Konut binalarında aydınlatma enerji performansının belirlenmesinde günışığına ilişkin değişkenlerin incelenmesi

Yıl 2015, Cilt: 31 Sayı: 2, 135 - 148, 01.04.2015

Özlem Sümengen Alpin Köknel Yener

Öz

Konut binalarında tüketilen aydınlatma enerjisinin, dünyada ve Türkiye’de önemli bir yer tutması, konutlarda aydınlatma enerjisi performansı konusunda çalışmaların gerekliliğini ortaya koymuştur. AB tarafından 2002/91/EC yönetmeliğini takiben yürürlüğe giren EN 15193 Binalarda Enerji Performansı-Aydınlatma Enerjisi Gereksinimleri Standardında konutlar kapsam dışı bırakılmıştır. Bu çalışmada EN 15193 ve ülkemizde yürürlüğe giren Binalarda Enerji Performansı Yönetmeliği BEP-TR standardı irdelenerek bazı adımlara ilişkin konut binalarının aydınlatma enerji performansının belirlenmesine ilişkin detaylar geliştirilmiştir. Günışığı etkisinin belirlenmesi adımında yön parametresinin hesaplara dahil edilebilmesi için bir yaklaşım önerilmiştir. Bu yaklaşımda, Türkiye’de farklı coğrafi konumlarda bulunan İstanbul (41°K 28°D), Kayseri (38°K 35°D) ve Antalya (36°K 30°D) illeri için farklı yönlenme durumlarını ifade eden Ryön katsayıları belirlenmiştir. Yaklaşımın uygulanması, ele alınan TOKİ yerleşkesine ait bir plan şeması üzerinde gerçekleştirilmiş, örnek konutun 3 farklı ilde bulunduğu kabul edilerek farklı yönlenme durumlarının ve coğrafi konumun günışığı aydınlığına ve buna bağlı olarak yıllık aydınlatma enerjisi tüketimine etkisi ortaya konmuştur.

Anahtar Kelimeler

Aydınlatma Enerji Performansı, EN 15193, BEP-TR, Konutlarda aydınlatma, Günışığı, Coğrafi konum, Yön

Investigation of daylight parametres which effects lighin energy performance of residantial buildings

Öz

Nowadays; lighting energy consumption of residential buildings become an essential factor in worldwide and our country. Therefore the necessity of scientific investigation on this field have revealed. In European Union EN 15193-Energy Requirements for Lighting standard executed according to Building Energy Performance Directive (2002/91/EC). In order to predict the lighting energy performance by using this method, new or existing buildings with various typologies, except residental ones can be evaluated basing on this method. Subsequently “Turkish National Building Energy Performance Calculation Methodology (BEP-TR)” is prepared in accordance of this directive with respect to Turkey’s conditions. In this study; some details enhanced about lighting energy performance determination of residential buildings and new approaches proposed on different window orientation effects related with daylight parametres basing EN 15193 and BEP-TR. By this method, coefficients of orientation (Ryön) determined according to the cities in Turkey by various geographical locations as İstanbul (41°N 28°E), Kayseri (38°N 35°E) and Antalya (36°N 30°E). This paper covers the calculation of total annual lighting energy consumption of an house plan belongs TOKI with various geographical location and window orientation alternatives according to the methodology and consequently determines daylight parametres effects on energy performance of a building subject to this conditions.

Anahtar Kelimeler

Lighting Energy Performance, EN15193, BEP-TR, Residential Lighting, Daylight, Geographical Location, Window Orientation

Kaynakça

• Directive on Energy Performance of Buildings, 2002/91/EC, Brüksel, 2002
• http://www.tedas.gov.tr/BilgiBankasi/KitaplikIstatistikiBilgiler 3.EN 15193 Energy Performance of Buildings-Energy Requirements for Lighting, 2006
• BEP-TR Binalarda Enerji Performansı Ulusal Hesaplama Yöntemi, Ek 05-Aydınlatma / 07 Aralık 2010 Perşembe, Resmi Gazete, Sayı: 27778, 2010
• IESNA /Illuminating Engineering Society –The Lighting Handbook Reference and Application /10thEdition, 2011
• EN 12464-1 Light and Lighting-Lighting of Workplaces, 2011 7.CIBSE /The Society of Light and Lighting- Code For Lighting, 2009
• CIE Publication 22/ Standardization of Luminance Distrubition on Clear Skies, Paris, 1973
• CIE Publication /Spatial Distribution of daylight-CIE Standard General Sky/ CIE S011 /E.2003 Vienna, 2003
• , Bregenz, Eylül 1998.
• Ünver, R., Yener, A.K., “Kapalı ve Ortalama Gök İçin, İç Aydınlık Düzeylerinin Karşılaştırılması”,3.Ulusal Aydınlatma Kongresi, ss:41-46, İstanbul, 23-24 Kasım 2000
• Ünver. R., Yener, A.K., “Internal Illuminances in Istanbul for Overcast and Average Skies”, Light & Lighting 2000 International Conference, Bükreş, Romanya, 11-13 Mayıs 2000
• Yener, A.K., Küçükdoğu, M., “Energy Conservation In Office Lighting”, 24th Session of the CIE, Publication No.133, ISBN 3 900 734 93 3, ss:129-131, Varşova, 24-30 Haziran 1999
• Aydınlı, S., “Über die Berechnung der zur Verfügung stehenden Solarenergie und des Tageslichtes” VDI Verlag, Berlin, 1981
• Anon, Handbuch für Beleuchtung, Ecomed Verlag, 1992