YENİ SONDAJLAR IŞIĞINDA ÇİNE TEPECİK HÖYÜĞÜ’NÜN PALEOCOĞRAFYA VE JEOARKEOLOJİSİ (ÇİNE - AYDIN)

Yıl 2022, Cilt: 36 Sayı: 4, 2086 - 2104, 30.12.2022

Rifat İlhan , Aylin Karadaş , Serdar Vardar , Ertuğ Öner

https://doi.org/10.48070/erciyesakademi.1193688

Öz

Batı Anadolu’da Çine ilçesinin 5 km batısında yer alan Tepecik Höyüğü, dönemin işlek ticaret güzergahları üzerinde önemli bir konumdadır. Bu çalışma, höyüğün doğal çevresinin anlaşılması için kazı ekibince yapılan davet üzerine yapılmıştır. Tepecik Höyüğü ve çevresinin paleocoğrafya ve jeoarkeolojik özelliklerini belirlemek amacıyla delgi sondaj yöntemi ile yapılan çalışmalar 2018 yılından başlamıştır. Sonuçlar 2018 ve 2022 yaz sezonlarının verilerinin birlikte değerlendirilmesine dayanmaktadır. 2022 yılı sondajları höyüğün doğusundaki sulak alanın (art bataklık / göl) batı yönünde ilerlemediği, höyük doğusunda kuzey-güney doğrultulu olduğu ve güneye doğru derinliğinin ve genişliğinin arttığı izlenimi vermiştir. Höyüğün, batıya Çine çayına doğru uzanan bir anakaya sırtı ucunda bulunduğu, yerleşimin höyük merkezinde yer yer anakayanın, batıya doğru ise kırmızı killi kolüvyal (birikinti konisi) birimlerin üzerinden başladığı kesin bir şekilde ortaya konmuştur. Höyüğün sınırlarının kuzeydoğuda ÇTH-2022-02, kuzeybatıda ÇTH-2022-04, güneybatıda ÇTH-2022-05 sondaj yerlerine kadar uzandığı ve bu noktalarda bugünkü yüzeyden 8 - 8,25 m derinden itibaren yerleşmenin var olduğu gözlenmiştir

Anahtar Kelimeler

Tepecik Höyük, Çine Ovası, Paleocoğrafya, Jeoarkeoloji

Teşekkür

Çine Ovasında ve Tepecik Höyüğü çevresinde gerçekleştirdiğimiz sondaj ve arazi çalışmalarına olan desteği ve katkıları için başta Tepecik Höyüğü kazısı başkanı Prof. Dr. Sevinç GÜNEL ve kazı ekibi üyelerine teşekkürü bir borç biliriz. Arazi çalışmalarımız sırasında bizlere yardımcı olan öğrencilerimiz Dilan DEMİREL ve Berkay YILMAZ’a çok teşekkür ederiz.

PALEOGEOGRAPHY AND GEOARCHEOLOGY OF ÇİNE TEPECİK MOUND IN THE LİGHT OF NEW DRİLLİNGS (ÇİNE – AYDIN)

Öz

Tepecik Mound, located 5 km west of Çine district in Western Anatolia, has an important position on the busy trade routes of the period. This study was carried out at the invitation of the excavation team in order to understand the natural environment of the mound. In order to determine the paleogeographic and geoarchaeological features of Tepecik Mound and its surroundings, the studies carried out with the core drilling method started in 2018. The results are based on the combined evaluation of 2018 and 2022 summer season data. The drillings in 2022 gave the impression that the wetland (art marsh / lake) to the east of the mound did not extend towards the west, that it oriented north-south to the east of the mound and that its depth and width increased towards the south. It has been clearly established that the mound is located on the edge of a bedrock ridge extending westward towards the Çine Stream, and that the settlement begins over the bedrock in the center of the mound and over the red clayey colluvial (deposit cone) units to the west. It was determined that the borders of the mound extended to the drilling sites of ÇTH-2022-02 in the northeast, ÇTH-2022-04 in the northwest, and ÇTH-2022-05 in the southwest, and that the settlement began 8 - 8.25 m below the present surface.

