Çerezlik kabak tohumlarında bazı ön uygulamaların çimlenme üzerine etkileri

Yıl 2016, Cilt: 32 Sayı: 1, 1 - 6, 01.02.2016

Gülçin Coşkun Osman Gülşen Mustafa Demirkaya

Öz

Bu çalışma kapsamında Kayseri ilinin Develi, Yeşilhisar ve Tomarza ilçelerinden temin edilen ve tohumluk olarak kullanılmak üzere satılan 31 adet kabak tohumlarında; standart çimlendirme testi, metil jasmonat (MeJA) uygulamalarının çimlenme oranı ve süresi üzerine etkileri araştırılmıştır. Üç farklı sıcaklıkta (12, 15 ve 25°C) iki farklı MeJA konsantrasyonu (0.5 ve 1.0 µM) ve üç farklı ozmotik koşullandırma süresi (6, 12 ve 18 saat) kullanılmıştır. Hiçbir uygulamaya tabii tutulmayan 31 grup tohumun standart koşullarda çimlenme oranları %12 ile 90 arasında olduğu (ortalama %44) olduğu görülmüştür. Seçilen bazı tohumlarda ise üç farklı sıcaklık (12, 15 ve 25°C) koşullarında iki farklı MeJA konsantrasyonu (0.5 ve 1.0 µM) ve üç farklı ozmotik koşullandırma süresi (6, 12 ve 18 saat) kullanılmıştır. Kabak tohumlarında 12°C’de en yüksek çimlenme oranını %73 ile 6 saat 1.0 µM MeJA uygulaması verirken en düşük çimlenme oranını %62 ile kontrol tohumları vermiştir. 15°C’de ise en yüksek çimlenme oranını %91 ile 12 saat 1.0 µM MeJA uygulaması verirken en düşük çimlenme oranı %82 ile kontrol grubu tohumları vermiştir. Sonuç olarak bölgede tohumluk olarak kullanılan çerezlik kabaklarda çok düşük çimlenme oranına sahip tohumların kullanıldığı ve farklı koşullarda MeJA ve su ile yapılan ön uygulamaların bölgede sınırlayıcı olan düşük sıcaklıklarda çimlenme kapasitelerini olumlu yönde etkileyebileceği kanaatine varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

çerezlik kabak, ozmotik koşullandırma, tohum, çimlenme, MeJA

Effects of some pretreatments on germination of pumpkin seed

Öz

This study was carried out to investigate germination of 31 pumpkin seed samples collected from districts of Kayseri province under standart germination conditions, and germination rate and time of seeds treated with methyl jasmonat (MeJA). Two different concentrations of MeJA (0.5 and 1.0 µM), three temperatures (12, 15 and 25°C) X 3 times for osmotic contioning (6, 12 and 18 hour) were used to estimate effects of MeJA. MeJA applications produced promising results compared to control applications. The highest germination rates (%73) were obtained from application of 6 h 1 µM MeJA at 12°C while the lowest application rate (62%) were obatined from the control. At 15°C, the highest germination rate (91%) were obtained from 12 h 1.0 µM MeJA while the lowest germination rate (82%) were obtained from the control. Thirty-one seed samples were compared for germination rate and time under standart conditions and germination rates ranging from %12 to 90 were detected with an average of 44%. In conclusion, seed samples colected from the Kayseri region had low levels of germination rates, MeJA and humidification applications may produce promissing results in pumpkin seeds as primary propagation tool in the region that has low soil and air temperatures during seeding.

