AN ANALYSIS OF SAİT FAİK'S STORIES OF SİVRİADA SABAHI AND SİVRİADA GECELERİ IN TERMS OF ARCHETYPAL SYMBOLISM

Yıl 2022, , 1617 - 1625, 29.12.2022

Onur Tokiz

https://doi.org/10.48070/erciyesakademi.1193760

Öz

Carl Gustav Jung's theory of archetypes has been examined by many literary researchers and various literary works have been examined in the light of this method. It is possible to examine various narratives such as epics, fairy tales and legends with this theory. It is a known fact that archetypes are preserved in various forms in literary works by preserving their existence. Researchers such as Campbell and Frye have revealed how archetypes take their place in the works of the modern period by disguise. The hidden aspects of man's subconscious are important both in terms of literature and psychology. In our country, quality studies are carried out in this sense. It is important to examine the works of an important name in modern Turkish storytelling, such as Sait Faik Abasıyanık, in terms of archetypal symbolism. In this study; two stories, which are the continuation of each other, named Sivriada Sabahı and Sivriada Geceleri, are examined in terms of archetypal symbolism and evidences belonging to the common heritage of humanity are revealed. By establishing a connection between literary works with a method belonging to modern psychology, the face of literature that touches life is examined. The archetypal symbolism method and the traces of this method in the story of Sait Faik will shed light on future studies.

Anahtar Kelimeler

Sivriada Geceleri, Sivriada Sabahı, Archetypal Symbolism, Sait Faik Abasıyanık

SAİT FAİK'İN SİVRİADA SABAHI VE SİVRİADA GECELERİ HİKÂYELERİNİN ARKETİPSEL SEMBOLİZM AÇISINDAN İNCELEMESİ

Öz

Carl Gustav Jung‘un arketiplerle ilgili kuramı birçok edebiyat araştırmacısı tarafından incelemeye tabi tutularak çeşitli edebî eserler bu yöntem ışığında tetkik edilmiştir. Destan, masal, efsane gibi çeşitli anlatıları bu kuramla incelemek mümkündür. Arketiplerin, varlığını koruyarak edebî eserlerde çeşitli şekillerde kendine yer bulduğu bilinen bir gerçektir. Campbell ve Frye gibi araştırmacılar, modern dönem eserlerinde arketiplerin nasıl kılık değiştirerek yer edindiğini ortaya çıkarmışlardır. İnsanın bilinçaltında yer edinen gizli yönleri hem edebiyat hem de psikoloji bilimi açısından önem taşımaktadır. Ülkemizde de bu anlamda kaliteli çalışmalar yapılmaktadır. Sait Faik Abasıyanık gibi modern Türk hikâyeciliğinin önemli bir isminin eserlerinin arketipsel sembolizm açısından incelenmesi önem taşımaktadır. Bu çalışmada; Sivriada Sabahı ve Sivriada Geceleri adlı birbirinin devamı niteliğinde olan iki hikâye arketipsel sembolizm açısından incelenerek insanlığın ortak mirasına ait deliller ortaya konulmuştur. Modern psikolojiye ait bir yöntemle edebî eserler arasında bağ kurularak edebiyatın hayata dokunan yüzü incelenmektedir. Arketipsel sembolizm yöntemi ve bu yöntemin Sait Faik hikâyesindeki izleri bundan sonra yapılacak çalışmalara ışık tutacaktır.

Anahtar Kelimeler

Sivriada Sabahı, Sivriada Geceleri, Arketipsel sembolizm, Sait Faik Abasıyanık

Kaynakça

• Abasıyanık, S. F. (2017). Son kuşlar. Yapı Kredi Yayınları.
• Adler, A. (2010). İnsanı tanıma sanatı. Say Yayınları.
• Campbell, J. (2010). Kahramanın sonsuz yolculuğu (Çev. Sabri Gürses). Kabalcı Yayınları.
• Cebeci, O. (2009). Psikanalitik edebiyat kuramı. İthaki Yayınları.
• Çelik, Y. (2002). Sait Faik ve insan. Akçağ Yayınları.
• Gasset, J. O. Y. (2012). Sanatın insansızlaştırılması ve roman üstüne düşünceler. Yapı Kredi Yayınları.
• Gökeri, A. İ. (1979). Arketiplere dayanan yeni bir inceleme yönteminin tanıtılarak İngiliz ve Türk edebiyatında bazı romans ve epik niteliğinde yapıtlara uygulanması (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi DTCF.
• Jung, C. G. (2005). Dört arketip. Metis Yayınları.
• Jung, C. G. (2009). İnsan ve sembolleri (Çev. Ali Nahit Babaoğlu). Okuyan Us Yayınları.
• Namlı, T. (2007). Arketipsel sembolizm açısından Elif Şafak’ın ‘Pinhan’ romanının incelenmesi. Turkish Studies, 2(4), 1210-1230.
• Ögel, B. (2010). Türk mitolojisi (II. Cilt). Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• Serrican Kabalcı, E. (2018). Sevet-i Fünûn ve Fecr-i Âtî süreci yazarlarının romanlarının arketipsel eleştiri yöntemiyle incelenmesi (Yayımlanmamış doktora Tezi). Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Stevens, A. (1999). Jung. Kaknüs Yayınları.
• Tanrıtanır, B. C. (2019). Paul Auster ve arketip eleştiri. Hiperyayın.
• Yılmaz, E. B. (2011). Hikâye ve romanlarda sembol dilinin görüntüleri üzerine bir değerlendirme. Bilig, Kış(56), 45-56.