Fen Bilimleri Öğretmenlerinin Laboratuvar Çalışmalarına Yönelik Yeterlikleri

Yıl 2011, Cilt: 27 Sayı: 1, 126 - 134, 01.02.2011

Hasan Kaya Uğur Böyük

Öz

Bu çalışmada, fen bilimleri (fen ve teknoloji, fizik, kimya ve biyoloji) öğretmenlerinin cinsiyet, mesleki kıdem, mezuniyet branşı, hizmetiçi eğitime katılma durumu ve laboratuvar çalışmalarına yönelik öz-yeterlik görüşleri araştırılmıştır. Araştırmanın evrenini, 2009–2010 eğitim-öğretim yılında Kayseri il merkezinde görev yapan fen bilimleri öğretmenleri oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemi, evrenden örneklem yoluyla rastgele seçilen 209 öğretmenden oluşmaktadır. Öğretmenlere, güvenirlik katsayısı 0.92 olan anket uygulanmıştır. Verilerin analizi, SPSS 16.0 (Statiscal Package for Social Sciences) paket programı kullanılarak yapılmıştır. Dağılımın özellikleri incelenerek uygun istatistik yöntemlerin kullanılması ile veriler analiz edilmiştir. Araştırma sonunda, fen bilimleri öğretmenlerinin, laboratuvar uygulamalarına yönelik öz-yeterlik puanları, karasızlığın göstergesi olan 54 puanın üzerinde 77.88 olduğu, öğretmenlerin laboratuvar uygulamaları bakımından yeterli olduklarını düşündükleri anlaşılmıştır. Ayrıca, öğretmenlerin, laboratuvar uygulamalarına ilişkin özyeterlik puanının cinsiyet, hizmet süresi, mezun olunan yüksek öğretim kurumu, mezuniyet bölümü, hizmetiçi eğitime katılma durumu değişkenleri göre farklılık gösterip göstermediği istatistiksel olarak analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda, cinsiyete ve hizmetiçi eğitime katılma durumuna göre öğretmenlerin öz-yeterlik puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık oluşmadığı, fakat hizmet süresi, mezun olunan yüksek öğretim kurumu ve mezuniyet bölümüne göre, gruplar arasında anlamlı farklılıklar görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Fen Bilimleri Öğretmenleri, Laboratuvar ÖzYeterlikleri, Laboratuvar Uygulamaları

Qualifications of Science Lectures Teachers’ Towards Laboratory Studies

Öz

In this study, gender, service time, graduation department, participation to in-service training and selfqualification opinions towards laboratory studies of the science lectures’ (science and technology, physics, chemistry, biology) teachers was investigated. The samples of the study cover all the science lectures’ teachers who work in the Kayseri province centre in the educational year of 2009 and 2010. The sample of research which was randomly selected from all the samples was done with totally 209 teachers. Questionnaire that reliability coefficient is 0.92 was applied to teacher’s. Analysis of the data was done using by the SPSS.16.0 (Statiscal Package for Social Sciences) program. Examining the features of the distribution, the data were analyzed by appropriate statistical techniques. It was found that self-qualification scores of science lectures’ teachers attitudes towards laboratory studies were 77.88, which is some higher than the indecisive level, 54. Also, it was examined whether differences of self-qualification scores of the teacher’ towards laboratory studies with respect to gender, service time, graduation department, participation to the in-service training was investigated. As a result, it was found that between the self-qualification scores of the teachers don’t varied according to gender and participation to in-service training, but varied with respect to service time, graduation department in the inter group of the teachers.

