Testing The Cost Stickiness Theory: The Case of BIST Chemical Pharmaceuticals Petroleum Rubber and Plastic Products Industry

Yıl 2022, Cilt: 7 Sayı: 2, 442 - 456, 30.06.2022

Seval Elden Ürgüp

https://doi.org/10.30784/epfad.1098349

Cited By: 2

Öz

The objective of this study is to empirically test the validity of the cost stickiness theory for the companies operating in the BIST Chemical, Pharmaceutical, Petroleum, Rubber and Plastic Products sector for the period of 2010-2019. In the study, three alternative cost variables such as cost of sales, general administrative expenses and marketing, selling and distribution expenses were employed to represent the cost behavior of firms. After controlling the firm size variable in the study, the findings obtained within the framework of the applied two-way static panel data regression analysis indicate that the expenses (costs) of the firms in the sample exhibit an asymmetrical behavior, which shows that the theory of cost stickiness is valid for the examined sector. Therefore, the empirical findings from this study support the asymmetric cost behavior (cost stickiness) view, which argues that costs move asymmetrically, rather than the traditional cost behavior view, which assumes that costs move symmetrically. Therefore, the results of this study are important for all stakeholders related to the sector. As a result, a better understanding of cost behavior in terms of companies can contribute to a more effective cost planning in companies and to increase the profitability and value of the company.

Anahtar Kelimeler

Cost Behavior, Cost Stickiness, BIST Companies, Panel Data Regression Analysis

Maliyet Yapışkanlığı Teorisinin Test Edilmesi: BIST Kimya İlaç Petrol Lastik ve Plastik Ürünler Sektörü Örneği

Öz

Bu çalışmanın amacı 2010-2019 dönemi için BIST Kimya, İlaç, Petrol, Lastik ve Plastik Ürünler sektöründe faaliyette bulunan firmalar açısından maliyet yapışkanlığı teorisinin geçerliliğinin ampirik olarak test etmektir. Çalışmada firmaların maliyet davranışlarını temsil etmek için satışların maliyeti, genel yönetim giderleri ve pazarlama, satış ve dağıtım giderleri gibi üç alternatif maliyet değişkeni kullanılmıştır. Çalışmada firma büyüklüğü değişkeni kontrol edildikten sonra, uygulanan iki yönlü statik panel veri regresyon analizi çerçevesinde ulaşılan bulgular örneklemde yer alan firmaların giderlerinin (maliyetlerinin) asimetrik bir davranış sergilediğine işaret etmektedir ki bu da incelenen sektör açısından maliyet yapışkanlığı teorisinin geçerli olduğunu göstermektedir. Dolayısıyla, Bu çalışmanın ampirik bulguları maliyetlerin simetrik olarak hareket ettiğini varsayan geleneksel maliyet davranışı görüşünden ziyade, maliyetlerin asimetrik olarak hareket ettiğini savunan asimetrik maliyet davranışı (maliyet yapışkanlığı) görüşünü desteklemektedir. Dolayısıyla, bu çalışmanın sonuçları sektörle ilgi tüm paydaşlar açısından önem taşımaktadır. Sonuç olarak, firmalar açısından maliyet davranışının daha iyi anlaşılması, hem firmalarda daha etkin bir maliyet planlamasının yapılmasına hem de firma karlılığı ve değerinin artmasına katkı sağlayabilir.

Anahtar Kelimeler

Maliyet Davranışı, Maliyet Yapışkanlınlığı, BIST Firmaları, Panel Veri Regresyon Analizi

