4-6 YAŞ KUR’AN KURSLARININ ÇOCUKLARIN SOSYALLEŞMESİNE KATKILARI SORUMLULUK DEĞERİ ÖRNEĞİ

Yıl 2025, Cilt: 39 Sayı: 1, 346 - 373, 25.03.2025

Elif Uğur , Mehmet Korkmaz

https://doi.org/10.48070/erciyesakademi.1595269

Öz

Bu araştırmanın amacı, okul öncesi çocuğun sosyalleşmesinde 4-6 yaş Kur’an kurslarının rolünü sorumluluk değeri özelinde ortaya koymaktır. Bu kapsamda ebeveyn ve öğretici görüşlerine başvurulmuş, aynı zamanda araştırmacı tarafından gözlemler yapılmıştır. Görüşmelerde katılımcıların okul öncesi çocukların sosyalleşme süreçlerine ilişkin görüşleri alınmıştır. Gözlemelerde ise okul öncesi çocukların sosyalleşme durumlarının ne olduğu ortaya konulmaya çalışılmıştır.
Okul öncesi çocuğun sosyalleşmesinde 4-6 yaş Kur’an kurslarının rolünün sorumluluk değeri özelinde ebeveyn ve öğretici görüşlerine göre ortaya konulması, bu kursların yaygın din eğitimindeki işlevlerini ve okul öncesi çocukların gelişimine katkılarını görebilmek bakımından önemlidir. Bu kapsamda araştırmamızda elde edilen verilerin, DİB’in ilgili birimlerine, genelde yaygın din eğitimi, özelde ise 4-6 yaş Kur’an kursları hakkında yapılacak olan araştırmalara kaynaklık etmesi beklenmektedir. Diğer taraftan araştırmanın öğreticilerin, pedagojik formasyon bilgi ve becerilerini gözden geçirmeleri ve geliştirmeleri bakımından katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Ayrıca yapılan literatür taramasında, okul öncesi dönemde çocukların uyum sürecini, öğretici yeterliklerini ele alan çalışmaların sınırlı olduğu tespit edilmiştir. Özellikle de okul öncesi dönem çocuğunun sosyalleşmesini eğitim ve din eğitiminin verileriyle ilişkilendirilerek, başlı başına ele alan bir çalışmanın olmadığı görülmüştür. Bu açıdan çalışmanın yaygın din eğitimi literatürüne katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Din Eğitimi, Sosyalleşme, DİB, 4- 6 Yaş Kur’an kursları

THE CONTRIBUTIONS OF 4-6 AGE QUR'AN COURSES TO CHILDREN'S SOCIALIZATION: EXAMPLE OF RESPONSIBILITY VALUE

Öz

The aim of this research is to reveal the role of Quran courses for children aged 4-6 in the socialization of preschool children, specifically in terms of the value of responsibility. In this context, the opinions of parents and educators have been consulted, and observations were also made by the researcher. In the interviews, the participants' views on the socialization processes of preschool children were gathered. In the observations, an attempt was made to reveal the socialization status of preschool children.
Revealing the role of Quran courses for children aged 4-6 in the socialization of preschool children in terms of the value of responsibility, according to the views of parents and educators, is important in terms of understanding the functions of these courses in widespread religious education and their contributions to the development of preschool children. In this context, the data obtained in our research is expected to serve as a resource for the relevant units of the Diyanet (Directorate of Religious Affairs), as well as for future research on widespread religious education, specifically 4-6 years old Qur’an courses. On the other hand, it is believed that the research will contribute to teachers' review and improvement of their pedagogical knowledge and skills. Furthermore, in the literature review, it was found that studies addressing the adaptation process of children in the preschool period and the qualifications of teachers are limited. It was especially observed that there is no research focusing solely on the socialization of preschool children in relation to the data of education and religious education. In this regard, the study is expected to contribute to the literature on widespread religious education.

