Multi-criteria Decision-Making Methods and Financial Performance Rankings: An Application on Portfolio Management Companies

Yıl 2021, Cilt: 35 Sayı: 4, 1451 - 1480, 17.12.2021

Abdullah Kılıçarslan Mustafa Çağrı Sucu

https://doi.org/10.48070/erciyesakademi.994546

Öz

There are many studies in the literature comparing the financial performances of financial institutions. Various multi-dimensional decision methods continue to be employed to determine which method is or may be most suitable for which company or industry. The purpose of this study is not to determine which method is best suited for sorting the financial performance of portfolio management companies. The study reveals that portfolio management companies serving in capital markets in Turkey from 2016 to 2020 can produce alternative sequences based on TOPSIS, MULTIMOORA, ARAS and VIKOR multi-criterion decision methods, and emphasizes the reasons for differing rankings. The number of studies on portfolio management companies and multi-scale decision-making methods is limited. We think that the study results, will create awareness in the context of the alternative performance ranking and evaluation in the investment decisions of the decision-makers. The conclusion reached by the study shows that similar rankings can be formed in multiple decision-making methods as in the İŞ portfolio company, and completely different rankings can be made in 14 portfolio companies. It is ascertained that the factors that cause the performance ranking differences in portfolio management companies are related to the scale, equity, asset size, niche area in which they provide services, profitability and portfolio size. The study reveals that different rankings are not coincidences.

Anahtar Kelimeler

Financial performance, Portfolio management companies, Multi-criteria decision-making methods

Çok Ölçütlü Karar Verme Yöntemleri ile Finansal Performans Sıralamaları Portföy Yönetim Şirketleri Üzerine Bir Uygulama

Öz

Literatürde finansal kuruluşların finansal performanslarının karşılaştırıldığı çok sayıda çalışma bulunmaktadır. Hangi yöntemin hangi şirket veya sektör için en uygun olduğu veya olabileceği sorunsalı çerçevesinde çalışmalar, birbirinden farklı ve çok ölçütlü karar yöntemleri kullanılarak sürdürülmeye devam etmektedir. Bu çalışmanın amacı, portföy yönetim şirketlerinin finansal performanslarının sıralanması için hangi yöntemin en uygun yöntem olduğunu belirlemek değildir. Bu çalışmada, Türkiye’de sermaye piyasalarında hizmet sunan portföy yönetim şirketlerinin 2016-2020 yılları finansal performanslarının TOPSIS, MULTIMOORA, ARAS ve VIKOR çok ölçütlü karar yöntemlerine göre alternatif sıralamalar üretilebileceği ortaya konulmakta ve sıralamalarda farklılaşmaya yol açan nedenler vurgulanmaktadır. Çok ölçütlü karar verme yöntemleri ile portföy yönetim şirketlerini konu alan çalışmaların sayısı sınırlıdır. Çalışma ile ulaşılan sonuçların karar vericilerin yatırım kararlarında alternatif performans sıralama ve değerlendirme bağlamında farkındalık oluşturacağı düşünülmektedir. Çalışma ile elde edilen sonuç, birden fazla çok ölçütlü karar verme yönteminde, İŞ portföyde olduğu üzere benzer sıralamaların, 14 portföy şirketinde ise tamamen farklı sıralamaların oluşabildiği, performans sıralama farklılaşmalarına yol açan etkenlerin şirketlerin sahip oldukları ölçek, öz sermaye, aktif büyüklüğü, niş hizmet sundukları alan, karlılık ve portföy büyüklüğü ile alakalı olduğu, dolayısı ile farklı sıralamaların tesadüflerden ibaret olmadığını ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

Finansal performans, Portföy yönetim Şirketleri, Çok ölçütlü karar verme yöntemleri