Anahtar Kelimeler

pumpkin seed, osmotic contioning, seed, germination, MeJA

Kaynakça

• Demirkaya, M. 2014. Improvement in tolerance to salt stress during tomato cultivation. Turkish J. Biology, 38: 193-199.
• Duman, İ., B. Eser ve M. Tozan. 2007. Soğan tohumlarında ozmotik koşullandırma amacı ile kullanılan havalandırılmış kolon tekniğinin ticari boyutlarda geliştirilmesi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 44: 1-14.
• Ferrriol, M. 2000. Europeancentral Cucurbits database online http://www.comav.upv.es/taxonomy_intro.html Web sitesi. Web:
• Globerson, D. and Feder, Z., 1987. The effect of seed priming and fluid drilling on germination, emergence and growth of vegetables at unfavorable temperatures. Acta Hort. 198: 15-21.
• Kaya, G. Demir, İ. Tekin, A. Yaşar, F. Demir, K.
• Priming uygulamasının biber tohumlarının stres sıcaklıklarında çimlenme, yağ asitleri, şeker kapsamı ve enzim aktivitesi üzerine etkisi. Tarım Biliml Derg. 16:9- 16.
• Korkmaz, A. Tiryaki, İ. Nas, M.N. Özbay, N. 2004. Inclusion of plant growth regulators into priming solution improves low-temperature germination and emergence of watermelon seeds. Canadian J Plant 84: 1161-1165.
• Mavi, K. Kulu, A.K. Perçin, V. 2014. Kavun ve karpuz tohum partilerinin çimlenme ve çıkışı üzerine farklı priming ajanlarının etkisi, V. Tohumculuk Kongresi. Sh. 604.
• Özçoban, M. 2004. Bazı tohum uygulamalarının yüksek sıcaklık koşullarında ispanak (Spinacia oleracea L.) tohumlarının çimlenme ve çıkış oranları üzerine etkisi. V. Sebze Tarımı Sempozyumu. 21-24 Eylül 2004, Çanakkale. s. 351-354.
• Rao, N. K., Roberts, E.H. and Ellis, R. H. 1987. The influence of pre and post storage hydration treatments on chromosomal aberrations, seedling abnormalities and viability of lettuce seeds. Ann. Bot, 60: 97-108.
• Robinson, R.W. Decker-Walters, D.S., 1997. Cucurbits. CABI., Wallingford, UK. ISNB:0 85199 1335.
• Rumpell, J. and Szudyga, I. 1978. The Influence of pre- sowing seed treatments on germination and emergence of tomato “New Yorker” at low temperatures. Sci. Hort. 9: 119-125.
• Sivritepe, H. Ö. 1995. Bezelye tohumlarında su zararı, canlılık ve kromozom bozulmaları üzerine hidrasyon uygulamalarının etkileri. Bahçe 24: 93-102.
• Sivritepe, H. Ö. and Demirkaya, M. 2012. Does humidification enhancement better than priming in onion seeds. Acta Horticulturae. 960: 237-244. accomplish physiological
• Sivritepe, H.Ö, Sivritepe, N. Eriş, A. and Turhan, E. 2005. The effects of NaCl pre-treatments on salt tolerance of melons grown under long-term salinity. Sci. Hort. 106: 568-581.
• Sivritepe, H.Ö. 1992. Genetic deterioration and repair in pea (Pisum sativum L.) seeds during storage. PhD Thesis University of Bath, England. 227 p.
• Sivritepe, H.Ö. and Demirkaya, M. 2002. The Effects of post-storage hydration treatments on viability of onion seeds. Acta Horticulturae 579, ISHS.
• Şehirali, S., 1997. Tohumluk ve Teknolojisi. Fakülteler Matbaası İstanbul. ISBN 975-482-039-2.
• TÜİK. 2014. Sebze üretim istatistikleri. www.tuik.gov.tr
• Yanmaz, R. ve Özdil, A.H. 1992. Domates ve biber tohumlarında ekim öncesi PEG (polyethylene glycol) uygulamalarının çimlenme ve çıkış oranı ile süresi üzerine etkileri. Türkiye I. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi. 13-16 Ekim. İzmir. Cilt II. 25-27.
• Yanmaz, R., Düzeltir, B. 2010, Çekirdek kabağı yetiştiriciliği, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı, 154 s.