Anahtar Kelimeler

Tepecik Mound, Çine Plain, Paleogeography, Geoarchaeology

Kaynakça

• Günel, S. (2006a). Çine – Tepecik Höyüğü 2004 yılı kazıları. 27. Kazı Sonuçları Toplantısı, Antalya, 30 Mayıs – 3 Haziran 2005, 19-28.
• Günel, S. (2006b). A new early settlement on the Plain of Çine (Marsyas) in Western Anatolia: Tepecik Höyük in the light of surface survey. İçinde Erkanal-Öktü, A. vd. (Ed.) Hayat Erkanal’a Armağan, Kültürlerin Yansıması (ss. 401-410). Homer Kitabevi.
• Günel, S. (2007). Çine-Tepecik Höyüğü 2005 yılı kazıları. 28. Kazı Sonuçları Toplantısı, Çanakkale, 29 Mayıs – 2 Haziran 2006, 231-246.
• Günel, S. (2008). Çine-Tepecik kazıları ve bölge arkeolojisine katkıları. İçinde A. Erkanal-Öktü, S. Günel & U. Deniz (Ed.), Batı Anadolu ve Doğu Akdeniz Geç Tunç Çağı Kültürleri Üzerine Yeni Araştırmalar (ss. 129-139), Hacettepe Üniversitesi Yayınları.
• Günel, S. (2013). Çine – Tepecik Höyüğü 2011 yılı kazıları. 34. Kazı Sonuçları Toplantısı, Çorum, 28 Mayıs – 1 Haziran 2012, 377-386.
• Günel, S. (2014a). Çine – Tepecik Höyüğü 2012 yılı kazıları. 35. Kazı Sonuçları Toplantısı, Muğla, 27 – 31 Mayıs 2013, 111-123.
• Günel, S. (2014b). M.Ö. 2 Binde Çine-Tepecik yerleşmesinin Batı Anadolu arkeolojisindeki yeri ve katkıları. İçinde N. Çınardal-Karaaslan, A. Aykurt, N. Kolankaya-Bostancı & Y. H. Erbil (Ed.), Armağan Erkanal’a Armağan: Anadolu Kültürlerine Bir Bakış (ss. 243-256). Hacettepe Üniversitesi Yayınları.
• Günel, S. (2015). Çine – Tepecik Höyüğü 2013 yılı kazıları. 36. Kazı Sonuçları Toplantısı, Gaziantep, 02 – 06 Haziran 2014, 287-300.
• İlhan, R., Vardar, S., Karadaş, A., & Öner, E. (2019). Çine Ovasının paleocoğrafyası ve Tepecik Höyüğünün jeoarkeolojisi (Çine-Aydın). Uluslararası Katılımlı 72. Türkiye Jeoloji Kurultayı, Ankara, 28 Ocak – 1 Şubat 2019, 861-865.
• İlhan, R., Öner, E., Karadaş, A., & Vardar, S. (2022). Tepecik Höyük (Çine-Aydın) çevresinde paleocoğrafya ve jeoarkeoloji araştırmaları. Prof. Dr. Halime Hüryılmaz’a Armağan Kitabı (Basımda).
• Öner, E., İlhan, R., & Vardar, S. (2019). Tepecik Höyük 2018 yılı paleocoğrafya ve jeoarkeoloji araştırmaları (Çine-Aydın). T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü 41. Uluslararası Kazı, Araştırma ve Arkeometri Sempozyumu, Diyarbakır, 17-21 Haziran 2019, 259-279.
• Sullivan, D.G. (1988). The Discovery of Santorini Minoan Tephra in Western Turkey. Nature, 333, 552-554.
• Sullivan, D.G. (1990). Minoan tephra in lake sediments in Western Turkey, dating the eruption and assessing the atmospheric dispersal of the ash. İçinde D.A. Hardy (Ed.), Thera and the Aegean World III, Chronology (ss. 114-119), The Thera Foundation.
• Vardar, S., & Öner, E. (2016). Batı ve Güneybatı Anadolu’nun paleocoğrafyası ve jeoarkeolojisinde Santorini (Thera) küllerinin önemi. Coğrafi Bilimler Dergisi, 14(1),15-37.