Kaynakça

• Akçay, M. B., Kasap, M., Doğuç, T., & Kasap, G. (2012). Finans Mühendisliği ve risk yönetimi perspektifiyle türev piyasalar ve yapılandırılmış ürünler. Scala Yayıncılık.
• Aras, G., Tezcan, N., & Furtuna Ö.K. (2018). Comprehensive evaluation of the financial performance for intermediary institutions based on multi-criteria decision-making method. Journal of Capital Markets Studies, 2(1), 37-49.
• Arnold, G. (2018). Büyük yatırımcılar. Türkiye İş Bankası Yayınları.
• Arslan, R., & Bircan, H. (2020). Çok kriterli karar verme teknikleriyle elde edilen sonuçların Copeland yöntemiyle birleştirilmesi ve karşılaştırılması. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 27(1), 109-127.
• Atalay, M. Ö., & Altın, M. (2020). The evaluation of financial performance through the TOPSIS multiple criteria decision-making method: An application to ınformation technology ındustries. International Journal of Social And Humanities Sciences, 4(2), 205-228.
• Başçı, E. S. (2016). Determination of bank’s branch effectiveness in Turkey with TOPSIS method. Proceedings of the Eighth Asia-Pacific Conference on Global Business, Economics, Finance and Banking (Singapore Conference), ISBN: 978-1-943579-07-5 21-23, Singapore.
• Brauers, W. K. M., & Zavadskas, E. K. (2006). The MOORA method and its application to privatization in a transition economy. Control and Cybernetics, 35, 445-469.
• Brauers, W. K. M., & Zavadskas, E. K. (2012). Robustness of MULTIMOORA: A method for multi-objective optimization. Informatica, 23(1), 1-25.
• Bulut, T. (2017, Haziran 21). Çok kriterli karar verme (ÇKKV) Modellerinde kriterlerin ağırlıklandırılmasına yönelik bir model önerisi: Normalize edilmiş maksimum değerler [NMD] metodu. https://tevfikbulut.com/tag/normalize-edilmis-maksimum-degerler-metodu/
• Ceylan, A. (2018). Portföy yönetim şirketleri -2017/12. TSPB Gösterge Bahar 2018, 28, 23-30.
• Dahooie, J. H., Zavadskas, E. K., Vanaki, A. S., Firoozfar, H. R., Lari, M., & Turskis, Z. (2019). A new evaluation model for corporate financial performance using integrated CCSD and FCM-ARAS approach. Economic Research-Ekonomska Istraživanja, 32(1), 1088-1113.
• Danesh, D., Elsawah, S., & Ryan, M. (2019). A strategic multi-criteria decision-making model for strategic asset management. Presented at Asset Management: Promote Educate Assist Knowledge (AMPEAK 2019), Melbourne – Australia.
• Danesh, D., Ryan, M. J., & Abbasi, A. (2017). A systematic comparison of multi-criteria decision-making methods for the improvement of project portfolio management in complex organisations. International Journal of Management and Decision Making, 16(3), 280-320.
• Ecer, F. (2013). Türkiye’deki özel bankaların finansal performanslarının karşılaştırılması: 2008-2011 dönemi. AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(2), 171-189.
• Emek, B. (2017). Portföy yönetim şirketleri -2016/12. TSPB Gösterge Bahar 2017, 28, 23-30.
• Ercan, M., & Onder, E. (2016). Ranking ınsurance companies in Turkey based on their financial performance ındicators using VIKOR method. IJARAFMS, 6(2), 104-113.
• Erişkin, L. (2021). Preference modelling in sorting problems: Multiple criteria decision aid and statistical learning perspectives. Journal of Multi-Criteria Decision Analysis, 28, 203-219.
• Günay, B., & Kaya, İ. (2017), Borsa İstanbul’da yer alan aracı kurumların performansının çok kriterli karar verme yöntemleri ile değerlendirilmesi. MCBÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 15(2), 141-164.
• Hwang, C. L., & Yoon, K. (1981). Multiple attribute decision making (C. 186). Springer Berlin Heidelberg.
• Li, Z. (2014). An extension of the MULTIMOORA method for multiple criteria group decision making based upon hesitant fuzzy sets. Hindawi Publishing Corporation Journal of Applied Mathematics, 65, 328-334.
• MacCrimon, K. R. (1968). Decision marking among multiple-attribute alternatives: A survey and consolidated approach. RAND memorandum, RM-4823-ARPA, 189-1, 1-78. https://www.rand.org/content/dam/rand/pubs/research_memoranda/2009/RM4823.pdf
• Marchant, T., & Pirlot, M. (2021). Special issue on multiple criteria sorting methods. Journal of Multi-Criteria Decision Analysis, 28(3-4), 129-130.
• Mardani, A., Nikoosokhan, S., Moradi, M., & Doustar, M. (2018). The relationship between knowledge management and innovation performance. The Journal of High Technology Management Research, 29(1), 12–26.
• Marqués, A. I., García, V., & Sánchez, J. S. (2020). Ranking-based MCDM models in financial management applications: analysis and emerging challenges. Progress in Artificial Intelligence, 9, 171- 193.
