Finansal Kalkınma ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkinin Düzgün Geçiş Otoregresif Model Yardımıyla İncelenmesi

Yıl 2022, Cilt: 36 Sayı: 1, 19 - 36, 21.03.2022

İsmail Erkan Çelik

https://doi.org/10.48070/erciyesakademi.979664

Öz

Son dönemde yapılan çalışmaların sonuçları, finansal kalkınmanın ekonomik büyümeyi farklı kanallar vasıtasıyla etkilediği, finansal kalkınma ve dışa açılma arasında da karşılıklı etkileşim olduğu ve ayrıca ekonomik büyüme-finansal kalkınma ilişkisinin doğrusal olmadığına ilişkin güçlü bulgular sunmaktadır. Bu çalışma, finansal kalkınma ve ekonomik büyüme arasındaki ilişki ve bu ilişkinin zaman içerisinde nasıl değişim gösterdiğini, 1987Q1-2020Q4 dönemine ilişkin üç aylık Türkiye ekonomisi verileri yardımıyla incelemeyi amaçlamaktadır. Çalışmada, finansal kalkınma kavramı, finansal kalkınmanın farklı boyutlarını bir araya getiren finansal kalkınma endeksi yardımıyla ve finansal kalkınma-ekonomik büyüme ilişkisinin doğasının doğrusal olup olmadığı da, düzgün geçiş otoregresif modeller yardımıyla analiz edilmektedir. Ayrıca, bu çalışmada, finansal kalkınma ve dışa açılma arasındaki ilişkilerde dikkate alınarak, modele dışa açılma değişkeni da dâhil edilmiştir. Çalışma Türkiye ekonomisi açısından finansal kalkınma düzeyi ve dışa açıklığın büyüme üzerine etkisinin olup olmadığının belirlenebilmesi açısından önem taşımaktadır. Bu çalışmanın temel bulguları ilk olarak, finansal kalkınma-büyüme ilişkisine yönelik ampirik çalışmalarda finansal kalkınmanın farklı boyutlarını temsil edebilen kapsamlı bir endeksin oluşturulmasının önemli olduğunu göstermiştir. İkinci olarak, dışa açıklığın ekonomik büyüme üzerindeki etkilerinin, finansal kalkınma eşik değerlerine bağlı olarak farklılık gösterdiği görülmüştür. Üçüncü olarak, çalışmanın bulguları, finansal kalkınma-ekonomik büyüme arasındaki ilişkinin lineer olmadığını haliyle düzgün geçiş otoregresif modeller kullanılarak yapılan çalışmaların finansal kalkınma-ekonomik büyüme arasındaki ilişkinin ampirik analizinde kullanılmasının daha doğru olduğunu göstermiştir. Son olarak, bu çalışmada elde edilen bulgular, finansal ve ticari liberalizasyon arasında yakın ilişkinin olduğunu, finansal kalkınma-ekonomik büyüme modellerinde dışa açılma değişkeninin de mutlaka yer alması gerektiğini ve finansal kalkınma düzeyindeki artışla birlikte dışa açıklığın büyüme üzerindeki etkisinin de arttığı göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

LSTAR, ESTAR, Finansal kalkınma, LSTAR, ESTAR, Ekonomik büyüme

Examining the Relationship Between Financial Development and Economic Growth Using a Smooth Transition Autoregressive Model

Öz

The results of recent studies provide strong evidence that financial development affects economic growth through a number of different channels and that the relationship between economic growth and financial development is not linear. This study aims to examine the relationship among financial development, trade liberalization and economic growth and to determine how this relationship changes over time using quarterly Turkish economic data over the period of 1987Q1-2020Q4. In the study, the concept of financial development will be represented by the financial development index that has been constructed to bring different dimensions of financial development together and the nature of the relationship between financial development and economic growth, whether it is linear or not, will be analysed making use of smooth transition autoregressive models. This study is important since it provides an evidence on the impact of financial development and openness on economic growth for Turkish economy. In addition, in this study, considering the relations between financial development and openness, the variable of openness was included in the model. The study is important in terms of determining whether the level of financial development and openness have an effect on growth in terms of the Turkish economy. The first of the main findings of this study indicates that it is utmost important to represent financial development with a comprehensive index that incorporate different dimensions of financial development in empirical studies on the relationship between financial development and growth. Secondly, the results showed that the extent of the impact of openness on economic growth differs significantly in relation with the threshold levels of financial development. Thirdly, the findings of the study showed that the relationship between financial development and economic growth is not linear and hence the use of smooth transition autoregressive models are more appropriate in the empirical analysis of the relationship between financial development and economic growth. Finally, the findings obtained in this study showed that there is a close relationship between financial and trade liberalization, and that extending financial development-economic growth models with an openness variable is very important, and that the effect of openness on economic growth increases with the increase in the level of financial development.

