Comparison of structure properties of sirto and longa genres

Yıl 2021, , 447 - 459, 30.06.2021

Muattar Demet Doğruöz

https://doi.org/10.48070/erciyesakademi.938202

Öz

In the discipline of music, genre is a term used to name and classify musical creations that are common to form a cluster in proportion to the similarity of their cultural, structural and formal features. Classification of various music genres within the repertoire is usually possible with the definitive structural features of musical creations. The fact that the sirto and longa genres, which are classified under the title of oyun havası, are added to the tradition simultaneously, that they are small-volume genres, that they are composed with similar rhythms, that they are folk dance and music products of the common geography, cause the characteristics of the two genres to be intertwined and the differences to be blurred. The aim of the study is to reveal the relationships between sirto and longa genres and to explain the change of identity marker features. For this purpose, the changes of the genres were explained with a periodic approach, and the data obtained as a result of the investigations were compared within the framework of this understanding. The periodic approach has helped to compare the early compositions with the recent compositions of the structural features of the sirto and longa. The statistics program was used while making comparisons regarding the change of genres, and the analysis results were presented quantitatively with graphic visuals. In the research, the prominent identity marker features of the sirto and longa genres in distinguishing the early compositions were determined and it was explained how these features gained flexibility towards each other in the process. The research is important in terms of discussing the distinctive features of the two genres, which are getting more difficult due to the similarity in the process.

Anahtar Kelimeler

Türk sanat müziğinde türler, Oyun havası, Longa, Sirto, Müzikte tür incelemesi

Sirto ve longa türlerinin yapısal özelliklerinin karşılaştırılması

Öz

Müzik disiplininde tür, kültürel, yapısal ve biçimsel özelliklerinin benzerliği oranında küme oluşturacak nicelikte ortaklaşan müzik yaratılarını adlandırmak ve sınıflandırabilmek için kullanılan bir terimdir. Çeşitli müzik türlerinin repertuvar içerisinde sınıflandırılabilmesi, çoğunlukla, müzik yaratılarının kesinleşen yapı özellikleri ile mümkün olabilmektedir. Oyun havası başlığı altında sınıflandırılan sirto ve longa türlerinin geleneğe eş zamanlı olarak eklenmeleri, küçük hacimli türler olmaları, benzer veya birbirinin katı şeklindeki usûllerle bestelenmeleri, ortak coğrafyanın halk dans ve müzik ürünleri olmaları gibi hususlar, iki türün özelliklerinin iç içe geçmesine ve farklılıkların silikleşmesine yol açmıştır. Araştırmanın amacı, sirto ve longa türlerinin ilişkilerini ortaya koyarak kimlik işaretleyici özelliklerinin değişimini aydınlatmaktır. Bu amaç doğrultusunda, türlerin değişimleri sürece dayalı bir yaklaşımla ele alınmış, incelemeler sonucunda elde edilen veriler bu anlayış çerçevesinde karşılaştırılmıştır. Sürece dayalı yaklaşım, sirtoların ve longaların yapısal özellikleri çerçevesinde, erken dönem yaratıları ile son dönem yaratıları kıyaslayabilmede yardımcı olmuştur. Türlerin değişimine dair yapılan karşılaştırmalar sonucunda elde edilen veriler, nicel kapsamda grafik görselleriyle sunulmuştur. Araştırmada, sirto ve longa türlerinin erken dönem yaratılarını ayırt etmede öne çıkan kimlik işaretleyici özellikleri saptanmış ve süreç içerisinde bu özelliklerin birbirine doğru nasıl esneklik kazandığı açıklanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Türk sanat müziğinde türler, Oyun havası, Longa, Sirto, Müzikte tür incelemesi

Kaynakça

• Akdoğu, O. (1996). Türk müziğinde türler ve biçimler. Ege Üniversitesi Basımevi.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2009). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Yayınları.
• Dinge, A. (2000). Geleneksel Türk sanat müziğinde sirtolar. Senfoni Müzikevi.
• Doğruöz, M. D. (2020). Türk sanat müziği geleneğinde sirtolar.Yayınlanmamış Doktora Tezi. Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Doğruöz, M.D. (2021). Süreç ekseninde bir tür araştırması: Türk sanat müziği geleneğinde longalar. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi.
• Ersoy, İ. (2017). Müzikte tür kavramı: müzik türleri sınıflandırılmasında yeni bir model önerisi. Türk Musikisi Konservatuvarı Dergisi, (11), 1-16.
• Kahyaoğlu, Y. (2016). GTSM bağlamında saz müziğinde karşılaşılan sorunlar. İnönü Üniversitesi Kültür ve Sanat Dergisi, 2(1), 107-111.
• TDK (Türk Dil Kurumu). (2015). Genel Açıklamalı Sözlük. Ankara: TDK Yayınları.
• Tüfekçioğlu, S. (2019). Osmanlı'da yenilikçi hareketlerle birlikte Türk mûsikîsine eklenen yeni türler ve bu türlerin teori-pratik ikilemi. Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi, (42), 173-182.