Hegemonik istikrar teorisi bağlamında iki savaş arası dönemin politik ekonomisi

Yıl 2021, , 1040 - 1064, 30.09.2021

Mustafa Güder , Mehmet Çetin

https://doi.org/10.48070/erciyesakademi.932572

Öz

Bu çalışma, iki savaş arası dönemdeki (1919-1939) uluslararası politik ekonominin, 19. yüzyılda İngiltere ve II. Dünya Savaşı sonrasında ABD liderliğindeki uluslararası sistemden ekonomik ve siyasi istikrarı sağlama bakımından nasıl ayrıştığını incelemektedir. Bu doğrultuda; iki savaş arası dönemdeki ticari korumacılık, parasal sistemsizlik, Büyük Buhran ve ülkeler arası iş birliğinin tesis edilememesi gibi ekonomi politik sorunlara dair gelişmeler üzerinde durulmaktadır. Liberal kapitalizmin serbest ticaret ve ortak bir parasal sistem gibi gerekliliklerinin, iki savaş arası dönemde sağlanamamasına Hegemonik İstikrar Teorisi çerçevesinde bir açıklama sunulmaktadır. Teoride kamu malı olarak değerlendirilen bu gereklilikler, liberal bir lider tarafından sağlandığında uluslararası sistemdeki istikrarın ne yönde geliştiği sorusu üzerine odaklanılmakta ve sonuç olarak, kapitalizmin son iki yüz yıllık süreci içinde kamu mallarını sağlayan bir liderin bulunduğu dönemlerin daha istikrarlı bir yapıya sahip olduğu ortaya konulmaktadır. İki savaş arası dönemde ise uluslararası sistemin liderliğini üstlenen bir güç bulunmamaktadır. Bu hegemonik güç boşluğu, söz konusu dönemdeki ekonomi politik istikrarsızlıkların artmasına ve çözüme yönelik girişimlerin başarısız olmasına zemin hazırlamıştır. Çalışmada bu süreçler, Hegemonik İstikrar Teorisi bağlamında ele alınarak; uluslararası politik ekonomideki istikrarsızlıkların ortaya konulması amaçlanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Hegemonik İstikrar Teorisi, İki Savaş Arası Dönem, Uluslararası Politik Ekonomi

The political economy of the interwar period in the context of the hegemonic stability theory

Öz

This study examines how the international political economy in the interwar period (1919-1939) diverged from the international system led by Britain in the 19th century and the USA after the Second World War in terms of ensuring economic and political stability. In this direction, the developments regarding political economy problems such as commercial protectionism, lack of monetary system, the Great Depression and the inability to establish cooperation between countries in the interwar period are emphasized. An explanation is presented within the framework of the Hegemonic Stability Theory for the failure of liberal capitalism to meet the requirements of free trade and a common monetary system in the interwar period. The focus is on the question of how the stability in the international system develops when these requirements, which are considered as public goods in theory, are met by a liberal leader; and as a result, it is revealed that the periods of a leader providing public goods in the last two hundred years of capitalism have a more stable structure. In the interwar period, there is no power that takes the leadership of the international system. This hegemonic power gap paved the way for the increase of political economic instability and the failure of attempts towards a solution. In the study, these processes are handled in the context of Hegemonic Stability Theory; It is aimed to reveal the instabilities in the international political economy.

