Yozgat’ta İki Tilkide Bulunan Pire Türleri

Yıl 2025, Cilt: 22 Sayı: 3, 153 - 160, 26.12.2025

Tuğrul Atalay , Aycan Nuriye Gazyağcı , Kader Yildiz

https://doi.org/10.32707/ercivet.1702441

Öz

Kızıl tilki (Vulpes vulpes) Türkiye’de endemik olmayan yabani memeli grubunda yer alır. Tilkiler çeşitli ektoparazit türlerini barındırır. Bu çalışmada 2025 yılında Yozgat Şefaatli karayolunda araç çarpması sonucu ölmüş halde bulunan iki erkek tilkiden toplanan ektoparazitlerin tür teşhisleri yapılmıştır. Tilkilerde ektoparazitlerin belli bir bölgede toplanmadığı, gelişigüzel vücut üzerinde dağıldığı tespit edilmiştir. Birinci tilkiden 9, ikinci tilkiden ise 27 ektoparazit toplanmıştır. Bu ektoparazitlerin tamamının pire olduğu (13’ü erkek, 19’u dişi) tespit edilmiştir. Dört pirenin morfolojisi bozulmuş olduğundan tür ve cinsiyet teşhisi yapılamamıştır. Toplanan 32 pirenin %53.1’inin Pulex irritans (17/32) ve %46.9’unun Ctenocephalides canis (15/32) olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Tilki , pire , Pulex irritans , Ctenocephalides canis , Yozgat , Türkiye

Etik Beyan

Bu çalışmanın, özgün bir çalışma olduğunu kabul ederek etik görev ve sorumluluklara riayet ettiğimi beyan ederim.

Flea Species Found on Two Foxes in Yozgat

Öz

RRed fox (Vulpes vulpes) is a non-endemic wild mammal in Türkiye. Foxes harboured various ectoparasite species. In the present study, species identifications were made for ectoparasites collected from two male red foxes that were found dead after being crashed by a vehicle on the Yozgat Şefaatli highway in 2025. It was determined that ectoparasites were not concentrated in a specific area of foxes but were randomly distributed on the body. Nine ectoparasites were collected from the first fox and 27 ectoparasites from the second fox. It was determined that all of these ectoparasites were fleas (13 males, 19 females). Since the morphology of four fleas was disrupted, thus species and sex identification could not be made. It was determined that 53.1% of the 32 fleas collected were Pulex irritans (17/32) and 46.9% were Ctenocephalides canis (15/32).

