Finansal Kiralama ve Faktoring Şirketlerinin Finansal Performans Değerlendirmesinde VIKOR Yönteminin Uygulanması

Yıl 2022, Cilt: 7 Sayı: Özel Sayı, 235 - 247, 24.10.2022

Nazlıgül Gülcan

https://doi.org/10.30784/epfad.1148935

Cited By: 3

Öz

Finansal kiralama ve faktoring, günümüz yoğun rekabet koşullarında varlıklarının sürdürülebilirliği çabasında bulunan işletmelerin ihtiyaç duyduğu fonların karşılanmasında kullanılan alternatif finansman teknikleridir. Bu finansman teknikleri, işletmelerin yatırım karlılığıyla birlikte ekonomik büyümeye de sağladığı katkıdan dolayı önem arz etmektedir. Çalışmada Borsa İstanbul’da işlem gören finansal kiralama ve faktoring şirketlerinin finansal performansları VIKOR yöntemiyle araştırılmıştır. Çalışma kapsamında Borsa İstanbul finansal kiralama ve faktoring sektöründe yer alan Creditwest Faktoring, İş Finansal Kiralama, Lider Faktoring, QNB Finans Finansal Kiralama ve Vakıf Finansal Kiralama A.Ş.’nin 2016-2020 dönemi yıllık finansal kaldıraç (yabancı kaynaklar/kaynaklar), takipteki alacaklar/varlıklar, finansal kiralama/faktoring alacakları/özkaynaklar, esas faaliyet gelirleri/esas faaliyet giderleri, diğer esas faaliyet gelirleri/diğer esas faaliyet giderleri, finansman giderleri/yabancı kaynaklar, dönem net karı/özkaynaklar, dönem net karı/varlıklar oranları dikkate alınmıştır. VIKOR yöntemi sonuçlarına göre 2016-2019 dönemlerinde Lider Faktoring A.Ş., 2020 döneminde ise Creditwest Faktoring A.Ş.’nin en iyi performansa sahip olduğu belirlenmiştir. Bu sonuçlar doğrultusunda finansal kiralama ve faktoring şirketlerine yatırımda bulunmak isteyen kişi ya da kuruluşlar öncelikle Lider Faktoring, Creditwest Faktoring ve QNB Finans Finansal Kiralama A.Ş.’yi referans almaları önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Finansal Kiralama, Faktoring, VIKOR Yöntemi

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

Teşekkür

-

Application of the VIKOR Method in Financial Performance Evaluation of Financial Leasing and Factoring Companies

Öz

Financial leasing and factoring are alternative financing techniques used to provide the funds needed by businesses that strive for the sustainability of their assets in today's intense competition conditions. These financing techniques are important because of the contribution they provide to economic growth along with the investment profitability of businesses. In the study, the financial performances of financial leasing and factoring companies traded in Borsa Istanbul were investigated using the VIKOR method. Within the scope of the study, annual financial leverage (external resources/liabilities), non-performing receivables/assets, financial leasing/factoring receivables/equities, main operating income/main operating expenses, other main operating incomes/other main operating expenses, financing expenses/external resources, net profit/equities, net profit/assets ratios for the 2016-2020 period of Creditwest Factoring, İş Financial Leasing, Lider Factoring, QNB Finance Leasing and Vakıf Financial Leasing I.C. which are in the Borsa Istanbul leasing and factoring sector, were taken into account. According to the results of the VIKOR method, it was determined that Lider Factoring I.C. in the 2016-2019 period, and Creditwest Factoring I.C. in the 2020 period has the best performance. In line with these results, it is recommended that individuals or organizations that want to invest in financial leasing and factoring companies should first refer to Lider Factoring, Creditwest Factoring and QNB Finance Financial Leasing I.C.