Anahtar Kelimeler

Financial Development, LSTAR, ESTAR, Economic Growth

Kaynakça

• Afşar, A. (2007). Finansal gelişme ile ekonomik büyüme arasındaki ilişki. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 36, 188 – 198.
• Ağayev, S. (2012). Geçiş ekonomilerinde finansal gelişme ve ekonomik büyüme ilişkisi. Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 32(1), 155-164.
• Ağazade, S., & Karakaya, A. (2019). Finansal gelişme ve ekonomik büyüme: OECD ülkeleri örneğinde panel nedensellik analizi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(2) , 471-484.
• Ahmed, S. M., & Ansari, M. I. (1998). Financial sector development and economic growth: The South-Asian experience. Journal of Asian Economics, 9(3), 503-517.
• Ak, M. Z., Altıntaş, N., & Şimşek, A. S. (2016). Türkiye’de finansal gelişme ve ekonomik büyüme ilişkisinin nedensellik analizi. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 17(2), 151-160.
• Altunç, Ö. F. (2008). Türkiye’de finansal gelişme ve iktisadi büyüme arasındaki nedenselliğin ampirik bir analizi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 3(2), 113-127.
• Al-Yousif, Y. K. (2002). Financial development and economic growth another look at the evidence from developing countries. Review of Financial Economics, 11, 131-150.
• Al-Zubi, K., Al-Rjoub, S., & Abu-Mhareb, E. (2006). Financial development and economic growth: A New empirical evidence from the MENA countries 1989-2001. Applied Econometrics and International Development, 6(3), 137-150.
• Anwar, S., & Sun, S. (2011). Financial development, foreign investment and economic growth in Malaysia. Journal of Asian Economics, 22(4), 335-342.
• Aslan, Ö., & Korap, H. L. (2006). Türkiye’de finansal gelişme ekonomik büyüme ilişkisi. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17, 1-20.
• Aslan, Ö., & Küçükaksoy, İ. (2006). Finansal gelişme ve ekonomik büyüme ilişkisi: Türkiye ekonomisi üzerine ekonometrik bir uygulama . Istanbul University Econometrics and Statistics e-Journal , (4) , 25-38.
• Atamtürk, B. (2004). 'Türkiye’de finansal gelişme ve ekonomik büyümenin nedensellik yönü üzerine bir inceleme (1975-2003). İstanbul Üniversitesi Maliye Araştırma Konferansları, 46, 100-104.
• Atgür, M. (2019). Finansal gelişme, ticari açıklık ve ekonomik büyüme ilişkisi: Türkiye örneği. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 33(2), 553-571.
• Aydın, M. K., Ak, M. Z., & Altıntaş, N. (2014). “Finansal gelişme”nin “büyüme”ye etkisi: Türkiye özelinde nedensellik analizi. Maliye Dergisi, 167, 149-162.
• Botev, J., Egert, B., & Jawadi, F. (2019). The nonlinear relationship between economic growth and financial development: Evidence from developing, emerging and advanced economies. International Economics, 160, 3–13.
• Bozoklu, Ş., & Yılancı, V. (2013). Finansal gelişme ve iktisadi büyüme arasındaki nedensellik ilişkisi: Gelişmekte olan ekonomiler için analiz. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 28(2), 161-187.
• Campos, N. F., Karanasosa, M., & Koutroumpis, P. (2019). The growth-finance nexus in Brazil: Evidence from a new dataset, 1890-2003. Working Paper, No. 885, Queen Mary University of London, School of Economics and Finance, London.
• Caporale, G. M., Rault, C., Sova, A. D., & Sova, R. (2015). Financial development and economic growth: Evidence from 10 new European Union members. International Journal of Finance & Economics, 20(1), 48-60.
• Chan, K. S., & Tong, H. (1986). On estimating tresholds in autoregressive models. Journal of Time Series Analysis, 7(3), 179-190.
• Chang, T. (2002). Financial development and economic growth in Mainland China: A note on testing demand-following or supply-leading hypothesis. Applied Economics Letters, 9(13), 869-873.
• Creane, S., Goya, R., Mobarak, M., & Sab, R. (2003). Financial development and economic growth in the Middle East and North Africa. Finance and Development, 4(1). https://www.imf.org/external/pubs/ft/med/2003/eng/creane/#5
• Dritsakis, N., & Adamopoulos, A. (2004). Financial development and economic growth in Greece: An empirical ınvestigation with granger causality analysis. International Economic Journal, 18(4), 547- 559.
• Ehigiamusoe, K. U., Guptan, V., & Narayan, S. (2021). Rethinking the impact of GDP on financial development: Evidence from heterogeneous panels. African Development Review, 33(1), 1-13.
• Erataş-Sönmez, F., & Sağlam, Y. (2017). Financial development and economic growth: A comparative analysis between Euro Area and emerging-developing Europe. Balıkesir University Journal of Social Sciences Institute, 20(38), 179-201.
• Erataş-Sönmez, F., & Sağlam, Y. (2019). The relationship between financial development and economic growth for developing countries: Panel causality analysis. Sosyoekonomi, 27(42), 87-106.
• Eyüboğlu, K., & Akan, K. (2020). Türkiye’de finansal gelişme ve ekonomik büyüme ilişkisi: RALS-EG Eşbütünleşme Testi . Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi , 22(4) , 974-988 .
• Güney, G. (2017). Ekonomik büyüme ve finansal gelişme ilişkisi: Bir panel veri analizi. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13, 355-372.