Anahtar Kelimeler

Fox , flea , Pulex irritans , Ctenocephalides canis , Yozgat , Türkiye

Kaynakça

• Aydın MF, Balkaya İ, Aktaş M, Dumanlı N. Erzurum İlinde Üç Kırmızı Tilkide (Vulpes vulpes) Kene (Ixodoidea) ve Pire (Siphonaptera) Türleri. Turkiye Parazitol Derg 2011; 35: 110-3.
• Aydın L, Girişgin AO, eds. Artropodoloji (Veteriner Hekimler için). 1. Baskı. Bursa: Dora Basım Yayın, 2021; s.380. Blagburn BL, Dryden MW. Biology, treatment, and control of flea and tick infestations. Vet Clin N Am Small Anim Pract 2009; 39(6): 1173-200.
• Clark NJ, Seddon JM, Šlapeta J, Wells K. Parasite spread at the domestic animal-wildlife interface: Anthropogenic habitat use, phylogeny and body mass drive risk of cat and dog flea (Ctenocephalides spp.) infestation in wild mammals. Parasit Vectors 2018; 11(1): 8.
• Coşkun G, Çetin H. Kış Aylarında Evcil Kedi ve Köpeklerdeki Pire (Siphonaptera: Pulicidae) Enfestasyonları ile İlgili Antalya, Türkiye'den Bir Araştırma. Turkiye Parazitol Derg 2018; 42(4): 277-80.
• Demirsoy A. Türkiye Omurgalıları Memeliler. Ankara: Meteksan Yayınevi, 1997; s. 292.
• Dik B, Kandır EH. Türkiye’deki Bazı Yabani Memeli (Mammalia) ve Sürüngenlerde (Reptilia) Görülen Ektoparazitler Üzerine Bir Çalışma. Kocatepe Vet J 2023; 16(4): 513-20.
• Dinçer Ş. Ankara ve çevresinde kedi (Felis domesticus), köpek (Canis familiaris) ve tilki (Vulpes vulpes)’lerde bulunan pire (Siphonaptera)’ler üzerinde sistematik araştırmalar. Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Yayınları, Ankara, 1971; s. 94.
• Erol U, Danyer E, Utuk AE. First molecular detection of Neospora caninum in red fox (Vulpes vulpes) brain sample in Türkiye. Ankara Univ Vet Fak Derg 2023; 70 (4): 465-68.
• Farkas R, Gyurkovszky M, Solymosı N, Beugnet F. Prevalence of flea infestation in dogs and cats in Hungary combined with a survey of owner awareness. Med Vet Entomol 2009; 23: 187-94.
• Foley P, Foley J, Sándor AD, Ionică AM, Matei IA, D’Amico G, Gherman CM, Domsa C, Mihalca AD. Diversity of flea (Siphonaptera) parasites on red foxes (Vulpes vulpes) in Romania. J Med Entomol. 2017; 54(5): 1243-50.
• Eren G, Gürler AT, Topçu EBG, Tuygun T, Açıcı M. Türkiye’de Bir Kızıl Tilkide (Vulpes vulpes) Felicola (Suricatoecus) vulpis (Phthiraptera: Trichodectidae) Enfestasyonunun İlk Bildirimi. Turkiye Parazitol Derg 2021; 45(2): 157-59.
• Kočišová A, Lazar P, Letková V, Čurlík J, Goldová M. Ectoparasitic species from red foxes (Vulpes vulpes) in East Slovakia. Vet Arhiv 2006; 76: 59-63.
• Meshgi B, Eslami A, Bahonar AR, Kharrazian-Moghadam M, Gerami-Sadeghian A. Prevalence of parasitic infections in the red fox (Vulpes vulpes) and golden Jackal (Canis aureus) in Iran. Iranian J Vet Res 2009; 10(4): 387-91.
• Nuh’un Gemisi Ulusal Biyoçeşitlilik Veri Tabanı. https://nuhungemisi.tarimorman.gov.tr/public/istatistik Erişim: 18 Mart 2025.
• Özkan, B. Parasitary Infestation In A Fox. J İstanbul Vet Sci 2018; 2(1): 14-22.
• Rust MK, Dryden MW. The Biology, ecology, and management of the cat flea. Annu Rev Entomol 1997; 42: 451-73.
• Soyumert A. Vulpes Vulpes (Tilki) ve Meles Meles (Porsuk) Türlerinin Köprülü Kanyon Milli Parkı`ndaki Habitat Tercihi Üzerine Çalışmalar, Doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Biyoloji Ana Bilim Dalı, Ankara 2004. s. 8.
• Sréter T, Széll Z, Varga I. Ectoparasite infestations of red foxes (Vulpes vulpes) in Hungary. Vet Parasitol 2003; 115: 349-54.
• Stokes L. Know which way the (winter) wind blows. Vet Nurse 2016; 7(9): 552.
• Víchová B, Bona M, Miterpáková M, Kraljik J, Čabanová V, Nemčíková G, Hurníková Z, Oravec M. Fleas and ticks of red foxes as vectors of canine bacterial and parasitic pathogens, in Slovakia, Central Europe. Vector Borne Zoonotic Dis 2018; 18(11): 611-19.
• Waindok P, Raue K, Grilo ML, Siebert U, Strube C. Predators in northern Germany are reservoirs for parasites of One Health concern. Parasitol Res 2021; 120(12): 4229-39.
• Wall R, Shearer D. Veterinary Ectoparasites. Biology, Pathology and Control. Second edition. Oxfort: Blackwell Science, 2001; pp.143-61.
• Yaya S. Erzurum Yöresinde Tilkilerde Görülen Ektoparazitler, Yüksek lisans tezi, Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Veterinerlik Parazitolojisi Anabilim Dalı, Erzurum 2019; ss. 37-43.
• Yıldız K. Parazitoloji Akıl Notları. Ankara: Güneş Tıp Kitapevleri, 2023; ss. 208-10.
• Yorulmaz T, Arslan N. Yozgat ili Memeli Faunası (Classis: Mammalia). BEU J Sci 2020; 9(1): 194-203.
• Yozgat Valiliği. Coğrafi yapı. http://www.yozgat.gov.tr/cografi-yapi. Erişim: 02.04.2025.
• Zerek A, Erdem İ, Yaman M. Ectoparasites detected on a red fox (Vulpes vulpes Linnaeus, 1758) in Turkey and the first case of Hippobosca longipennis (Diptera: Hippoboscidae). TJVR 2020; 4 (2): 99-101.