Türkiye’nin Yeniden Asya Açılımının Türk Dış Ticaretine Yönelik Fırsatlar ve Riskler Bağlamında Değerlendirilmesi

Yıl 2021, , 769 - 793, 15.09.2021

Şule Deveci , İlhan Güllü

https://doi.org/10.48070/erciyesakademi.958310

Öz

Seksenli yıllardan bu yana hız kazanan küreselleşme sürecinin ülkelere, siyasi, iktisadi ve kültürel hedeflerini gerçekleştirme yolunda büyük fırsatlar sunduğu açıktır. Ülkeler siyasi iktisadi veya güvenlik amaçlı entegrasyonlara dâhil olmakta veya çeşitli açılımlar gerçekleştirerek manevra alanlarını genişletmek istemektedirler. ‘Yeniden Asya Açılımı’ bu çerçevede Türkiye’ye tarihi ve kültürel bağlarını güçlendirmenin yanında, önemli aktörlerin bulunduğu geniş bir nüfuz alanında birtakım riskler ve fırsatlar sunmaktadır. Özelde Şanghay İşbirliği Örgütü üyeleri, genelde ise art bölgelerindeki güçler dikkate alındığında etnik, dini, siyasi, iktisadi çeşitlilikten oluşan geniş bir yelpaze söz konusu olmaktadır. Bu durum, Türkiye’nin bölgedeki menfaatleri açısından risk teşkil edebileceği gibi uygun stratejiler geliştirilmesi halinde avantajlar da sunabilecek niteliktedir. Burada ‘Yeniden Asya Açılımı’ Şanghay İşbirliği Örgütü ülkeleriyle olan ticari ilişkiler özelinde Türkiye-Asya bölgesi geneline taşınacak; yapılabilirliği tartışılacaktır

Anahtar Kelimeler

Asya Açılımı, Dış Ticaret, Dış İlişkiler, Şanghay İşbirliği Örgütü, Türkiye, Asya Açılımı, Dış Ticaret, Dış İlişkiler, Şanghay İşbirliği Örgütü, Türkiye

Destekleyen Kurum

erciyes üniversitesi

Teşekkür

desteğini benden esirgemeyen ve her anlamda bana yardımcı olan danışman hocam İlhan Güllüye saygılarımı ve teşekkürlerimi sunarım

Evaluation of Turkey's Asia Anew Initiative in Context of Opportunities and Risks to Turkish Foreign Trade

Öz

It is clear that the globalization process, which has accelerated since the eighties, offers great opportunities for countries to realize their political, economic and cultural goals. Countries are involved in political, economic or security integrations and they want to expand their maneuvering areas by making various initiatives. In this context, the 'Asian Re-opening' presents a number of risks and opportunities in a wide sphere of influence with key actors, as well as strengthening its historical and cultural ties. When Members of the Shanghai Cooperation Organization in particular and in the hinterlands in general are taken into consideration, there is a wide spectrum of ethnic, religious, political and economic diversity. This situation may pose a risk for Turkey's interests in the region and may also offer advantages if appropriate strategies are developed. Here, in particular of trade relations with Shanghai Cooperation Organization countries the 'Asian Re-opening' will be carried to the Turkey-Asia region; feasibility will be discussed.

Anahtar Kelimeler

Asia Initiative, Foreign Relations, Foreign Trade, Shanghai Cooperation Organization, Turkey, Asia Initiative, Foreign Relations, Foreign Trade, Shanghai Cooperation Organization, Turkey

