Patlayıcı yardımı ile form vermede patlayıcı kütlesinin genetic algoritma kullanılarak optimizasyonu

Yıl 2011, Cilt: 27 Sayı: 4, 286 - 291, 01.08.2011

Orhan Gülcan Nihat Gemalmayan

Öz

Bu çalışmada, genetik algoritma kullanılarak, günümüzde özellikle uçak sanayinde büyük parçaların üretiminde kullanılan patlayıcı yardımı ile form verme tekniğinde patlayıcı kütlesinin optimizasyonu yapılmıştır. Genetik algoritma yirmi yıldan fazla süredir farklı bilim dallarına uygulanan bir yapay zeka optimizasyon tekniğidir. Bu metotta, doğada meydana gelen seçme, çaprazlama ve mutasyon gibi genetik operatörlerin bilgisayar ortamına uyarlanmış kodları kullanılır. Patlayıcı yardımı ile form verme sadece dişi kalıbın (bazen sadece erkek kalıbın) üretildiği ve form verilecek parça ile birlikte daha önceden kazılmış bir çukurun tabanına konulduğu alışılmamış bir imal usulüdür. Basıncı transfer eden ara ortam (çoğu zaman su) ve patlama basıncı erkek kalıbın işlevini görür. Patlayıcı yardımı ile form verme operasyonunda, patlayıcı kütlesi işlem maliyetini belirleyen temel değişkendir. Dolayısıyla, patlayıcı kütlesini asgariye indirmek çok önemlidir. Patlayıcı yardımı ile form verme bir nevi derin çekme işlemi gibi düşünülmüştür ve derin çekme formülleri ve patlama basıncı formülleri kullanılarak, patlayıcı kütlesini minimum yapmak için parça parametrelerinin genetik algoritma kullanılarak seçilebileceği gösterilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Patlayıcı yardımı ile form verme, Derin çekme, Patlayıcı kütlesi, Genetik algoritma

Optimization of explosive mass in explosive forming process by using genetic algorithm

Öz

In this study, by using genetic algorithm, optimization of explosive mass in explosive forming technique, which is used for production of large parts in especially aerospace industries today, is done. Genetic algorithm is an artificial intelligence optimization technique applied in very different science branches for more than twenty years. In this method, codes of genetic operators like selection, crossover and mutation happened in nature, adapted to computer environment are used. Explosive forming is a nontraditional production technique in which only female die (sometimes only male die) is produced and then put with the forming plate on the bottom of a digged hole. The transmitting medium (most of the time water) and explosion pressure are used as a male die. In explosive forming operation, explosive mass is the main variable that determines the operational cost. Therefore it is very important to make explosive mass minimum. Explosive forming can be assumed to be a type of deep drawing process and by using deep drawing formulas and explosion pressure formulas, it is shown that part parameters can be chosen by genetic algorithm to make explosive mass minimum.

Anahtar Kelimeler

Explosive forming, Deep drawing, Explosive mass, Genetic algorithm

Kaynakça

• Goldberg, D.E., Genetic Algorithms in Search, Optimization and Machine Learning, pp. 1-7, AddisonWesley Press, USA, 1989.
• Koza, John R., Genetic Programming: On the Programming of Computers by Means of Natural Selection, pp. 1-21, The MIT Press, Cambridge, 1992.