Tarım ilaçları kullanımı ve riskleri

Yıl 2010, Cilt: 26 Sayı: 2, 154 - 169, 01.04.2010

Osman Tiryaki Ramazan Canhilal Sümer Horuz

Öz

Günümüz modern tarımında pestisitlerin (tarım ilacı) kullanılması kaçınılmazdır. Ancak pestisit kullanılırken, hem ürünün hastalık, zararlı ve yabancıotlara karşı korunması hem de insan ve çevreye olumsuz etkileri birlikte değerlendirilmelidir. Entregre zararlı yönetimi (Integrated Pest Management, IPM) olarak da bilinen bu sistemde tarımsal ürün kalite ve kantite olarak artırılabilmekte ve gıda güvenliği ve tarımsal ekosistem olumsuz etkilenmemektedir. Bu çalışmada, Türkiye’de AB ülkelerinde ve Dünyada pestisit kullanımı karşılaştırılmış ve pestisit kullanımının avantaj ve dezavantajları ile pestisitlerin tarımsal ekosistemdeki davranışları açıklanmıştır. Ayrıca güvenli ve etkili olarak pestisitlerin uygulanması, ürünlerde olası kalıntı ve bu kalıntıya etki eden faktörler gibi konulara değinilmiştir. Bunların yanında AB hızlı alarm sisteminde yayınlanan kalıntı yönünden uyarı alan ülkelerin durumu karşılaştırılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Pestisit, IPM, Pestisitlere dayanıklılık, Pestisit kalıntısı, Hızlı alarm sistemi

The use of pesticides and their risks

Öz

Pesticide usage is inevitable in modern agriculture. However, either crop protection against pests and diseases or human health and environment should be considered mutually in pesticide treatments. It is possible to increase quality and quantity of crop without damaging food safety and agricultural ecosystem by using pesticides in the framework of Integrated Pest Management (IPM). In this study, pesticide usage in Turkey, EU Countries and World were compared. Advantageous and disadvantageous of pesticide usage and fate of pesticide in the agro-ecosystem were discussed. In addition, the effective and safe application of pesticides, pesticide residues, and factors affecting residues were also evaluated. A comparison among countries of the notifications by EU-RASFF (Rapid Alert System for Food and Feed) was also performed.

Anahtar Kelimeler

Pesticide, IPM, RASFF, Pesticide resistance, Pesticide residue.

