BASILI GAZETELER İLE ONLİNE VERSİYONLARDAKİ AYNI HABERLERİN KARŞILAŞTIRMALI ANALİZİ

Yıl 2024, Cilt: 38 Sayı: 3, 592 - 609, 30.09.2024

Latif Bilgiler , Mehmet Sena Kösedağ

https://doi.org/10.48070/erciyesakademi.1446943

Öz

Günümüzde geleneksel olarak yayınlanan gazetelerin aynı isimli internet siteleri de bulunmaktadır. Bu makalede hem geleneksel hem de internet aracılığıyla okura seslenen gazetelerde aynı haberlerin her iki mecrada nasıl sunulduğu incelenmektedir. Makalede Sabah, Hürriyet, Sözcü, Akşam, Milliyet, Türkiye, Posta, Yeni Akit, Takvim ve Karar gazeteleri ile bu gazetelerin online versiyonları içerik analizi yöntemi ile analiz edilmiştir. 4-10 Aralık 2023 tarihleri arasında basılı gazetelerde manşet ve manşete en yakın büyüklükteki 2 haber, gazetelerin online versiyonları ile karşılaştırılmıştır. Haberler başlık, spot, haber gövdesi ve görseller düzeyinde karşılaştırılarak analiz edilmiştir. İncelenen haberler kapsamında, araştırmanın yapıldığı zaman diliminde gazetelerde (Posta dışında), çoğunlukla İsrail-Filistin savaşı konusu haberleştirilmiştir. Posta gazetesinde ise en çok magazin içerikli haberler yer almıştır. Araştırma sonuçlarına göre gazeteler, haberlerini her iki mecrada çoğunlukla farklı yayınlayan, kısmen farklı yapılandıran ve çoğunlukla aynı yayınlayan gazeteler olarak sınıflandırılabilir. Bu bağlamda, Sözcü gazetesinin %52,4 oranında haberini online versiyonunda yayınlamadığı diğer gazetelerin ise çoğunlukla her iki mecrada aynı haberleri yayınladığı tespit edilmiştir. Bu yönü ile diğer gazetelerden farklılaşan Sözcü gazetesi, istisnalar dışında online versiyonunda aynı haberleri çoğunlukla farklı olarak yayınlamıştır. Posta ve Karar gazetelerinin her iki mecrada haberlerini kısmen farklı yapılandırdığı saptanmıştır. İncelenen diğer gazetelerde ise istisnalar dışında çoğunlukla haberlerin her iki mecrada aynı sunulduğu gözlemlenmiştir. Gazetelerin, basılı ve online gazeteleri farklı okuyucu kitlesi olan mecralar olarak değerlendirmesi ve her iki mecrada farklı bir habercilik pratiği geliştirmesi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Basılı gazete, Online gazete, Haberlerin karşılaştırılması, İçerik analizi

Etik Beyan

Bu makale etik kurul izni gerektiren bir çalışma gurubunda yer almamaktadır.

COMPARATIVE ANALYSIS OF THE SAME NEWS IN PRINTED NEWSPAPERS AND ONLINE VERSIONS

Öz

Today, traditionally published newspapers also have websites with the same name. This article analyzes how the same news items are presented in both traditional and online newspapers. In this article, Sabah, Hürriyet, Sözcü, Akşam, Milliyet, Türkiye, Posta, Yeni Akit, Takvim and Karar newspapers and their online versions were analyzed through content analysis. Between December 4-10, 2023, the headlines and the 2 news items closest in size to the headlines in printed newspapers were compared with the online versions of the newspapers. The news were analyzed by comparing the headline, spot, news body and visuals. Within the scope of the analyzed news items, the Israeli-Palestinian war was mostly reported in the newspapers (except Posta) during the period of the research. Posta newspaper, mostly reported magazine news. According to the results of the research, newspapers can be categorized as newspapers that mostly publish their news differently in both media, partially structure their news differently and mostly publish their news same in both media. In this context, it was determined that Sözcü newspaper did not publish 52.4% of its news in its online version, while other newspapers mostly published the same news in both media. Sözcü newspaper, which differs from other newspapers in this respect, mostly published the same news differently in its online version, with exceptions. It was determined that Posta and Karar newspapers structured their news partially differently in both media. In the other newspapers, it was observed that, with exceptions, the news was mostly presented the same in both channels. It is recommended that newspapers should consider print and online newspapers as media with different readerships and develop a different journalistic practice in both media.

