SABAHATTİN ALİ’NİN KUYUCAKLI YUSUF ROMANINDA RENKLER

Yıl 2022, Cilt: 36 Sayı: 2, 693 - 706, 29.06.2022

Yusuf Çopur

https://doi.org/10.48070/erciyesakademi.1098454

Öz

Sabahattin Ali, roman, öykü, şiir, mektup ve tiyatro alanında eserler veren çok yönlü bir yazardır. Öykü ve romanda gözlemci gerçekçilikten eleştirel gerçekçiliğe doğru bir tavrı benimseyen yazar, eserlerinde Anadolu insanının yaşamını toplumsal gerçekçi bir bakış açısıyla ele almıştır. Yazarın dili sadedir. Eserleri, otobiyografik özellikler taşır; Realist ve Natüralist akımların izleri görülür. Toplumsal gerçekçiliğin ilk başarılı örneklerinden sayılan “Kuyucaklı Yusuf”, yazarın ilk romanıdır ve sosyal içeriklidir. Kitap, 1900’lü yılların başında Ege’de farklı kültürlerden insanların bir arada yaşadıkları bir kasabada geçer. Yusuf, anne babası eşkıyalarca katledilen bir çocuktur ve kaymakam tarafından evlatlık edinilir. Eserde kaymakamın ailesinde yaşadığı çatışmalar başta olmak üzere Yusuf’un kendisiyle ve çevresiyle olan mücadelesi anlatılır. Romanda kullanılan renkler Yusuf’un yaşam mücadelesinin yansıması niteliğindedir. Sarı renk, çalışmaktan hasta ve zayıf düşenleri, aniden gelişen olaylar karşısında korkuyu ve kaygıyı ifade ederken kırmızı Yusuf’un öfkesini anlatmada kullanılır. Renkler, romanın psikolojik ve duygusal zeminini göstermesi bakımından etkili kullanılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Türk dili, Sabahattin Ali, Kuyucaklı Yusuf, Edebiyat, Renkler

Destekleyen Kurum

YOK

Proje Numarası

YOK

THE USE OF COLORS IN SABAHATTIN ALI'S NOVEL OF KUYUCAKLI YUSUF

Öz

Sabahattin Ali is a versatile writer who works in the fields of novels, stories and poems, letters and theater. Sabahattin Ali developed his storytelling and novelism from observational realism to critical, even social realism. The author deals with the life of the Anatolian people from a social realist perspective in his novels and stories. The language of the author is plain. His works have autobiographical features. Traces of Realist and Naturalist movements are seen in his works. Considered one of the first successful examples of social realism, “Kuyucaklı Yusuf” is one of the author's three novels and has a social content. The novel takes place in a town in the Aegean where people from different cultures lived together in the early 1900s. Yusuf is a child whose parents were murdered by bandits and was adopted by the district governor. In the work, Yusuf's struggle with himself and his environment is explained, especially the conflicts that the district governor had in his family. The colors used in the novel are a reflection of Yusuf's struggle for survival. The yellow color is used to express those who are sick and weak from working in the novel, while red is used to express Yusuf's anger. Colors were used effectively to show the psychological and emotional background of the novel.

Anahtar Kelimeler

Turkish language, Sabahattin Ali, Kuyucaklı Yusuf, Literature, Colors

Proje Numarası

YOK

Kaynakça

• Aktekin, D.B. (2011). Renklerin duygular üzerine etkisi. Maltepe Tıp Dergisi, 3(1), 32-33.
• Akyel, Ö. (2020). Sabahattin Ali’nin roman ve hikâyelerinde korku ve yalnızlık. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Ali, S. (2001). Kuyucaklı Yusuf. Yapı Kredi Yay.
• Altuntaş, G. (2018). Cemal Süreya'nın şiirlerinde renklerin kullanımı. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Çakıcı, M. E. (2018). Nedim divanı'nda renkler. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Çelik, F. (2022). Kırgız kültüründe “ak” renginin kavramlaşması ve anlam alanları. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 9(4), 1395-1410.
• Eren, A. (2008). Bâkî Divanı’nda kırmızı renk. A.Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 37(2008), 31-68.
• Harmancı, A. (2019). Turner’ın renkçilik anlayışı: Goethe renk öğretisi’nin Turner resimlerine etkisi. İdil Dergisi, 58(2019), 739-748.
• Kandinsky, W. (2001). Sanatta ruhsallık üzerine. Altıkırkbeş Yay.
• Özcan, S. (2018). Sabahattin Ali'nin 'Kuyucaklı Yusuf' romanında sözvarlığı. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Özer, D. (2012). Toplumsal düzenin oluşmasında renk ve iletişim. ODÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 3(6), 269-281.
• Özer, H. (2013). Kuyucaklı Yusuf’ta arzu üçgenleri. TÜRÜK Dil, Edebiyat ve Halkbilimi Araştırmaları Dergisi, 2(3), 99-408.
• Biricik, İ., Karabulut, M. (2019). Sabahattin Ali’nin “Kuyucaklı Yusuf” romanında mekânın poetiği. Journal of Turkish Language and Literature, 5(1), 56-70.
• Öztürk, S. (2011). Fuzuli'nin Türkçe Divanı'nda renkler. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Rayman, H. (2002). Nevrûz ve Türk kültüründe renkler. Milli Folklor, 7(53), 10-15.
• Riganelis, G.Ö. (2020). Doğa karşısında Gılgamış destanı ve Kuyucaklı Yusuf: vahşi adam/doğa adamı arketipi olarak Enkidu ve Yusuf. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, 13(29), 134-154.
• Sağocak, M. (2005). Ergonomik tasarımda renk. Trakya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 6(1), 77-83.
• Şeker, A. (2019). Kuyucaklı Yusuf romanının kadın kahramanlarını toplumsal cinsiyet bağlamında psikososyal yönleriyle ele almak. İnsan&İnsan, 2(1), 865-881.
• Sözen, M. (2003). Sinemada renk- sembolik anlamlar. Detay Yay.
• Tarhan, D.E., wıttgensteın’da ‘renk’ fenomeni. Kutadgubilig Felsefe-Bilim Araştırmalar, 44(2021), 99-112.
• Tekin, B.E. (2018). Evliyâ Çelebi Seyahatnâmesi'nde renkler. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Tural, S.K., Kılıç, E. Nevruz ve renkler. AKM Yayıncılık.
• Uğur, E.F. (2009). Klasik Türk şiirinde renkler. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Ulusan, e. (2019). Sabahattin Ali'nin romanlarında yabancılaşma meselesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Ustaoğlu, E. (2007). Renklerin insan yaşamındaki yeri. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi.) Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Uymaz, H. (2013). Fuzûlî'nin Türkçe Divân'ında renklerin kullanımı (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Yıldırım, A. (2006). Renk simgeciliği ve Şeyh Gâlib’in üç rengi. Millî Folklor, 18(72), 129-140.
• Yılmaz, R. (2019). Sabahattin Ali’nin Kuyucaklı Yusuf romanındaki niteleme sıfatları. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Gazisomanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Zadeh, A.Z. (2017). Mevlâna'nın Mesnevî'sinde renkler. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi Mevlana Araştırmaları Enstitüsü.