Kaynakça

• Akıllı, E. (2016). Türkiye'de ve dünyada dış yardımlar (1. Basım). Nobel Akademik Yayıncılık.
• Akıllı, E. (2016). Türkiye'de ve dünyada dış yardımlar (1. Basım). Nobel Akademik Yayıncılık.
• Anadolu Ajansı (2021, Haziran 25). ‘Kuşak ve Yol’ projesi, Çin’in yeni vizyonu ve Türkiye. https://www.aa.com.tr/tr/analiz-haber/-kusak-ve-yol-projesi-cin-in-yeni-vizyonu-ve-turkiye/960778
• Anadolu Ajansı (2021, Haziran 25). ‘Kuşak ve Yol’ projesi, Çin’in yeni vizyonu ve Türkiye. https://www.aa.com.tr/tr/analiz-haber/-kusak-ve-yol-projesi-cin-in-yeni-vizyonu-ve-turkiye/960778
• Anka Enstitüsü (2019, Nisan 9). Gerilim artışı ve beklentiler-3, http://ankaenstitusu.com/gerilim-artisi-ve-beklentiler-3/
• Anka Enstitüsü (2019, Nisan 9). Gerilim artışı ve beklentiler-3, http://ankaenstitusu.com/gerilim-artisi-ve-beklentiler-3/
• Aydın, H. (2019). Küresel ekonomide modern ipek yolu projesinin doğuşu, Avrupa-Asya (Avrasya) taşıma koridorları (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Aydın, H. (2019). Küresel ekonomide modern ipek yolu projesinin doğuşu, Avrupa-Asya (Avrasya) taşıma koridorları (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Brzezinski, Z. (1998). Büyük satranç tahtası: Amerika'nın önceliği ve bunun jeostratejik gerekleri. Sabah Kitapları.
• Dünya Bülteni (2021, Ağustos 4). Artık Kazakistan'la stratejik ortağız. https://www.dunyabulteni.net/asya/artik-kazakistanla-stratejik-ortagiz-h211022.html
• Dünya Bülteni (2021, Ağustos 4). Artık Kazakistan'la stratejik ortağız. https://www.dunyabulteni.net/asya/artik-kazakistanla-stratejik-ortagiz-h211022.html
• Faure, G. (2001). Les Mots de l’Asie: essaie de terminologie géopolitique, In: Mots, n°66, juillet 2001. Discours d'Asie : identites et ruptures, Persee, 8-18
• Larousse (2021, Haziran 25). Asia. https://www.larousse.fr/encyclopedie/autre-region/Asie/106404
• Larousse (2021, Haziran 25). Asia. https://www.larousse.fr/encyclopedie/autre-region/Asie/106404
• Observatory of Economic Complexity [OEC]. (2020, Mart 24). Country Profile. https://oec.world/tr/profile/country/
• Observatory of Economic Complexity [OEC]. (2020, Mart 24). Country Profile. https://oec.world/tr/profile/country/
• T.C. Dışişleri Bakanlığı (2018, Mayıs 10). Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ). https://www.mfa.gov.tr/-sanghay-isbirligi-orgutu.tr.mfa
• T.C. Dışişleri Bakanlığı (2018, Mayıs 10). Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ). https://www.mfa.gov.tr/-sanghay-isbirligi-orgutu.tr.mfa
• T.C. Dışişleri Bakanlığı (2019a, Mart 25). Sayın bakanımızın Yeniden Asya Çalıştayı hitabı, 26 Aralık 2019. http://www.mfa.gov.tr/sayin-bakanimizin-yeniden-asya-calistayi-hitabi-26-12-19.tr.mfa
• T.C. Dışişleri Bakanlığı (2019a, Mart 25). Sayın bakanımızın Yeniden Asya Çalıştayı hitabı, 26 Aralık 2019. http://www.mfa.gov.tr/sayin-bakanimizin-yeniden-asya-calistayi-hitabi-26-12-19.tr.mfa
• T.C. Dışişleri Bakanlığı (2019b, Mart 25). Dışişleri bakanı Sayın Mevlüt Çavuşoğlu’nun XI. Büyükelçiler Konferansı’nda düzenlediği basın toplantısı, 8 Ağustos 2019, Ankara. http://www.mfa.gov.tr/disisleri- bakani-sayin-mevlut-cavusoglu_nun-on-birinci-buyukelciler-konferansi-basin-toplantisi.tr.mfa
• T.C. Dışişleri Bakanlığı (2019b, Mart 25). Dışişleri bakanı Sayın Mevlüt Çavuşoğlu’nun XI. Büyükelçiler Konferansı’nda düzenlediği basın toplantısı, 8 Ağustos 2019, Ankara. http://www.mfa.gov.tr/disisleri- bakani-sayin-mevlut-cavusoglu_nun-on-birinci-buyukelciler-konferansi-basin-toplantisi.tr.mfa
• T.C. Dışişleri Bakanlığı (2019c, Aralık 18). Orta Asya ülkeleri ile ilişkiler. https://www.mfa.gov.tr/-turkiye-orta-asya-ulkeleri-iliskileri.tr.mfa