Anahtar Kelimeler

Printed newspaper, Online newspaper, Comparison of news, Content analysis

Kaynakça

• Adamson, G. (2002). Internet futures: A public good or profit centre?. Science as Culture, 11(2), 257-275. https://doi.org/10.1080/09505430220137270
• Akdenizli, B. (2012). Gazete haberciliğinde içerik çözümleme yöntem ve tekniği: Sunum ve temsil üzerine bir uygulama. İçinde Ö. Güllüoğlu (Ed.), Yazılı metin çözümleme (ss. 133-162). Ütopya Yayınları.
• Akın, C. (1996). Her yönüyle internet. Alfa Basım Yayım Dağıtım.
• Akşin, S. (2004). Ana çizgileriyle Türkiye’nin yakın tarihi (5. Baskı). İmaj Yayıncılık.
• Aziz, A. (2016). İletişime giriş (5. Baskı). Hiperlink Yayınları.
• Balcı, E. V. (2010). Haber değer etmenleri açısından geleneksel ve internet gazeteciliğinin karşılaştırması (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Baldini, M. (2000). İletişim tarihi (Çev. G. Batuş). Avcıol Basım Yayın.
• Barbier, F., & Lavenir, C. B. (2001). Diderot’dan internete medya tarihi (Çev. K. Eksen). Okyanus Yayınları.
• Basım, N. (2002). Aaa bilgisayarlar aralarında konuşuyor. İçinde S. Yedig ve H. Akman (Haz.), İnternet çağında gazetecilik (ss. 13-25). Metis Yayınları.
• Birsen, H. (2000). Geleneksel gazete ve sanal gazete ortamlarında haber sunumunun farklılığı konusunda bir araştırma: Milliyet, Sabah, Zaman, Cumhuriyet gazeteleri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Bulunmaz, B. (2011). İnternet gazeteciliğinin medya dünyası içindeki rolü ve ekonomik boyutları. Marmara İletişim Dergisi, (18), 27-46. https://dergipark.org.tr/tr/pub/maruid/issue/25223/266660
• Bulunmaz, B. (2017). İletişim medya ve gazetecilik. Der Yayınları.
• Castells, M. (2008). Enformasyon çağı: Ekonomi, toplum ve kültür, ağ toplumunun yükselişi (Çev. E. Kılıç, Birinci Cilt). Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Çakır, H. (2007). Geleneksel gazetecilik karşısında internet gazeteciliği. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (22), 123- 149.
• Çevikel , T. (2004). Türkçe haber siteleri ve Türkiye'de internet gazeteciliğinin gelişimini sınırlayan faktörler. Galatasaray Üniversitesi İletişim Dergisi, (1), 147-163. http://iletisimdergisi.gsu.edu.tr/tr/pub/issue/7378/96593
• Çilek, E. (2019). Haber değeri kriterlerinin geleneksel ve yeni medya bağlamında karşılaştırılması: Hürriyet gazetesi ve ensonhaber.com örneği. Yeni medya, 2019(6), 1-19.
• d’Haenens, L., Jankowski, N., & Heuvelman, A. (2004). News in online and print newspapers: Differences in reader consumption and recall. New Media & Society, 6(3), 363-382. https://doi.org/10.1177/1461444804042520
• Erdoğan, İ. (2011). İletişimi anlamak (4. Baskı). Pozitif Matbaacılık.
• Erdoğan, İ. (2012). Pozitivist metodoloji ve ötesi (3. Baskı). Erk Yayınları.
• Ernek Alan, G. A. (2011). Bir başarı öyküsü: Hakkında çok konuşulan gazete -“Posta”. Marmara İletişim Dergisi (18), 1-14. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/233136
• Geray, H. (2003). Eski ve yeni: Medyadaki senaryolar ve medya çalışanları üzerine senaryolar. İçinde L. D. Tılıç (Der.), Türkiye’de gazetecilik eleştirel bir yaklaşım (ss. 414-434). ÇGD Yayınları.
• Geray, H. (2014). İletişim alanından örneklerle toplumsal araştırmalarda nicel ve nitel yöntemlere giriş. Umuttepe Yayınları.
• Gezgin, S. (2002). Geleneksel basın ve internet gazeteciliği. İçinde S. Yedig ve H. Akman (Haz.), İnternet çağında gazetecilik (ss. 29-36). Metis Yayınları.
• Ghersetti, M. (2014) Still the same?. Journalism Practice, 8(4), 373-389. https://doi.org/10.1080/17512786.2013.813201
• Gökçe, O. (2006). İçerik analizi kuramsal ve pratik bilgiler. Siyasal Kitabevi.
• Gönenç, E. Ö. (2012). İnternet ve Türkiye'deki gelişimi. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi/Istanbul University Faculty of Communication Journal, (16), 87-98. https://dergipark.org.tr/en/pub/iuifd/issue/22881/244683
• Gürcan, H. İ. (1999). Sanal gazetecilik. Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Gürkan, P. S. (2002). İnternet gazeteciliğinin geleneksel medya yapısı üzerine etkileri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• İnuğur, M. N. (2005). Basın ve yayın tarihi (5. Baskı). Der Yayınları.
