Yaygın fiğ (Vicia sativa L.) genotiplerinde hasat zamanının ot verim ve kalitesine etkisi

Yıl 2013, Cilt: 29 Sayı: 1, 76 - 80, 01.02.2013

Mahmut Kaplan

Öz

Bu araştırma; yaygın fiğ genotiplerinde hasat zamanının ot verimi ve ot kalitesi üzerine etkisini belirmek amacıyla, 2006 - 2007 ve 2007 - 2008 yetiştirme sezonunda Kahramanmaraş Tarımsal Araştırma Enstitüsünde 2 yıl süre ile 3 tekrarlamalı olarak yürütülmüştür. Araştırmada; Menemen Tarımsal Araştı rma Enstitüsünden temin edilen 4 yaygın fiğ çeşidi, 3 yaygın fiğ hattı ile Kahramanmaraş’tan toplanan 2 doğal yaygın fiğ genotipi kullanılmıştır. Fiğ genotipleri çiçeklenme başlangıcı ve tam çiçeklenme dönemlerinde hasat edilerek verimler belirlenmiş ve ki myasal analizleri yapılmıştır. Araştırmada yeşil ot verimi, kuru ot verimi, ham protein oranı, protein verimi, ADF, NDF ve kül özellikleri incelenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre; hasat zamanının ilerlemesiyle ADF ve NDF oranlarında artış olurken, kül or anında düşüş gözlemlenmiştir. Araştırmada kullanılan genotiplerin ADF oranları %26.28 - 45.43 arasında, NDF oranı %32.32 - 49.56 arasında, yeşil ot verimleri 1212.1 - 4386.0 kg/da arasında, kuru ot verimleri 213.7 - 709.6 kg/da arasında ham protein oranı %17.21 - 24 .76 arasında değişirken protein verimi ise 36.78 - 169.45 kg/da arasında değişmiştir. Araştırma sonuçlarına göre; b ölge için protein verimi ve kuru ot verimi yüksek olan Karaelçi fiğ çeşidi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Yaygın fiğ, genotip, hasat zamanı, protein, kaba yem

Effects of harvest season on forage yield and quality of common vetch genotypes (Vicia sativa L.)

Öz

This research was carried out to determine the effects of harvest season on forage yield and quality of common vetch genotypes. Experiments were conducted at Kahramanmaraş Agricultural Research Institute for two years during 2006 - 2007 and 2007 - 2008 growing seasons with 3 replications. A total of 9 common vetch genotypes, 4 of which supplied from Menemen Agricultural Research Institute, 3 from Kahramanmaraş and 2 natural genotypes were used as the plant material of the study. Plants were harvested at initial flowering stage and full blossom stage. Yields and other quality parameters were determined. Fresh fodder yield, dry forage yield, crude protein ratio, protein yield, ADF, NDF and ash parameters were investigated as the yield and quality parameters. While there was an increase in ADF and NDF ratios with the progression of harvest season, a decrease was observed in ash ratio. ADF rates of genotypes varied between 26.28 - 45.43%, NDF ratios between 32.32 - 49.56%, fresh fodder yield between 1212.1 - 4386.0 kg/da, dry forage yield between 213.7 - 709.6 kg/da, crude protein ratio between 17.21 - 24.76%, protein yield between 36.78 - 169.45 kg/da. Considering current results from different genotypes, Karaelçi common vetch genotype with high protein and hay yield can be recommended for the region.