Anahtar Kelimeler

Science Lectures’ Teachers, Laboratory Proficiencies, Laboratory Applications

Kaynakça

• Öğretmen Yetiştirme Eğitimi Genel Müdürlüğü Öğretmen Yetiştirme Koordinasyon ve İşbirliği Toplantısı. 15-17 Haziran 1995, Yayın No:7. Ankara: Milli Eğitim Basımevi, 1996.
• Üstüner, I.Ş., Ersoy, Y., Sancar, M., Fen ve Fizik Öğretmenlerinin Hizmetiçi Egitimi ve Sempozyumlardan Beklentileri, Fen Bilimleri Eğitimi Kongresi-2000, 311-316, HÜ Egitim Fak. Dergisi yayını, 2000.
• Kanlı, U., Yagbasan, R,. 2000 Yılında Ankara’da Fizik Ögretmenleri İçin Düzenlenen Hizmet İçi Eğitim Yaz Kursunun Etkinliği, Milli Egitim Dergisi, 153-154, 37-47, 2002.
• Erdem, A., Üstüner, I.Ş., Sancar. M., Edirne ve Kırklareli İllerinde Öğretmenlerin Fen-Fizik Eğitimi Konusundaki Görüşleri: IV. Fen Bilimleri Kongresi 2000, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi, 06-08 Eylül-Ankara, 2000.
• Akdeniz, A. R., Çepni, S., Azar, A., Fizik Öğretmen Adaylarının Laboratuvar Kullanım Becerilerini Geliştirmek İçin Bir Yaklaşım, III. Ulusal Fen Bilimleri Sempozyumu, Trabzon, MEB Basınevi, Ankara, 118-125, 1999.
• Garmston, R. J., Becoming Expert Teachers, 19, 60-63, 1998.
• Klinzing, H. G., Tisner R, P., The Development of Classroom Teaching Skills, in: Kremer-Hayton, L., Vonk, H.C., Fessler, R. (eds), Teacher Professional Development: A Multiple Perspctive Approach, Swets and Zeitlinger, Amsterdam, 2002.
• Tekin, S., Ayas, A., Kimya Ögretmenlerine Yönelik Bir Hizmet İçi Eğitim Kursunun Yansımaları: Akçaabat Örnegi, Milli Egitim Dergisi, 165, 42, 2005.
• Staeck, L., Perspectives For Biological Education- Challenge For Biology Instruction At The End Of The 20th Century, Hacettepe University Journal of Education, 11, 29–35,1995.
• Algan, Ş., Laboratuvar Destekli Fizik Öğretiminin Öğrenci Başarısına Etkisi ve 1962-1985 Yılları Arasında Türkiye'de Uygulanan Modern Matematik ve Fen Programları, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara, 1999.
• Alpagut, O., Fen Öğretmenin Verimli ve İşlevsel Hale Getirilmesi, Ortaöğretim Kurumlarında Fen Öğretimi ve Sorunları Sempozyumu, 12-13 Haziran, Ankara, 1984.
• Gürdal A. Fen Öğretiminde Lâboratuvar Etkinliğinin Başarıya Etkisi. Kültür Koleji Yayınları, İstanbul, 402, 285-287, 1991.
• Yalın, H. I., Hizmetiçi Egitim Programlarının Degerlendirilmesi, Milli Egitim Dergisi, 150, 58- 68, 2001.
• Kaya, A., Çepni, S., Küçük, M., Fizik Öğretmenlerinin Laboratuvarlara Yönelik Hizmet İçi İhtiyaçları İçin Bir Program Geliştirme Çalışması, Kastamonu Eğitim Dergisi, 12(1), 41- 56, 2004
• Böyük, U., Demir, S., ve Erol, M., Fen ve Teknoloji Dersi Öğretmenlerinin Laboratuvar Çalışmalarına Yönelik Yeterlik Görüşlerinin Farklı Değişkenlere Göre İncelenmesi, TUBAV Bilim Dergisi, 3(4), 342-349, 2010.
• Kırıkkaya E.B, İlköğretim Okullarındaki Fen Öğretmenlerinin Fen ve Teknoloji Programına İlişkin Görüşleri, Türk Fen Eğitimi Dergisi, 1, 133-148, 2009.
• Azar A ve Karaali Ş, Fizik Öğretmenlerinin Hizmet İçi Eğitim İhtiyaçları, Milli Eğitim Dergisi, 162,2004. http://yayim.meb.gov.tr/dergiler/162/azar-karaali htm
• Güzel H., Fen Bilgisi Öğretmenlerinin Lâboratuvar Kullanımı ve Teknolojik Yenilikleri İzleme Eğilimleri (Yerel Bir Değerlendirme), V. Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara, 2002.
• Uzal G., Erdem A., Önen F.,, Gürdal A. A., Basit Araç Gereçlerle Yapılan Fen Deneyleri Konusunda Öğretmen Görüşleri ve Gerçekleştirilen Hizmet İçi Eğitimin Değerlendirilmesi, Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi (EFMED), 4(1), 64-83, 2010.
• Ekici, G., Biyoloji Ögretmenlerinin Laboratuvar Dersine Yönelik Tutumlarının Farklı Degiskenler Açısından http://www.fedu.metu.edu.tr/ufbmek- 5/b_kitabi/PDF/Biyoloji/bildiri/t20.pdf. (erişim tarihi; 17 Kasım 2005.