• Jacobi, C., Kleinen-von Königslöw, K., & Ruigrok, N. (2016). Political news in online and print newspapers: Are online editions better by electoral democratic standards?. Digital Journalism, 4(6), 723–742. https://doi.org/10.1080/21670811.2015.1087810
• Kazaz, M. (2013). Geleneksel habercilikten internet haberciliğine geçiş sürecinde spor basını. Selçuk İletişim, 4(4), 220-229. https://doi.org/10.18094/si.45955
• Keefer, A., & Baiget, T. (2001). How it all began: A brief history of the internet. VINE, 31(3), 90-95. https://doi.org/10.1108/03055720010804221
• Kılıç, S. (2015). Türkiye’de geleneksel gazetecilik anlayışına alternatif bir yaklaşım: İnternet gazeteciliği (Yayımlanmamış doktora tezi). Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Koçak, A., & Arun, Ö. (2006). İçerik analizi çalışmalarında örneklem sorunu. Selçuk İletişim, 4(3), 21-28. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/177956
• Koloğlu, O. (1992). Osmanlı’dan günümüze Türkiye’de basın. İletişim Yayınları.
• Koloğlu, O. (2020). Osmanlı’dan 21. yüzyıla basın tarihi. Pozitif Yayınevi.
• Medya Takip Merkezi (2023, Kasım 29). 20 Kasım 2023-26 Kasım 2023 27.11.2023, 929. sayı, 18. yıl. https://medyatakip.com.tr/nd/20-kasim-2023-26-kasim-2023-27112023-929-sayi-18-yil-163.html
• Özdemir, M., & İlhan, E. (2012). Geleneksel ve internet gazeteciliğinde haber ve fotoğraf kullanımı: Milliyet örneği. Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi, 1(1), 807-816. https://dergipark.org.tr/tr/download/article- file/313605
• Özgen, M. (2012). İnternet ve Türkiye’de internet gazeteciliği. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, (10), 57–64. https://dergipark.org.tr/tr/pub/iuifd/issue/22879/244592
• Özgit, A., & Çagıltay, K. (1996). Türkiye’de internet: Dünü, bugünü, yarını (Yayımlanmamış rapor). ODTÜ-BİDB 1996. https://www.academia.edu/11442412/T%C3%BCrkiye_de_Internet_D%C3%BCn%C3%BC_Bug%C3%BCn%C3%BC _Yar%C4%B1n%C4%B1?auto=download
• Reich, Z. (2015). Comparing news reporting across print, radio, television and online. Journalism Studies, 17(5), 552-572. https://doi.org/10.1080/1461670X.2015.1006898
• Ryan, J. (2019). İnternetin geçmişi ve dijital gelecek (Çev. B. Keleş). Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu.
• Sönmez, M. (2003). Türkiye medyasında yeni sahiplik yapısı, cepheler ve profiller. İçinde L. D. Tılıç (Der.), Türkiye’de gazetecilik eleştirel bir yaklaşım (ss. 107-131). ÇGD Yayınları.
• Sözcü. (2018, Nisan 6). Doğan Medya 916 milyon dolara satıldı. https://www.sozcu.com.tr/2018/ekonomi/dogan- medya-916-milyon-dolara-satildi-2335013/
• Şapolyo, E. B. (1969). Türk gazetecilik tarihi ve her yönü ile basın. Güven Matbaası.
• T24. (2016, Mart 7). İktidara yakın medyadaki çatlaktan Karar çıktı. https://t24.com.tr/haber/iktidara-yakin- medyadaki-catlaktan-karar-cikti,331097
• Tokgöz, O. (2022). Temel gazetecilik (15. Baskı). İmge Kitabevi.
• Topuz, H. (2003). II. Mahmut’tan holdinglere Türk basın tarihi (2. Baskı). Remzi Kitabevi.
• von Krogh, T., & Andersson, U. (2016). Reading patterns in print and online newspapers: The case of the Swedish local morning paper VLT and online news site vlt.se. Digital Journalism, 4(8), 1058–1072. https://doi.org/10.1080/21670811.2015.1111158
• Weik, M. H. (1961). The eniac story. Ordnance, 45(244), 571–575. http://www.jstor.org/stable/45363261
• Yolcu, Ö. (2011). Gazetelerin basılı sürümlerindeki fotoğrafların online sürümlerindeki fotoğraflarla karşılaştırılması: Cinsiyet ve mesleki temsil açısından. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, (40), 143- 162.
• Yüksel E., & Gürcan H. İ. (2005). Haber toplama ve yazma. Tablet.
• Makalenin Üretildiği Tezin Kaynağı Bilgiler, L. (2024). Haberlerin farklı mecralardaki sunumu: Basılı gazeteler ve internet sitelerinin karşılaştırmalı analizi (Hazırlanmakta olan doktora tezi). Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Araştırmada İncelenen Gazeteler Bu araştırmada Akşam, Hürriyet, Karar, Milliyet, Posta, Sabah, Sözcü, Takvim, Türkiye ve Yeni Akit gazetelerinin, 4- 10 Aralık 2023 tarihlerindeki sayıları incelenmiştir.