International Competitiveness of Turkish Chemical Industry and Product Mapping

Yıl 2022, Cilt: 7 Sayı: Özel Sayı, 81 - 105, 24.10.2022

Murat Ozan Başkol

https://doi.org/10.30784/epfad.1158986

Öz

The Turkish chemical industry is one of the leading sectors in the Turkish economy with its significant contribution both to production and employment and to exports. This study examines the competitiveness of the Turkish chemical industry for the period of 2000-2020 based on the thirty-three sub-sectors (three-digit) and reveals the product mapping of the industry. In the study, the Revealed Comparative Advantage Index (RCA), the Revealed Symmetric Comparative Advantage index (RSCA), and the Trade Balance Index (TBI) were used, and the product mapping method developed by Tri Widodo was employed. It has been observed that five of the thirty-three sub-sectors are net exporters with comparative advantage(soaps, cleansing and polishing preparations, metallic salts and peroxysalts, tubes, pipes, and hoses of plastics, plates, sheets, film, foil and strip and monofilaments of plastics sub-sectors); three are net importers with comparative advantage(synthetic organic coloring matter and coloring lakes, pigments, paints, varnishes, and related materials and polyether, epoxide resins; polycarbonate., polyesters sub-sectors), twenty-four are net importers with comparative disadvantage. Only one sector (perfumery and cosmetics) is a net exporter with a comparative disadvantage.

Anahtar Kelimeler

Turkish Chemical Industry, Product Mapping, Competitiveness

Türk Kimya Sanayinin Uluslararası Rekabetçiliği ve Ürün Haritalaması

Öz

Türk kimya sanayi gerek üretim ve istihdamdaki gerekse de ihracattaki payı açısından Türkiye ekonomisindeki lokomotif sektörlerin başında gelmektedir. Bu çalışma, Türk Kimya sanayinin rekabet gücünü 2000-2020 dönemi için üç haneli 33 alt sektör bazında incelemeyi ve sektörün ürün haritalamasını ortaya koymayı amaçlamaktadır. Çalışmada Açıklanmış Mukayeseli Üstünlükler Endeksi, Açıklanmış Simetrik Mukayeseli Üstünlükler Endeksi ve Ticaret Dengesi Endeksinden yararlanılmış ve Tri Widodo tarafından geliştirilen Ürün Haritalaması yöntemine başvurulmuştur. Çalışmada 33 alt sektörden beş tanesinin mukayeseli üstünlüğe sahip net ihracatçı (sabunlar, temizleme, cilalama ürünleri, oksi ve peroksi metalik asitlerin tuzları, kıymetli metallerin bileşikleri, plastikten tüpler, borular, hortumlar, plastiklerden levhalar, filmler, yapraklar, plakalar ve plastikten monofil, çubuk, profiler alt sektörleri), üç tanesinin mukayeseli üstünlüğe sahip net ithalatçı (sentetik organik boyayıcı maddeler, pigmentler, vernikler, boyalar ve poliasetaller ve diğer polieterler ve epoksi reçineler alt sektörleri) , bir tanesinin mukayeseli üstünlüğü olmayan net ihracatçı (parfüm ve kozmetik alt sektörü) ve yirmi dört tanesinin mukayeseli üstünlüğe sahip olmayan net ithalatçı sektörler olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Türk Kimya Sanayi, Ürün Haritalaması, Rekabet Gücü