Anahtar Kelimeler

Religious Education, Socialization, Diyanet, 4-6 Years Old Qur’an Courses

Kaynakça

• Aktan, B. Ş., & Şahi̇n, Ç. (2018). Okul öncesi 5-6 yaş grubu çocuklarının sorumluluk kazanma düzeylerinin veli görüşlerine göre değerlendirilmesi. International Primary Educational Research Journal, 2(1), 9-16.
• Akyürek, S. (2010). Din eğitimi biliminin alt bilim dallarına ilişkin bir analiz (M. Tavukçuoğlu & M. Okumuşlar, Ed.; ss. 95-113). Konya İlahiyat Derneği Yayınları.
• Aydın, M. Ş. (2018). Açık toplumda din eğitimi yeni paradigma ihtiyacı. Nobel.
• Aydın, M. Ş. (2021). Din eğitimi bilimi. Kimlik.
• Aydın, M. Z. (2012). Ailede ahlak eğitimi. Timaş.
• Aydın, M. Z., & Akyol Gürler, Ş. (2020). Okulda değerler eğitimi. Nobel.
• Bağçeli Kahraman, P. (2018). Okul öncesi dönem çocuklarının okula uyum sürecine ilişkin anaokulu öğretmenlerinin ve annelerinin görüşleri. Erken Çocukluk Çalışmaları Dergisi, 2(1), 3-20. https://doi.org/10.24130/eccd-jecs.196720182144
• Çelikel, B. (2020). Din Eğitimini Sosyoloji Gözüyle Okumak.
• Demiriz, S., & Dinçer, Ç. (2000). Okulöncesi dönem çocuklarının özbakım becerilerinin annelerinin çalışıp çalışmama durumlarına göre incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(19), 58-65.
• Deretarla Gül, E. (2008). Meşrutiyet’ten günümüze okul öncesi eğitim. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(1), 269-278.
• DİB. (2022). 4-6 Yaş Grubu Kur’an Kursları öğretim programı. DİB.
• Doğan, Z. (2019). 4-6 Yaş Grubu Kur’an Kursu öğreticilerinin eğitim-öğretim yeterlik algıları (Kayseri örneği) [Yüksek Lisans Tezi]. Erciyes Üniversitesi SBE.
• Erden, S. (2018). Gelişim dönemleri ve görevleri. İçinde A. Bakioğlu (Ed.), Eğitim Psikolojisi (ss. 133-154). Nobel.
• Hökelekli, H. (2013). Psikoloji, din ve eğitim yönüyle insani değerler. DEM.
• Kara, B. (2019). Okul öncesi dönemi (4-6 yaş grubu) çocukların din eğitiminde görev alan eğitimcilerin/din görevlilerinin pedagojik yeterlilikleri [Yüksek Lisans Tezi]. Uludağ Üniversitesi SBE.
• Korkmaz, M. (2019). 4-6 yaş grubu kur’an kurslarında din eğitimi (Sorunlar ve Çözüm Önerileri). Kimlik Yayınları.
• Korkmaz, M. (2020). 4-6 yaş grubu kur’an kursu öğreticilerinin eğitim-öğretim yeterlikleri üzerine bir araştırma. İlahiyat Tetkikleri Dergisi, 53(1), 237-261. https://doi.org/10.29288/ilted.679601
• Kurt, İ. (2017). Velilerin 4-6 yaş grubu kur’an kurslarından memnuniyet düzeyleri ve beklentileri üzerine bir araştırma (Ankara Örneği) [Yüksek Lisans Tezi]. Hitit Üniversitesi SBE.
• Küçük, B. (2021). Diyanet eğitim kurumlarında 4-6 yaş çocuğunun eğitim ve dini sosyalleşme açısından incelenmesi [Y. Lisans Tezi,]. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Okumuş, E. (2014). Din ve sosyalleşme. Journal of Turkish Studies, 9(11), 429-454. https://doi.org/10.7827/TurkishStudies.7398
• Özbek, A. (2010). Ailede dini sorumluluk eğitimi. Aile ve Eğitim-Tartışmalı İlmi Toplantı-, İstanbul.
• Selanik Ay, T. (2019). Okulda değerler eğitimi. İçinde R. Turan & K. Ulusoy (Ed.), Farklı Yönleriyle Değerler Eğitimi (ss. 17-40). Pegem.
• Şen, A. (2021). 4-6 Yaş Kur’an Kurslarında uyum sürecinde karşılaşılan durumlar: İstanbul örneği [Y. Lisans Tezi]. İstanbul Üniversitesi SBE.
• Şimşek, H., & Yıldırım, A. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin.
• Taşdemir, M. (2024). Gönül Dağı dizisinin ailede değer eğitimi açısından incelenmesi (Sorumluluk değeri örneği.) [Yüksek Lisans Tezi]. Erciyes Üniversitesi SBE.
• Tatlı, S., Selimoğlu, H., & Bademci, D. (2012). Çocukları okul öncesi eğitime devam eden annelerin aile hayatı ve çocuk yetiştirme tutumlarının incelenmesi. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(3), 101-114.
• TDK. (2019). Türkçe sözlük. TDK.
• Tezcan, M. (2021). Eğitim sosyolojisi. Anı.
• Üzümcü, M., & Çınar, N. (2021). 4-6 yaş kur’an kurslarında görev yapan öğreticilerin bu kurslardaki eğitim süreçleriyle ilgili görüşleri (Çorlu Örneği). Tasavvur / Tekirdağ İlahiyat Dergisi, 7(2), 1449-1490. https://doi.org/10.47424/tasavvur.990630
• Vermeer, V., Paul. (2017). Din eğitimi ve sosyalleşme (R. Diler, Çev.). Gaziosmanpaşa Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 5(1), 185-200.
• Yağcı, S. (2018). Öğreticilere göre Diyanet İşleri Başkanlığı 4 – 6 yaş grubu Kur’an kursları (İzmir İli Örneği) [Yüksek Lisans Tezi]. İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi.
• Yalçın, O. M., Durmuşoğlu Saltalı, N., & Ateş, M. A. (2020). Okul öncesi eğitimde aranan veli profili. Uluslararası Sosyal Bilimler ve Eğitim Dergisi, 2(2), 1-23.
• Yazıbaşı, M. A. (2020). Kur’an kursu öğreticilerine göre 4-6 yaş kur’an kursu öğreticisi, öğrencisi ve öğrenci velisinin ihtiyaç ve beklentileri (Kırıkkale Örneği). Dini Araştırmalar, 23(57), 95-116. https://doi.org/10.15745/da.749609.