Kaynakça

• Anderson, M.C., Banker, R.D. and Janakiraman, S.N. (2003). Are selling, general, and administrative costs “sticky”? Journal of Accounting Research, 41(1), 47-63. https://doi.org/10.1111/1475-679X.00095
• Banker, R.D., Byzalov, D. and Threinen, L. (2013). Determinants of international differences in asymmetric cost behavior (SSRN Working Paper). http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.2312772
• Banker, R.D., Byzalov, D., Fang, S. and Liang, Y. (2018). Cost management research. Journal of Management Accounting Research, 30(3), 187-209. https://doi.org/10.2308/jmar-51965
• Bengü, H. ve Fidancan, C. (2020). BİST Kimya ve metal ana sanayi sektörlerindeki imalat işletmelerinde maliyet yapışkanlığının test edilmesine ilişkin bir uygulama. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(2), 331-342. https://doi.org/10.25287/ohuiibf.685931
• Bu, D., Wen, C. and Banker, R.D. (2015). Implications of asymmetric cost behaviour for analysing financial reports of companies in China. China Journal of Accounting Studies, 3(3), 181-208. https://doi.org/10.1080/21697213.2015.1062343
• Bugeja, M., Lu, M. and Shan, Y. (2015). Cost stickiness in Australia: Characteristics and determinants. Australian Accounting Review, 25(3), 248-261. https://doi.org/10.1111/auar.12066
• Calleja, K., Steliaros, M. and Thomas, D.C. (2006). A note on cost stickiness: Some international comparisons. Management Accounting Research, 17(2), 127-140. https://doi.org/10.1016/j.mar.2006.02.001
• Cannon, J.N. (2014). Determinants of “sticky costs”: An analysis of cost behavior using United States air transportation industry data. The Accounting Review, 89(5), 1645-1672. https://doi.org/10.2308/accr-50806
• Çelik, M. ve Kök, D. (2013). Türkiye'de maliyet yapışkanlığının geçerliliği: İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB) örneğinde panel veri analizi. İşletme ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 4(4), 37-48. Erişim adresi: https://www.berjournal.com/
• Erdoğan, M., Demirgubuz, M.Ö., Erdoğan, E.O. ve Ömürbek, V. (2019). BİST’de sektörler itibariyle maliyet yapışkanlığının panel veri analizi ile incelenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 10(24), 264-274. https://doi.org/10.21076/vizyoner.529402
• Guenther, T.W., Riehl, A. and Rößler, R. (2014). Cost stickiness: State of the art of research and implications. Journal of Management Control, 24(4), 301-318. doi:10.1007/s00187-013-0176-0
• Günay, F. ve Koşan, L. (2020). Maliyet yapışkanlığının pay getirisine etkisi: Turizm alt sektörlerinde bir uygulama. Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, 13(3), 667-707. https://doi.org/10.29067/muvu.656764
• Gürkan, S. ve Kaya, Ö. (2020). Asimetrik maliyet davranışı teorisi açısından şirketlerin maliyet davranışlarının incelenmesi: THY, Turkcell ve Tüpraş örneği. Mali Çözüm Dergisi, 30, 31-47. Erişim adresi: https://eds.s.ebscohost.com/
• Hacıhasanoğlu, T. ve Dalkılıç, E. (2018). Maliyet yapışkanlığı hipotezinin BİST imalat sektörü kapsamında test edilmesi. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(3), 1802-1808. https://doi.org/10.17218/hititsosbil.479221
• He, D., Teruya, J. and Shimizu, T. (2010). Sticky selling, general, and administrative cost behavior and its changes in Japan. Global Journal of Business Research, 4(4), 1-10. Retrieved from https://www.theibfr.com/gjbr/
• Im, K., Pesaran, H. and Shin, Y. (2003). Testing for unit roots in heterogeneous panels. Journal of Econometrics, 115, 53-74. https://doi.org/10.1016/S0304-4076(03)00092-7
• Karabayır, M.E. (2019). Maliyet yapışkanlığının yeniden gözden geçirilmesi: Borsa İstanbul imalat sanayi örneği. Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, 12(2), 317-330. https://doi.org/10.29067/muvu.512534
• Karadeniz, E., Günay, F. ve Koşan, L. (2019). Halka açık konaklama işletmelerinde maliyet yapışkanlığının analizi. Journal of Tourism Theory and Research, 5(2), 171-181. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/jttr
• Kokotakis, V., Mantalis, G., Garefalakis, A., Zanidakis, N. and Galifianakis, G. (2013). The sticky cost on Greek food, beverages and tobacco limited companies. International Journal of Economics & Business Administration, 1(2), 49-58. doi: 10.35808/ijeba/10
• Malik, M. (2012). A review and synthesis of “cost stickiness” literature (SSRN Working Paper). http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.2276760
• Noreen, E. and Soderstrom, N. (1997). Theaccuracy of proportional cost models: Evidence from hospital service departments. Review of Accounting Studies, 2(1), 89-114. https://doi.org/10.1023/A:1018325711417
• Öztürk, E. ve Zeren, F. (2016). Maliyet yapışkanlığının geçerliliğinin test edilmesi: Borsa İstanbul örneği. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15), 31-42. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/makusobed
• Tatoğlu, F. (2016). Panel veri ekonometrisi Stata uygulamalı. İstanbul: Beta Yayıncılık.
• Uluyol, O. ve Türk, V.E. (2013). Finansal rasyoların firma değerine etkisi: Borsa İstanbul’da (BİST) bir uygulama. Afyon Kocatepe Üniversitesi İİBF Dergisi, 15(2), 365-384 Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/akuiibfd/