköğretim öğrencilerine farklı yöntemlerle verilen tüketici eğitiminin etkisinin belirlenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Odabaşı, Y. (2006). Tüketim kültürü ( Üçüncü Baskı). İstanbul: Sistem Yayınları.
• Patton, M. Q. (2002). Qualitative research & evaluation methods (3rd Ed.). Thousand Oask, CA: Sage.
• Sidekli, S., Tangülü, Z. ve Yangın, S. (2013). Sosyal bilgiler öğretimi: Öğretmenim bana hikâye anlatır mısın? Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(4), 311-323.
• Şen-Gümüş, B. (2009). Bilimsel öykülerle fen ve teknoloji eğitiminin öğrencilerin fen tutumlarına ve bilim insanı imajlarına etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Şimşek, A. (2004). İlköğretim okulu sosyal bilgiler dersi tarih konularının öğretiminde hikâye anlatım yönteminin etkililiği. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(4), 495-509.
• Tao, P.K. (2003). Eliciting and developing junior secondary students' understanding of the nature of science through a peer collaboration instruction in science stories.
• International Journal of Science Education, 25 (2), 147-171.
• Türk Dil Kurumu (TDK). (2015). Türk Dil Kurumu Büyük Türkçe Sözlük. http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_bts&arama=kelime&guid=TDK.GTS.5 4c60a17992e24.59086751 adresinden 26.01.2015 tarihinde alınmıştır.
• Uyanık, C. (2015). İlkokul 4. sınıf öğrencilerinin bilinçli tüketicilik durumlarının incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Yılmaz, T. (2013). Kavram karikatürleriyle desteklenmiş bilimsel hikâyelerin öğrencilerin akademik başarıları, tutumları ve motivasyonları üzerine etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Celal Bayar Üniversitesi, Manisa.
• Yin, R.K. (2003). Case study research. design and methods (3rd ed.). Thousand Oaks: Sage.