Anahtar Kelimeler

Common vetch, genotype, harvest season, protein, forage

Kaynakça

• Açıkgöz, E., Yem bitkileri. Uludağ Üniversitesi Basımevi. Bursa, 1991.
• Açıkgöz, E., Çakmakçı, S., Turgut, İ., Bulur, V., Uzun, A. ve Aydoğdu, L., Adi fiğ (Vicia sativa L.) ıslah çalışmaları. Türkiye 3. Çayır-Mera ve Yem Bitkileri Kongresi, 17-19 Haziran 1996, s.219-223, Erzurum, 1996.
• Albayrak, S. ve Töngel, M.Ö., Fiğ (Vicia sativa L.) hatlarının samsun koşullarına adaptasyonu. Türkiye 5. Tarla Bitkileri Kongresi, 13-17 Ekim 2003, s.86-91, Diyarbakır,
• Al-Masri, M.R., Yield and nutritive value of vetch (Vicia sativa) — barley (Hordeum vulgare) forage under different harvesting regimens. Tropical Grasslands, 32, 201–206, Alzueta, C., Caballero, R., Rebole, A., Trevino, J., and Gil, A., Crude protein fractions in common vetch (Vicia sativa L.) fresh forage during pod filling1 J. Anim. Sci. 79:2449– , 2001.
• AOAC, Official Method of analysis. 15th. edn. Association of Official Analytical Chemist,Washington, DC. USA, Avcıoğlu, R. ve Soya, H., Adi fiğ. Eğe Üniv. Ziraat Fak. Zootekni Derneği. Yy. No: 5. Bilgehan Matbaası, Bornova, İzmir, 1977.
• Aydın, İ., Z., Acar ve İ., Ayan, Samsun ekolojik şartlarında yetiştirilen bazı fiğ türlerinde farklı ekim ve hasat zamanlarının ot ve ham protein verimine etkisi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fak. Dergisi. 11 (1): 49-64, 1995.
• Ball, D.M., Collins M, Lacefield G.D, Martin N.P, Mertens D.A, Olson K.E, Putnam D.H, Undersander D.J. and Wolf M.W., Understanding forage quality. American Farm Bureau Federation Publication, 1-01, Park Ridge, IL, 2001.
• Anonim, http://www.agaclar.net/forum/archive/index.php/t- html, 2011.
• Bingöl, N.T., Karslı, M.A., Yılmaz, İ.H., Bolat, D., The effects of planting time and combination on the nutrient composition and digestible dry matter yield of four mixtures of vetch varieties ıntercropped with barley. Turkish Journal of Veterinary and Animal Science. 31(5): 297-302, 2007.
• Bozkurt Kiraz, A., Determination of relative feed value of some legume hays harvested at flowering stage. Asian. J. Anim. And Vet. Advances, 6(5):525-530, 2011.
• Buxton, D.R., Quality related characteristics of forages as influenced by plant environment and agronomic factors. Anim. Feed Sci. Technol. 40;109-119, 1996.
• Bingöl, N.T., Karslı, M.A., Yılmaz, İ.H., Bolat, D., The effects of planting time and combination on the nutrient composition and digestible dry matter yield of four mixtures of vetch varieties ıntercropped with barley. Turkish Journal of Veterinary and Animal Science. 31(5): 302, 2007.
• Bozkurt Kiraz, A., Determination of relative feed value of some legume hays harvested at flowering stage. Asian. J. Anim. And Vet. Advances, 6(5):525-530, 2011.
• Buxton, D.R., Quality related characteristics of forages as influenced by plant environment and agronomic factors. Anim. Feed Sci. Technol. 40;109-119, 1996.
• Christen, A.M., Seoane, J.R.and Leroux, G.D., The nutritive value for sheep of quakckgrass and timothy hays harvested at two stage of growth, J. Anim. Sci. 68; 3350- , 1990.
• Çakmakçı, S., B.Aydınoğlu and Açıkgöz, E., Effect of seeding dates on dry matter and protein yield of common vetch (Vicia sativa L.) in Mediterranean rainfed conditions. Turkish Journal of Field Crops, 7 (2): 73-77, Geren, H., Avcıoğlu, R. ve Soya, H., Bazı ümitvar yeni fiğ (Vicia sativa ) çeşitlerinin Ege bölgesindeki hasıl performansları üzerinde araştırmalar. Türkiye 5. Tarla Bitkileri Kongresi, 13-17 Ekim 2003, s.363-367, Diyarbakır, 2003.
• Gulsen, N., B. Coskun., H.D. Umucalılar., H. Dural., Prediction of nutritive value of a native forage, Prangos uechritzii, using of in situ and in vitro measurements. J. Arid Envir. 56; 167-179, 2004.
• Hakyemez, B.H., Adi Fiğ (Vicia sativa L.)’de Ekim zamanlarının ot ve tane verimi üzerine etkileri. Uludag.Üniv.Zir.Fak.Derg., 20(1): 47-55, 2006.
• Iglesias, I., and Lloveras, J., Annual cool-seasonlugumes for forage production in mild winter areas. Grass and Forage Sci. 53: 318-325, 1998.
• Kaçar, B., Bitki besleme. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları: 637, Ders Kitabı: 200, Ankara, 317 s., 1977.
