This study aims to comprehensively analyze the effects of fossil fuel consumption, fossil fuel subsidies, Gross Domestic Product (GDP), and fossil fuel-related CO2 emissions on healthcare expenditures in Türkiye. Türkiye's fossil fuel consumption and its environmental impacts have been associated with healthcare expenditures through the financial burden they impose on the healthcare system, and in this context, the long-term effects of fossil fuels have been evaluated. By utilizing the Analytic Hierarchy Process (AHP) and TOPSIS methods, a ranking of the impact of fossil fuels on healthcare expenditures for the period 2010-2022 has been established. The criteria determined by the AHP method were prioritized based on their impact on healthcare expenditures, and subsequently, the yearly impact of fossil fuels on healthcare expenditures was examined using the TOPSIS method. According to the AHP results, fossil fuel consumption was identified as the criterion with the highest priority in terms of its impact on healthcare expenditures. The criterion with the second highest priority was identified as GDP. The TOPSIS results indicated that the year 2017 had the most significant impact of fossil fuels on healthcare expenditures. Following this, the years with the highest impact of fossil fuels on healthcare expenditures were determined to be 2018 and 2016, respectively. These findings clearly highlight the adverse effects of fossil fuel use on healthcare expenditures in Türkiye, emphasizing the need for the adoption of sustainable energy policies. The study underscores the importance of policymakers developing strategies to enhance energy efficiency and reduce fossil fuel consumption.
Bu çalışma, Türkiye'de fosil yakıt tüketimi, fosil yakıt teşvikleri, Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYİH) ve fosil yakıt kaynaklı CO2 emisyonlarının sağlık harcamaları üzerindeki etkilerini kapsamlı bir şekilde analiz etmeyi amaçlamaktadır. Türkiye'nin fosil yakıt tüketimi ve çevresel etkileri, sağlık sistemi üzerinde oluşturduğu mali yük aracılığıyla sağlık harcamaları ile ilişkilendirilmiş, bu bağlamda fosil yakıtların uzun vadeli etkileri değerlendirilmiştir. Araştırmada Analitik Hiyerarşi Süreci (AHP) ve TOPSIS yöntemlerinden yararlanılarak, 2010-2022 dönemi verilerden hareketle fosil yakıtların sağlık harcamaları üzerindeki etkilerine yönelik sıralama elde edilmiştir. AHP yöntemi ile belirlenen kriterler sağlık harcamalarına olan etkilerine göre önceliklendirilmiş, ardından TOPSIS yöntemi ile yıllar bazında fosil yakıtların sağlık harcamalarına olan etkisi incelenmiştir. AHP sonuçlarına göre, fosil yakıt tüketiminin sağlık harcamaları üzerinde en yüksek önceliğe sahip kriter olduğunu belirlenmiştir. İkinci önceliğe sahip kriter ise GSYİH olarak belirlenmiştir. TOPSIS sonuçlarına göre ise 2017 yılının fosil yakıtların sağlık harcamaları üzerinde en fazla etkiye sahip olduğu yıl olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Daha sonra fosil yakıtların sağlık harcamaları üzerinde en fazla etkiye sahip olduğu yıllar sırasıyla 2018 ve 2016 olarak belirlenmiştir. Bu bulgular, Türkiye'de fosil yakıt kullanımının sağlık harcamaları üzerindeki olumsuz etkilerini net bir şekilde ortaya koyarak, sürdürülebilir enerji politikalarının benimsenmesi gerektiğini vurgulamaktadır. Çalışma, politika yapıcıların enerji verimliliğini artıracak ve fosil yakıt kullanımını azaltacak stratejiler geliştirmelerinin önemini ortaya koymaktadır.
Bu makale, etik kurul izni gerektiren bir çalışma grubunda yer almamaktadır.
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Konular | Sağlık Ekonomisi |
Bölüm | Makaleler |
Yazarlar | |
Erken Görünüm Tarihi | 28 Eylül 2024 |
Yayımlanma Tarihi | 30 Eylül 2024 |
Gönderilme Tarihi | 26 Ağustos 2024 |
Kabul Tarihi | 23 Eylül 2024 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2024 Cilt: 38 Sayı: 3 |
ERCİYES AKADEMİ | 2021 | erciyesakademi@erciyes.edu.tr Bu eser Creative Commons Atıf-Gayri Ticari-Türetilemez 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.