• Helhel, Y. (2017). E7 ülkelerinde finansal gelişme ve ekonomik büyüme arasında nedensellik analizi. Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar, 54(628), 9-18.
• Hye, Q. M. A., & Islam, F. (2013) Does financial development hamper economic growth: Empirical evidence from Bangladesh. Journal of Business Economics and Management, 14(3), 558-582.
• Jalil, A., Feridun, M., & Ma, Y. (2010). Finance-Growth nexus in China revisited: New evidence from principal components and ARDL bounds tests. International Review of Economics and Finance, 19, 189– 195.
• Kaplan, M., & Aslan, A. (2006). Quantifying international openness in Turkey, 1965 - 1995. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 7(1), 86-98.
• Kar, M., Nazlıoğlu, Ş., & Ağır, H. (2014). Trade openness, financial development and economic growth in Turkey: Linear and nonlinear causality analysis. Journal of BRSA Banking & Financial Markets, 8(1), 63-86.
• Kar, M., Peker, O., & Kaplan, M. (2008). Trade liberalization and financial development and economic growth in the long run: The case of Turkey. South East European Journal of Economics and Business, 3(2), 25-38.
• King, R. G., & Levine, R. (1993a). Finance and growth: Schumpeter might be right. Quarterly Journal of Economics, 108(3), 717-737.
• King, R. G., & Levine, R. (1993b). Finance, entrepreneurship, and growth: Theory and evidence. Journal of Monetary economics, 32(3), 513–542.
• Korap, L. (2019). Finansal gelişme ve ekonomik büyüme ilişkisi: Türkiye ekonomisi için bir uygulama. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 54, 75-88.
• Levine, R., & Zervos, S. (1998). Stock markets, banks, and economic growth. American Economic Review, 88, 537–558.
• Levine, R., Loayza, N., & Beck, T. (2000). Financial intermediation and growth: Causality and causes. Journal of Monetary Economics, 46(1), 31-77.
• Luintel, K.B., & Khan, M. (1999). A quantitative reassessment of the finance-growth nexus; evidence from a multivariate VAR. Journal of Development Economics, 60, 381–405.
• Ozcan, B., & Ari, A. (2011). An empirical analysis of relationship between financial development and economic growth: The Turkish case. Business and Economics Research Journal, 2(1), 122-142.
• Örnek, İ., & Kaplan, M. (2004). Dış ticaret ve kalkınma. İçinde S. Taban ve M. Kar (Eds.), Kalkınma Ekonomisi: Seçme Konular (ss. 111-135). Ekin Kitabevi.
• Pata, U. K., & Ağca, A. (2018). Finansal gelişme ve ekonomik büyüme arasındaki eşbütünleşme ve nedensellik ilişkisi: Türkiye örneği. Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(2) , 115-128.
• Patrick, H. T. (1966). Financial development and economic growth in underdeveloped countries. Economic Development and Culturel Change, 14(2), 174-189.
• Perera, N., & Paudel, R. C. (2009). Financial development and economic growth in Sri Lanka. Applied Econometrics and International Development, 9(1), 157-164.
• Saci, K., & Holden, K. (2008). Evidence on growth and financial development using principal components. Applied Financial Economics, 18(19), 1549 - 1560.
• Samargandi, N., Fidrmuc, J., & Ghosh, S. (2015). Is the relationship between financial development and economic growth monotonic for middle income countries? World Development, 68, 66-81.
• Sethi D., Tiwari A. K., & Shahbaz M. (2021) Is finance–growth nexus nonlinear? Evidence from linear and nonlinear causality analysis. In: Shahbaz M., Soliman A., Ullah S. (Eds.), Economic Growth and Financial Development (pp. 73-102). Springer.
• Şen, A., & Pehlivan, C. (2018). The relationship between the financial development and economic growth: An empirical application for Turkey. Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 9(2), 109-123.
• Taiwo, A. (2020). Financial development, real sector and economic growth in Sub-Saharan Africa: The threshold effect. Journal of African Business, 1-25.
• Tarıq, R., Khan, M. A., & Rhman, A. (2020). How does financial development impact economic growth in Pakistan?: New evidence from threshold model. Journal of Asian Finance, Economics and Business, 7(8),161–173.
• Terasvirta, T. (1994). Specification, estimation, and evalution of smooth transition autoregressive models. Journal of the American Statistical Association, 89(425), 208-218.
• Türedi, S., & Berber, M. (2010). Finansal kalkınma, ticari açıklık ve ekonomik büyüme arasındaki ilişki: Türkiye üzerine bir analiz. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 302(35), 301- 316.
• Türkoğlu, M. (2016). Türkiye’de finansal gelişmenin ekonomik büyümeye etkileri: Nedensellik analizi. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 6(1), 84-93.
• Yağlı, İ., & Topcu, E. (2019). Finansal gelişme ve ekonomik büyüme arasındaki nedensellik ilişkisi: G7 ülkeleri örneği. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21(3), 888-898.
• Yücel, F. (2009). Causal relationships between financial development, trade openness and economic growth: The case of Turkey. Journal of Social Sciences, 5(1), 33-42.