• T.C. Dışişleri Bakanlığı (2019c, Aralık 18). Orta Asya ülkeleri ile ilişkiler. https://www.mfa.gov.tr/-turkiye-orta-asya-ulkeleri-iliskileri.tr.mfa
• T.C. Dışişleri Bakanlığı (2020, Nisan 20). 2020 yılına girerken girişimci ve insani dış politikamız. http://www.mfa.gov.tr/site_media/html/2020-yilina-girerken-girisimci-ve-insani-dis-politikamiz.pdf
• T.C. Dışişleri Bakanlığı (2020, Nisan 20). 2020 yılına girerken girişimci ve insani dış politikamız. http://www.mfa.gov.tr/site_media/html/2020-yilina-girerken-girisimci-ve-insani-dis-politikamiz.pdf
• T.C. Dışişleri Bakanlığı (2021a, Ağustos 4). Türkiye-Özbekistan ilişkileri. https://www.mfa.gov.tr/-turkiye-ozbekistan-cumhuriyeti-siyasi-iliskileri.tr.mfa
• T.C. Dışişleri Bakanlığı (2021a, Ağustos 4). Türkiye-Özbekistan ilişkileri. https://www.mfa.gov.tr/-turkiye-ozbekistan-cumhuriyeti-siyasi-iliskileri.tr.mfa
• T.C. Dışişleri Bakanlığı (2021b, Ağustos 4). 22-24 Mayıs paragrafı. https://www.mfa.gov.tr/-mayis___.tr.mfa
• T.C. Dışişleri Bakanlığı (2021b, Ağustos 4). 22-24 Mayıs paragrafı. https://www.mfa.gov.tr/-mayis___.tr.mfa
• T.C. Resmî Gazete (2021, Ağustos 4). Türkiye Cumhuriyeti ile Kazakistan Cumhuriyeti arasında stratejik ortaklık anlaşması. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2010/10/20101005-1-1.pdf
• T.C. Resmî Gazete (2021, Ağustos 4). Türkiye Cumhuriyeti ile Kazakistan Cumhuriyeti arasında stratejik ortaklık anlaşması. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2010/10/20101005-1-1.pdf
• T.C. Ticaret Bakanlığı (2020a, Mart 24). En fazla ithalat yapılan 10 ülke. https://ticaret.gov.tr/-data/5d63d89d13b8762f7c43a738/6-En%20Fazla%20Ithalat%20Yapilan%2010%20Ulke.pdf
• T.C. Ticaret Bakanlığı (2020a, Mart 24). En fazla ithalat yapılan 10 ülke. https://ticaret.gov.tr/-data/5d63d89d13b8762f7c43a738/6-En%20Fazla%20Ithalat%20Yapilan%2010%20Ulke.pdf
• T.C. Ticaret Bakanlığı (2020b, Nisan 20). Ekonomik görünüm 2020. https://ticaret.gov.tr/-data/5e18288613b8761dccd355ce/Ekonomik%20G%C3%B6r%C3%BCn%C3%BCm%20Mart%202020.pdf
• T.C. Ticaret Bakanlığı (2020b, Nisan 20). Ekonomik görünüm 2020. https://ticaret.gov.tr/-data/5e18288613b8761dccd355ce/Ekonomik%20G%C3%B6r%C3%BCn%C3%BCm%20Mart%202020.pdf
• Tuğtan, M. (2016). Kültürel değişkenlerin dış politikadaki yeri: İsmail Cem ve Ahmet Davutoğlu. Uluslararası İlişkiler Dergisi, 13(49), 3-24.
• Tuğtan, M. (2016). Kültürel değişkenlerin dış politikadaki yeri: İsmail Cem ve Ahmet Davutoğlu. Uluslararası İlişkiler Dergisi, 13(49), 3-24.
• Türk Keneşi (2021, Ağustos 4). Organizasyon tarihçesi. https://www.turkkon.org/tr/organizasyon-tarihcesi
• Türk Keneşi (2021, Ağustos 4). Organizasyon tarihçesi. https://www.turkkon.org/tr/organizasyon-tarihcesi
• Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (2021, Haziran 25). Türkistan. https://islamansiklopedisi.org.tr/turkistan
• Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (2021, Haziran 25). Türkistan. https://islamansiklopedisi.org.tr/turkistan
• Türkiye İhracatçılar Merkezi (TİM) (2020, Mart 24). İhracat rakamları. https://tim.org.tr/tr/ihracat-rakamlari
• Türkiye İhracatçılar Merkezi (TİM) (2020, Mart 24). İhracat rakamları. https://tim.org.tr/tr/ihracat-rakamlari
• Türkiye İstatistik Kurumu [TÜİK] (2020, Mart 24). http://www.tuik.gov.tr/-Start.do;jsessionid=p9nQp7qT6JHpG05Jk1bYWbbx7F2hbtpJzlhKp4G1Jln1rmF52QHp!1607868194
• Türkiye İstatistik Kurumu [TÜİK] (2020, Mart 24). http://www.tuik.gov.tr/-Start.do;jsessionid=p9nQp7qT6JHpG05Jk1bYWbbx7F2hbtpJzlhKp4G1Jln1rmF52QHp!1607868194