Anahtar Kelimeler

Hegemonic Stability Theory, Interwar Period, International Political Economy

Kaynakça

• Bakkalcı, A. C. (2008). Küreselleşme, bölgesel entegrasyonlar, ülkelerüstü kurumlar, entegrasyon teorisi ve Avrupa Birliği. Nobel Kitabevleri.
• Balderston, T. (2003). Introduction: The ‘deflationary bias’ of the interwar gold standard. İçinde T. Balderston (Ed.). The world economy and national economies in the interwar slump (ss. 1-26). Palgrave Macmillan.
• Bernanke, B. (2000). Essays on the great depression. Princeton University Press.
• Bordo, M. D. (2014). Rules for a lender of last resort: An historical perspective. Journal of Economic Dynamics and Control, 49, 126-134.
• Clavin, P. (2013). Securing the world economy: The reinvention of the League of Nations, 1920-1946. Oxford University Press.
• Colijn, H. (1927). The world economic conference of 1927. The ANNALS of the American Academy of Political and Social Science, 134(1), 140-144.
• Cox, R. W. (1983). Gramsci, hegemony and international relations: An essay in method. Millennium, 12(2), 162-175.
• Eichengreen, B., & Temin, P. (2000). The gold standard and the great depression. Contemporary European History, 9(2), 183-207.
• Friedman, M. (2011). Kapitalizm ve özgürlük. (Çev. D. Erberk ve N. Himmetoğlu). Plato Film Yayınları.
• Galbraith, J. K. (1980). Kuşku çağı. (Çev. R. Aşçıoğlu ve N. Himmetoğlu). Altın Kitaplar Yayınevi.
• Galbraith, J. K. (1990). Para nereden gelir nereye gider. (Çev. N. Himmetoğlu ve B. Çorakçı). Altın Kitaplar Yayınevi.
• Gilpin, R. (1975). U.S. power and the multinational corporation: The political economy of foreign direct investment. Basic Books.
• Gilpin, R. (1981). War and change in world politics. Cambridge University Press.
• Gilpin, R. (1987). The political economy of international relations. Princeton University Press.
• Gilpin, R. (2016). Uluslararası ilişkilerin ekonomi politiği. (Çev. M. Duran ve S. Oktay). Kripto Yayınları.
• Güder, M. (2020). Hegemonik istikrar teorisi ve iki savaş arası dönemde eko-politik istikrarsızlık (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Halaç, U., & Doruk, E. (2019). Hegemonik istikrar(sızlık) kuramı. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 60, 179-192.
• Hansen, A. H. (1945). America's role in the world economy. Allen & Unwin Ltd.
• Irwin, D. A., Mavroidis, P. C., & Sykes, A. O. (2008). The genesis of the GATT. World Trade Review, 8(2), 351-362.
• Katzenstein, P. J. (1977). Introduction: Domestic and international forces and strategies of foreign economic policy. International Organization, 31(4), 587-606.
• Kaya, S. (2003). Dünya ankası ve dünya bankası kredilerinin denetimi. Sayıştay Dergisi, 3, 46-47.
• Kennedy, P. (1990). Büyük Güçlerin Yükseliş ve Düşüşleri, (Çev. B. Karanakçı). Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Keohane, R. O. (1984). After hegemony: Cooperation and discord in the world political economy. Princeton University Press.
• Keohane, R. O. (2019). The theory of hegemonic stability and changes in international economic regimes, 1967–1977. İçinde O. Holsti (Ed.). Change in the international system (ss. 131-162). Routledge.
• Keohane, R., & Nye, J. (2011). Power & interdependence: Longman classics in political science paperback. Pearson Publisher.
• Kıran, A. (2008). Milletler cemiyeti ve önlenemeyen savaş. Girne American University Journal of Social and Applied Sciences, 3(6), 19-36.
• Kindleberger, C. (1973). The world in depression, 1929-1939. University of California Press.
• Kindleberger, C. (1976). Systems of economic organizations. İçinde D. P. Calleo, (Ed.). Money and the coming world order (ss. 15-40). New York University Press.
• Kindleberger, C. (1981). Dominance and leadership in the international economy: Exploitation, public goods and free rides. International Studies Quarterly, 25(2), 242-254.
• Kindleberger, C. (1984). A financial history of Western Europe. George Allen & Unwin (Publishers) Ltd.
• Kindleberger, C. (2007). Cinnet, panik ve çöküş: Mali krizler tarihi. (Çev. H. Tunalı). Bilgi Üniversitesi Yayınları, Yazın Basın Yayın Matbaacılık.
• Kissinger, H. (2018). Diplomasi. (Çev. İ. H. Kurt). İş Bankası Yayınları.
• Krasner, S. D. (1976). State power and the structure of ınternational trade. World Politics, 28(2), 317-347.
• League of Nations. (1919, Nisan 28). Covenant of the League of Nations. https://www.refworld.org/docid/3dd8b9854.html.
• League of Nations Secretariat (1935). The aims, methods and activity of the League of Nations. League Of Nations.
• Modelski, G. (1978). The long cycle of global politics and the nation-state. Comparative Studies in Society and History, 20(2), 214-235.
• Öztürk, Z. (2011). Hegemonik istikrar teorisi çerçevesinde dünya ekonomisinin yeniden şekillendirilmesi ve Türkiye’nin bu süreçteki yeri ve katkısı (Yayımlanmamış doktora tezi). Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Parasız, İ., Ölmezoğulları, N., & Başoğlu, U. (2015). İktisatta devrimler karşı devrimler. Ekin Yayınevi.
• Polanyi, K. (1986). Büyük dönüşüm. (Çev. A. Buğra). Alan Yayınları.
• Pommery, L. (1956). Yeni zamanların iktisat tarihi. (Çev. C. Talas). Yeni Matbaa.
• Prascevic, A. (2007). Causes and consequences of the First World War: The agony of the Laissez-Faire. İçinde I. Vujačić ve M. Arandarenko (Eds.) The economic causes and consequences of the First World War (ss. 105-130). University of Belgrade.
• Roselli, A. (2014). Money and trade wars in interwar Europe. Springer.
• Sachse, V. E. (1989). Hegemonic stability theory: An examination. (Yayımlanmamış doktora tezi). Graduate Faculty of the Louisiana State University and Agricultural and Mechanical College.
• Snidal, D. (1985). The limits of hegemonic stability theory. International Organization, 39(4), 579-614.
• Sönmezoğlu, F. (1995). Uluslararası politika ve dış politika analizi. Filiz Kitabevi.
• Strange, S. (1987). The persistent myth of lost hegemony. International Organization, 41(4), 551-574.
• Temin, P., & Toniolo, G. (2008). The world economy between the wars. Oxford University Press.
• UNOG. (t.y.). UNOG library, registry, records and archives unit. https://www.unog.ch/80256EDD006B8954/(httpAssets)/36BC4F83BD9E4443C1257AF3004FC0AE/%24file/Historical_overview_of_the_League_of_Nations.pdf.
• Wallerstein, I. M. (1984). Patterns and prospectives of the capitalist world-economy. Contemporary Marxism, 9, 59-70.
• Wallerstein, I. M. (1980). The modem world-system II: Mercantilism and the consolidation of the European world-economy, 1600-1750. Academic Press.
• Withers, H. (1918). The League of Nations: Its economic aspect. Oxford University Press.
• World Trade Organization. (2013). World Trade Report 2013.
• Yazid, N. M. (2015). The theory of hegemonic stability, hegemonic power and international political economic stability. Global Journal of Political Science and Administration, 3(6), 67-79.