Kaynakça

• Akiş, E. (2017). Competitiveness analysis of the Turkish chemical industry: A comparison with the selected European Union countries. Journal of Economics, Finance and Accounting, 4(2), 129-137. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/jefa
• Akiş, E. and Çetin, M. (2016). Comparison of Turkish chemical industry with BRIC countries on the basis of revealed comparative advantage. Ekoist: Journal of Econometrics and Statistics, 24, 40-59. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/ekoist
• Bağcı, E. (2016). Türkiye’nin imalat sanayi sektörünün uluslararası rekabet gücü analizi. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 38(1), 73-92. doi:10.14780/iibd.46308
• Balassa, B. (1965). Trade liberalization and revealed comparative advantage. The Manchester School, 33(2), 99-123. https://doi.org/10.1111/j.1467-9957.1965. tb00050.x
• Başkol, M.O. ve Meral, T. (2019). Türk Kimya Sanayi’nin Avrupa Birliği (15) piyasasında rekabet gücünün ölçülmesi. M.E. Erçakar vd. (Ed.), 3.Uluslararası Bölgesel Kalkınma ve Üniversitelerin Rolü Sempozyumu “Bandırma’nın Geleceği” Bildiriler Kitabı içinde (s. 170-185). 3. Uluslararası Bölgesel Kalkınma ve Üniversitelerin Rolü Sempozyumu’nda sunulan bildiri, Bandırma. Çanakkale: Bandırma 17 Eylül Üniversitesi Yayını.
• CEFIC. (2022). Facts & figures of the European chemical industry. Retrieved from https://cefic.org/a-pillar-of-the-european-economy/facts-and-figures-of-the-european-chemical-industry/profile/
• Eşiyok, B.A. (2007). Türkiye ekonomisinin rekabet gücündeki gelişmeler ve faktör kullanım yoğunluklarına göre dış ticaretin yapısı. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 44(514), 15-36. Erişim adresi: http://www.ekonomikyorumlar.com.tr
• European Commission. (2009). High level group on the competitiveness of the European chemicals industry - final report. Retrieved from https://ecrn.net/documents/hlg_final_report_july09.pdf
• Güngör, G.A. (2014). Türkiye imalat sanayinin uluslararası ticarette karşılaştırmalı üstünlükleri ve rekabet gücü göstergeleri. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 51(596), 45-58. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/fpeyd
• İKMİB. (2021). Kimya sektörüne yatırım yapmak isteyenlere pusula olacak. Erişim adresi: https://www.chemlife.com.tr/ikmib-kimya-sektorune-yatirim-yapmak-isteyenlere-pusula-olacak
• İstanbul Sanayi Odası. (2015). Kimyasallar ve kimyasal ürünler imalatı sanayi. Erişim adresi: https://www.iso.org.tr/file/ISO_Kimyasallar_ve_Kimyasal_Urunler_Imalati_Sanayi_Sektor_Raporu_2015-3987.pdf
• Kalkınma Bakanlığı. (2015). Onuncu kalkınma planı 2014-2018: Kimya çalışma grubu raporu. Erişim adresi: https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2022/08/Onuncu-Kalkınma-Plani-Kimya-Calisma-Grubu-Raporu.pdf
• Kiriyama, N. (2010). Trade and innovation: A report on the chemicals sector (OECD Trade Policy Papers No. 103). https://dx.doi.org/10.1787/5km69t5hmr6c-en
• Lafay, G. (1992). The measurement of revealed comparative advantages. In M.G. Dagenais and P.A. Muet (Eds.), International trade modeling (pp. 209-234). London: Chapman & Hill.
• Laursen, K. (2015). Revealed comparative advantage and the alternatives as measures of international specialization. Eurasian Business Review, 5(1), 99-115. doi.org/10.1007/s40821-015-0017-1
• Oxford Economics. (2019). The global chemical industry: Catalyzing growth and addressing our world's sustainability challenges: A report for the International Council of Chemical Associations. Retrieved from https://www.oxfordeconomics.com/resource/the-global-chemical-industry-catalyzing-growth-and-addressing-our-world-sustainability-challenges/
• Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı. (2020). Kimya sektörü raporu. Erişim adresi: https://sanayi.gov.tr/ assets/pdf/plan-program/KimyaSektorRaporu2020.pdf
• Şahin, D. (2016). İmalat sanayinde rekabet gücünün ölçümü: Türkiye ve BRIC ülkeleri örneği. Ege Akademik Bakış, 16(4), 709-718. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/eab
• Toksoy, T. ve Alpağut, S. (2022). Uluslararası rekabet gücü üzerine bir uygulama: İmalat sanayi örneği. Ş. Karabulut (Ed.), Ekonomi, politika ve uygulamalarının ampirik tahlili: İktisat, finans, maliye içinde (s. 71-86). Ankara: Gazi Kitabevi.
• TÜBİTAK. (2003). Vizyon 2023 teknoloji öngörü projesi: Kimya paneli raporu. Ankara: TÜBİTAK Yayını. Erişim adresi: https://www.tubitak.gov.tr/tubitak_content_files/vizyon2023/kimya/kimya_ son_surum.pdf
• TÜİK. (2021a). Dış ticaret istatistikleri [Veri Seti]. Erişim adresi: https://data.tuik.gov.tr/Kategori/ GetKategori?p=dis-ticaret-104&dil=1
• TÜİK. (2021b). Yıllık sanayi ve hizmet istatistikleri [Veri Seti]. Erişim adresi: https://data. tuik.gov.tr/ Kategori/GetKategori?p=Sanayi-114
• Türkiye Sınai Kalkınma Bankası. (2018). Sektörel görünüm: Kimya ve plastik. Erişim adresi: https://www.tskb.com.tr/i/assets/document/pdf/Kimya_Plastik_1809.pdf
• Türkiye Tekstil Sanayi İşverenleri Sendikası. (2015). Tekstil ve hazır giyim sanayinin Türk ekonomisindeki yeri: Brüt katma değer, dış ticaret ve uluslararası rezerv birikimi, istihdam ve yatırım teşvikleri. Erişim adresi: http://www.tetsiad.org/files/raporlar/THG%20Raporu.pdf
• UN Comtrade. (2022). Trade Statistics [Dataset]. Retrieved from http://comtrade.un.org/data/
• Utkulu, U. and Seymen, D. (2004). Revealed comparative advantage and competitiveness: Evidence for Turkey vis-à-vis the EU/15. Paper presented at the European Trade Study Group 6th Annual Conference. Nottingham, England. Retrieved from https://www.etsg.org/ETSG2004/Papers/ seymen.pdf
• Widodo, T. (2009). Comparative advantage: Theory, empirical measures and case studies. Review of Economic and Business Studies, 4, 57-82. Retrieved from http://ceeol.com