Kaynakça

• Turabi, M.S., Bitki Koruma Ürünlerinin Ruhsatlandırılması. Tarım İlaçları Kongre ve Sergisi, TMMOB Zir. Müh Odası ve TMMOB Kimya Müh Odası, Bildiriler Kitabı, s:50-61, 25-26 Ekim 2007.
• Öncüer C., “Tarımsal Zararlılarla Savaş Yöntemleri ve İlaçları” İzmir, 1995;
• Toros, S., et. al., Tarımsal Savaş Yöntemi ve İlaçları, Ankara, 1999.
• Dağ, S., et. al., Türkiye' de Tarım İlaçları Endüstrisi ve Geleceği, V. Türkiye Ziraat Mühendisliği Teknik Kongresi Bildirileri 2. Cilt, TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası, Ankara, s. 933-958, 17-21 Ocak 2000.
• http://www.tarimsalpazarlama.com/makale .php?id=3051, (Erişim 13.01.2009)
• Oskam, AJ., Vijftines, R.N.A., and Graveland, C. Additional E. U. policy instrumans for plant protection. Wageningen Agricultural University, the Netherlands, 1997.
• Turabi, M. S. Türkiye Cumhuriyeti’nde tarımsal ilaç, tesçil ve ruhsat sistemi. Tarımsal İlaçlar ve Organik Tarım Konferansı, TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası, Lefkoşa, KKTC, 9 Haziran 2004.
• Delen, N. Fungisitler. Nobel Yayın Dağıtım. Nobel Yayın No: 1360, Ankara Kasım, 2008.
• Durmuşoğlu, E ., Tiryaki, O.,Canhilal, R. Türkiye'de Pestisit Kullanımı, Kalıntı ve Dayanıklılık Sorunları, VII. Türkiye Ziraat Mühendisliği Teknik Kongresi, TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası, Ankara, Bildiriler Kitabı 2:589-607, 11-15 Ocak 2010.
• Kansu, İ. A., Genel Entomoloji, Kıvanç Basımevi, 426 s,1994.
• Tiryaki, O. “The Use of Nuclear and Related Techniques in Plant Protection and Pesticide Residue Research in Turkey”, In “National workshop The use of Nuclear and Related Techniquesin Soil-Plant-Water- Nutrient Relations” (13C, 15N, 32P, Neutron Probe and Enviroscan Techniques)” 27-30 November 2006 Soil and Fertilizer Research Institute, Ankara, Turkey. Lecturer
• http://tr.wikipedia.org/wiki/Dünya_nüfusu (Erişim tarihi:13.09.2009)
• Yılmaz, A., İnci, A., Tunçbilek, A.Ş., Yeşilöz, H., Koçak, O., Şirin, Ü., İça, A., Yıldırım, A., Demircioğlu, A., Düzlü, Ö., Orta Kızılırmak Havzasında (Simulium (Wilhelmia) lineatum) (Diptera: Simuliidae) İstilası. Erciyes Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 4 (2), 91-96, 2007.
• Führ, F. Fate of herbicide chemicals in agricultural environment with particular emphasis on the application of nuclear techniques. Agrochemicals Fate in Food and Environment, IAEA, p.99-111, Vienna, 1982.
• Führ, F. Radiotracers in pesticide studies - Advantages and limitations. Cience e Cultura, (43:3), 211-216, 1991.
• Tiryaki, O. 14C-trifluralinin kavun bitkisindeki absorbsiyon translokasyon ve metabolizması, Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 1995.
• Tiryaki, O. “Pestisit Kalıntısı Araştırmalarına Genel Bakış,” Nükleer Tekniklerin Tarımda Uygulanması Kursu, Antalya, 16-20 Aralık 2002.
• Tunçbilek, A.Ş., Ayvaz, A., Saatçi, E. Pestisitlerin Çevreye Etkisi ve Yayılma Yolları. Kayseri I. Atık Sempozyumu, Kayseri, Bildiri Kitabı, s. 316-325, 22-24 Haziran 1998.
• Yıldız, M., Gürkan, O., Turgut, C., Kaya, Ü., Ünal, G. Tarımsal Savaşımda Kullanılan Pestisitlerin Yol Açtığı Çevre Sorunları VI. Türkiye Ziraat Mühendisliği Teknik Kongresi, TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası, Ankara, 3–7 Ocak 2005.,
• Yücer, M. Ruhsatlı Tarım İlaçları. (Registrated Agrochemicals in Turkey). Hasad yayıncılık, İstanbul, 2007.
• Method validation and quality control procedures for pesticide residue analysisin food and feed, European Commission DG SANCO, No SANCO/2007/3131/31 October 2007.
• Tiryaki, O. “İyi Laboratuvar Uygulamaları (OECD Good Laboratory Practices – GLPs),” TAEK/SANAEM Semineri, Uygulama Bölümü, Tarım Birimi, Saray, Ankara; 05.03.2008.
• Tiryaki, O., ve Baysoyu, D. The Use of Radiotracer Techniques for QA/QC Principles in Pesticide Residue Analysis Ankara Universitesi Ziraat Fakültesi, Tarım Bilimleri Dergisi 13 (2):108-113, 2007.
• http://www.kkgm.gov.tr/mev/kodeks.html http://www.kkgm.gov.tr/TGK/Teblig/2008_ 41.html
• http://www.codexalimentarius.net/mrls/pest des/jsp/pest_q-e.jsp
• http://ec.europa.eu/sanco_pesticides/ public/index.cfm
• http://www.epa.gov/opp00001/food/viewtol s.htm
• Visi, E. Quality Assurance/Quality Control in pesticide residue laboratories. Possibilities of controlling the various analytical steps. FAO/IAEA Training and Reference Centre for Food and Pesticide Control Training workshop on Introduction to QC/QA measures in Pesticide Residue Analytical Lab. IAEA’s Laboratories Seibersdorf; Austria, 17 June-26 July 2002.
• Tiryaki, O. Method validation for the analysis of pesticide residues in grain by thin-layer chromatography. Accreditation and Quality Assurance(2006), 11 (10):506- 513, 2006.
• Tiryaki, O., ve Aysal, P. Pestisit kalıntı analizlerinde metotların geçerli kılınması, VIII. Ulusal Nükleer Bilimler ve Teknolojileri Kongresi, Türkiye Atom Enerjisi Kurumu-Erciyes Üniversitesi Kayseri, Bildiri Özetleri :61, 15-17 Ekim 2003.