• Kamalak. A., O. Canbolat., Y. Gurbuz., A. Erol., O. Ozay., Effect of maturity stage on chemical composition, in vitro and in situ dry matter degradation of tumbleweed hay (Gundelia tournefortii L.), Small Ruminant Research ; 149-156, 2005a.
• Karslı, M.A., Akdeniz, H., Levendoğlu, T., Terzioğlu, Ö., Evaluation of the nutrient content and protein fractions of four different common vetch varieties. Turkish Journal of Veterinary and Animal Science, 29: 1291-1297, 2005.
• Makkar. H.P.S., Blummel, Becker, K., Formation of complexes polyethylene glycols and tannins, and their implication in gas production and true digestibility in vitro techniques. Brit. J. Nut. 73; 897-913, 1995. pyrrolidones or Morrison, J.M., Changes in the lignin and hemicellulose concentration of ten varieties of temperate garsses with increasing maturity. Grasslugumes for forage production in mild winter areas. Grass and Forage Sci. 53: 318-325,
• Kaçar, B., Bitki besleme. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları: 637, Ders Kitabı: 200, Ankara, 317 s., 1977.
• Kamalak. A., O. Canbolat., Y. Gurbuz., A. Erol., O. Ozay., Effect of maturity stage on chemical composition, in vitro and in situ dry matter degradation of tumbleweed hay (Gundelia tournefortii L.), Small Ruminant Research ; 149-156, 2005a.
• Karslı, M.A., Akdeniz, H., Levendoğlu, T., Terzioğlu, Ö., Evaluation of the nutrient content and protein fractions of four different common vetch varieties. Turkish Journal of Veterinary and Animal Science, 29: 1291-1297, 2005.
• Makkar. H.P.S., Blummel, Becker, K., Formation of complexes between polyvinyl pyrrolidones or polyethylene glycols and tannins, and their implication in gas production and true digestibility in vitro techniques. Brit. J. Nut. 73; 913, 1995.
• Morrison, J.M., Changes in the lignin and hemicellulose concentration of ten varieties of temperate garsses with increasing maturity. Grass Forage Sci. 92; 499–503, 1980.
• Özyiğit. Y., ve Bilgen, M., Bazı baklagil yembitkilerinde farklı biçim dönemlerinin bazı kalite faktörleri üzerine etkisi. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 2006, (1), 29-34, 2006.
• Rebole, A., Alzueta, C., Ortiz, T., Baro, C., Rodríguez, M.L., Caballero, R. Yields and chemical composition of different parts of the common vetch at flowering and at two seed filling stages. Spanish Journal of Agricultural Research. 2(4), 550-557, 2004.
• SAS, SAS User’s Guide: Statistic. Statistical Analysis Systems Institute Inc., Cary, NC, 1999.
• Serin, Y., Şeker, H., Tan, M., Farklı sıra aralığı ve tohum miktarının fiğ (Vicia sativa L.)’in ot verimi ve kalitesi üzerine etkileri. Atatürk Üniv. Zir. Fak. Der. 27 (3), 375- , 1996.
• Tamkoç, A., Avcı, M.A., Doğadan seçilen adi fiğ (Vicia sativa belirlenmesi. S.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi 18(34): 118-121, 2004.
• Tuna, C., Coskun, L., Koc, F., Determination of nutritional value of some legume and grasses.Pakistan Journal of Biological Sci. 7(10):1750-1753, 2004.
• Turgut, İ., Bazı adi fiğ (Vicia sativa L.) hatlarında ekim zamanlarının ot ve tohum verimi ile verim komponentlerine etkisi. Uludağ Üniv. Fen Bilimleri Enst. Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Bursa, 1989.
• Van Soest PJ., The use of detergents in the analysis of fibre feeds. II. A rapid method for the determination of fibre and lignin. Journal of the Association of Official Analytical Chemists, 46:829-835, 1963.
• Van Soest, P.J.,. Nutritional ecology of ruminants, 2nd ed. Cornel University Pres, pp. 476, 1994
• Vavilov, N.I., The origin, variation, immunity and breeding of cultivated plants. Chronica Botanica Comp. 13:33-76, Wilson, J.R., Deinum, H., Engels, E.M., Temperature effects on anatomy and digestibility of leaf and stem of tropical and temperate forage species. Neth. J. Agric Sci. ; 31–48, 1991.
• Yeldan, M., Yemler ve hayvan besleme. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No: 923. Ders Kitabı: 261, Ankara, 148 s., 1984.
• Yücel, C., Avcı, M., Yücel, H., Çınar, S., Çukurova taban koşullarında adi fiğ (Vicia sativa L.) hat ve çeşitlerinin ot verimi ve kalitesi ile ilişkili özelliklerin saptanması Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 2004.