• Moradpour, N. (2021). Ranking mutual funds performance based on post-modern portfolio theory ındicators using multi-criteria decision-making methods. International Journal of Management, Accounting and Economics, 8(1), 1–24.
• Okay, G., & Köse, A. (2015). Financial performance analysis of brokerage firms quoted on the Istanbul Stock Exchange using the TOPSIS method of analysis. International Journal of Business and Social Science, 6(8), 68-77.
• Opricovic, S., & Tzeng, G. H. (2004). Compromise solution by MCDM methods: A comparative analysis of VIKOR and TOPSIS. European Journal of Operational Research, 156(2), 445–455.
• Patel, M. R., Washi, M. P., & Bhatt, B. V. (2018). Multi-criteria decision-making technique for use in planning activities. Proceedings of New Horizons in Civil Engineering (NHCE 2017), 1-6. https://bvbhatt.com/wp-content/uploads/2018/04/NHCE-2017_SMART-Multi-criteria-decision-making-technique-for-use-in-planning-activities.pdf
• PWC. (2017, Mart). Transformation of the Asset Management Industry in Turkey. https://www.pwc.com.tr/tr/sektorler/yatirim-yonetimi/turkiyede-varlik-yonetim-sektorunun-donusumu-v2.pdf
• Roy, B. (1991). The outranking approach and the foundations of Electre methods. Theory and Decision, 31(1), 49-73.
• Salttürk, O. (2019). Portföy yönetim şirketleri -2018/12. TSPB Gösterge Bahar 2019, 28, 19-28.
• Salttürk, O. (2020). Portföy yönetim şirketleri -2019/12. TSPB Gösterge Bahar 2020, 28, 19-30.
• Salttürk, O. (2021). Portföy yönetim şirketleri -2020/12. TSPB Gösterge Bahar 2021, 28, 21-30.
• Stanujkic, D., & Jovanovic, R. (2012). Measuring a quality of faculty website using ARAS method. Proceeding of the International Scientific Conference Contemporary Issues in Business, Management and Education (ss. 545-554). 2012 ISSN 2029-7963/ISBN 978-609-457-323-1. https://doi.org/10.3846/cibme.2012.4
• Tezergil, S. (2018). Portföy yönetim şirketlerinin finansal performanslarının gri ilişkisel analiz yöntemi ile değerlendirilmesi. The Journal of Social Sciences Institute, 39, 245-262.
• Tezergil, S. A. (2016). VİKOR yöntemi ile Türk bankacılık sektörünün performans analizi. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 38(1), 357-373.
• Tunay, K. B., & Akhisar, I. (2015). Performance evaluation and ranking of Turkish private banks using AHP and TOPSIS. Management International Conference, 28-30 May, Portoroz, Slovenia, ss. 251-258.
• Turskis, Z., & Zavadskas, E. K. (2010). A new fuzzy additive ratio assessment method (ARAS-F). Case study: The analysis of fuzzy multiple criteria in order to select the logistic centers location. Transports, 25(4), 423-432.
• Ulucan, A., & Atici, K. B. (2009). Utadis multiple criteria sorting methodology and its application to the Turkish energy sector. Journal of the Faculty of Economics and Administrative Sciences, 27(2), 141–159.
• Vuković, M., Pivac, S., & Babić, Z. (2020). Comparative analysis of stock selection using a hybrid MCDM approach and modern portfolio theory. Croatian Review of Economic, Business and Social Statistics, 6(2), 58-68.
• Wind, Y., & Saaty, T. L. (1980). Marketing applications of the analytic hierarchy process. Management Science, 26(7), 641-658.
• Xidonas, P., Mavrotas, G., & Psarras, J. (2009). A multicriteria methodology for equity selection using financial analysis. Computers & Operations Research, 36(12), 3187–3203.
• Yazdani, M., & Farokh Payam, A. (2015). A comparative study on material selection of microelectromechanical systems electrostatic actuators using Ashby, VIKOR and TOPSIS. Materials and Design, 65, 328-334.
• Yazdi, A. K., Hanne, T., & Osorio Gómez, J. C. (2020). Evaluating the performance of Colombian banks by hybrid multicriteria decision making methods. Journal of Business Economics and Management, 21(6), 1707-1730.
• Yıldırım, I., Uysal, F., & Ilgaz, A. (2019). Havayolu işletmelerinde personel seçimi: Aras yöntemi ile bir uygulama. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(33), 219-231.
• Yılmaz, N. (2020). Türkiye’deki mevduat bankalarının VİKOR yöntemiyle performans analizi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 12(3), 2733-2748.
• Zavadskas, E. K., & Brauers, W. K. M. (2012). Robustness of MULTIMOORA: A method for multi-objective optimization. Informatica, 23(1), 1-25.
• Zavadskas, E. K., & Turskis, Z. (2010). A new additive ratio assessment (ARAS) method in multicriteria decision‐making. Technological and Economic Development of Economy, 16(2), 159-172.
• Zavadskas, E. K., Govindan, K., Antucheviciene, J., & Turskis, Z. (2016). Hybrid multiple criteria decision-making methods: a review of applications for sustainability issues. Economic Research- Ekonomska Istraživanja, 29(1), 857-887.