TRT ÇOCUK KANALINDA YAYINLANAN ÇİZGİ FİLMLERDE AİLE YAPILARININ İNCELENMESİ

Yıl 2024, Cilt: 38 Sayı: 4, 790 - 811, 30.12.2024

Mehmet Apak , Fikret Yazıcı

https://doi.org/10.48070/erciyesakademi.1548312

Öz

Çizgi filmler, çocukların severek izlediği programlar olup, aile temasının bu yapımlarda sıkça işlendiği görülmektedir. Çocukların kişilik gelişiminde ailenin önemli bir yeri vardır ve çizgi filmler, aile yapıları, ebeveyn-çocuk ilişkileri ve cinsiyet rolleri gibi konularda çocuklara örnek teşkil edebilmektedir. Ancak, çizgi filmlerdeki abartılı ve fantastik unsurların, çocukların gerçek yaşam ile çizgi film dünyasını ayırt etmesini zorlaştırabileceği ve gerçeklik algısını bozabileceği yadsınamaz bir gerçektir. Bu araştırma, TRT Çocuk kanalında yayınlanan aile temalı yerli çizgi filmlerde ailenin nasıl temsil edildiğini incelemektedir. Çalışmada örneklem olarak, YouTube üzerinden en çok izlenen beşer bölümü seçilen Canım Kardeşim, Biz İkimiz, Elif’in Düşleri, Niloya ve Pepee çizgi filmleri ele alınmıştır. Nicel araştırma yöntemlerinden olan içerik analizi yöntemiyle yapılan incelemelerde, çocuk-ebeveyn ilişkileri, aile yapısı ve cinsiyet rolleri gibi konular üzerinde durulmuştur. Sonuçlar, ebeveynlerin çocuklarına aşırı hoşgörülü davrandığını, geleneksel cinsiyet rollerinin pekiştirildiğini ve ütopik bir aile temsili yaratıldığını göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Aile Temsili, Çizgi Film Analizi, TRT Çocuk

ANALYSIS OF FAMILY STRUCTURES IN CARTOONS BROADCASTED ON TRT CHILDREN CHANNEL

Öz

Cartoons are programs that children love to watch, and it is seen that the theme of family is frequently covered in these productions. Family plays an important role in children's personality development and cartoons can set an example for children in terms of family structures, parent-child relationships and gender roles. However, it is an undeniable fact that exaggerated and fantastic elements in cartoons can make it difficult for children to distinguish between real life and the cartoon world and distort their perception of reality. This study examines how the family is represented in family-themed domestic cartoons broadcast on TRT Çocuk channel. Canım Kardeşim, Biz İkimiz, Elif'in Düşleri, Niloya and Pepee cartoons, each with five most watched episodes on YouTube, were selected as the sample of the study. The content analysis method emphasized issues such as child-parent relationships, family structure and gender roles. The results show that parents are overly tolerant of their children, traditional gender roles are reinforced, and a utopian family representation is created.

Anahtar Kelimeler

Family Representation, Cartoon Analysis, TRT Çocuk

Kaynakça

• Alisinanoğlu, F. (2003). Çocukların denetim odağı ile algıladıkları anne tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(1), 97-107.
• Baumrind, D. (1966). Effects of authoritative parental control on child behavior. Child Development, 37(4), 887– 907.
• Berelson B. (1952). Content analysis in communication research, Free Press, Glencoe.
• Cunningham, S., & Miller, T. (1994). Contemporary Australian television. Australia: University of New South Wales Press.
• Gökçe, B. (1976, Mart-Ekim). Aile ve aile tipleri üzerine bir inceleme. Hacettepe Sosyal ve Beşerî Bilimler Dergisi, 8(1-2), 46-67.
• Gökçe, O. (2006). İçerik analizi, kuramsal ve pratik bilgiler. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Hall, S. (2017). Temsil: Kültürel temsiller ve anlamlandırma uygulamaları. (İ. Dündar, Çev.) Pinhan Yayıncılık.
• Healy, J. (1999). Endangered minds why children don't think and what we can do about it. New York: Simon&Schuster Paperbacks.
• Işık, M. (2007). Televizyon ve çocuk. Konya: Eğitim Kitabevi.
• Jackson, L., & Nesterova, Y. (2017). Multicultural Hong Kong: Alternative new media representations of ethnic minorities. Multicultural Education Review, 9(2), 93-104.
• Janis I. L. (1943). Meaning and the study of symbolic behavior, Psychiatry, 6, 425-439.
• Kaya, A., Bozaslan, H., & Genç, G. (2012). Üniversite öğrencilerinin anne-baba tutumlarının problem çözme becerilerine, sosyal kaygı düzeylerine ve akademik başarılarına etkisi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi (18), 208-225.
• Krippendorff, K. (2018). Content analysis: An introduction to its methodology. Sage publications.
• Larson, R. (2001). Children and adolescents in a changing media world. Early Childhood Television Viewing And Adolescent Behavior: The Recontact Study, 66(1), s. 148-155.
• Özel, E., & Zelyurt, H. (2016). Anne baba eğitiminin aile çocuk ilişkilerine etkisi. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi (36), 9-34.
• Postman, N. (1995). Çocukluğun yokoluşu. Ankara: İmge Kitabevi.
• Sayar, K. & Benli, S. (2020). Dijital çocuk. İstanbul: Kapı Yayınları.
• Sezer, Y. Ö. (2010). Ergenlerin kendilik algılarının anne baba tutumları ve bazı faktörlerle ilişkisi. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(1), 1-19.
• Stone, P. J., Dunphy, D. C., Marshall, S. S., & Ogilvie, D. M. (1966). The general inquirer: A computer approach to content analysis. The M.I.T. Press, Massachusetts.
• Şirin, M. R. (2015). Televizyon çocuk ve aile. İstanbul: İz Yayıncılık.
• Webb, J. (2009). Understanding representation. London: SAGE Publications.
• Weber R. P. (1989). Basic content analysis. Sage, London.
• Yıldırım, B. (2015). İçerik çözümlemesi yönteminin tarihsel gelişimi uygulama alanları ve aşamaları. B. Yıldırım içinde, İletişim Araştırmalarında Yöntemler (s. 105-154). Konya: Literatürk academia.
• Yıldız, S. A. (2004). Ebeveyn tutumları ve saldırganlık. Polis Bilimleri Dergisi, 6(3-4), 131- 150.