Anahtar Kelimeler

Financial Leasing, Factoring, VIKOR Method

Proje Numarası

-

Kaynakça

• Alkhazaleh, A.M.K. and Al-Dwiry, M. (2018). To what extent does financial leasing has impact on the financial performance of Islamic banks: A case study of Jordan. Academy of Accounting and Financial Studies Journal, 22(1), 1-14. Retrieved from https://www.abacademies.org/journals/academy-of-accounting-and-financial-studies-journal-home.html
• Alper, D. and Başdar, C. (2017). A comparison of TOPSIS and ELECTRE methods: An application on the factoring industry. Business and Economics Research Journal, 8(3), 627-646, http://dx.doi.org/10.20409/berj.2017.70
• Aydın, N., Başar, M. ve Coşkun, M. (2014). Finansal yönetim (4. bs.). Ankara: Detay Yayıncılık.
• Bağcı, H. ve Esmer, Y. (2016). PROMETHEE yöntemi ile faktoring şirketi seçimi. Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(2), 116-129, http://dx.doi.org/10.18221/bujss.14955
• Bağcı, H. ve Kaharaman, Y.E. (2017). ELECTRE yöntemi kullanılarak leasing şirketlerinin performanslarının değerlendirilmesi. Aksaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(1), 59-67. Erişim adresi: http://aseddergi.aksaray.edu.tr/
• Boran, N.Y. (1998). Factoring işlemleri. Vergi Sorunları Dergisi, 117, 16-27. Erişim adresi: https://www.vergisorunlari.com.tr/
• Ceyhan, İ.F. ve Demirci, F. (2017). MULTIMOORA yöntemiyle finansal performans ölçümü: Leasing şirketlerinde bir uygulama. Bartın Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 8(15), 277-296. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/bartiniibf/
• Coşkun, M. (2010). Para ve sermaye piyasaları kurumlar, araçlar, analiz (1. bs.). Ankara: Detay Yayıncılık.
• Çelikbilek, Y. (2018). Çok kriterli karar verme yöntemleri (1. bs.). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Ece, N. ve Özdemir, F. (2011). Halka açık finansal kiralama ve faktoring şirketlerinin performans ölçümü ve analizinde kullanılan EVA ve TOPSIS yöntemlerinin hisse senedi değerleri ile karşılaştırmalı analizi. Finans, Politik & Ekonomik Yorumlar, 48(561), 83-95. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/fpeyd/
• Ergül, N. ve Akel, V. (2010). Finansal kiralama şirketlerinin finansal performansının TOPSIS yöntemiyle analizi. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 12(3), 91-118. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/mbdd
• Gürol, B. (2018). Faktoring, finansal kiralama ve leasing sektörlerinin performanslarının TOPSIS yöntemi ile ölçülmesi: Türkiye karşılaştırması. Başkent Üniversitesi Ticari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(2), 61-73. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/jcsci
• Kamuyu Aydınlatma Platformu. (2022). KAP [Veri seti]. Erişim adresi: https://www.kap.org.tr/
• Karakaş, Y.S. (2021). Finansal kiralama ve faktoring firmalarının performans analizi: Borsa İstanbul üzerinde bir uygulama (Yayımlanmamış doktora tezi). Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Rize.
• Karakoç, G. (2003). Finansal kiralama (leasing) şirketlerinin özellikleri ve 4842 sayılı kanun çerçevesinde vergisel boyutları. Vergi Raporu Dergisi, 65, 775-90. Erişim adresi: https://vergiraporu.com.tr/
• Kiracı, K. ve Asker, V. (2019). Havaaracı leasing şirketlerinin performans analizi: Entropi temelli TOPSIS uygulaması. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 24, 17-28, http://dx.doi.org/10.18092/ulikidince.580420
• Küçük, O. (2014). Girişimcilik ve küçük işletme yönetimi (7. bs.). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Opricovic, S. (1998). Multicriteria optimization of civil engineering systems (Unpublished doctoral dissertation). University of Belgrade, Belgrade, Serbia.
• Opricovic, S. and Tzeng, G.H. (2004). Compromise solution by MCDM methods: A comparative analysis of VIKOR and TOPSIS. European Journal of Operational Research, 156(2), 445-455. https://doi.org/10.1016/S0377-2217(03)00020-1
• Ova, A. (2022). Evaluation of Turkish factoring company performances using TOPSIS method. Yönetim Bilimleri Dergisi, 20(43), 29-47. https://doi.org/10.35408/comuybd.836726
• Özbek, A. (2018). BİST’te işlem gören faktoring şirketlerinin mali yapılarının çok ölçütlü karar verme yöntemleri ile değerlendirilmesi. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 25(1), 29-53, http://dx.doi.org/10.18657/yonveek.306188
• Özçelik, H. ve Küçükçakal, Z. (2019). BIST’de işlem gören finansal kiralama ve faktoring şirketlerinin finansal performanslarının TOPSIS yöntemi ile analizi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 81, 249- 270, http://dx.doi.org/10.25095/mufad.510675
• Toroslu, M.V. (2000). Factoring işlemleri. Vergi Dünyası Dergisi, 227, 138. Erişim adresi: https://www.vergidunyasi.com.tr/
• Uyanık, R.Y. (2015). Dünyada ve Türkiye’de faktoring tanımı. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(3), 23-40. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/gusbd/