ÇALIŞMA EKONOMİSİ VE ENDÜSTRİ İLİŞKİLERİ BÖLÜMÜ ÖĞRENCİLERİNİN SENDİKA KAVRAMINA İLİŞKİN METAFORİK ALGILARI

Yıl 2017, Sayı: 50, 61 - 77, 19.12.2017

Gülçin Taşkıran Zafer Kiraz

https://doi.org/10.18070/erciyesiibd.368566

Öz

Çalışma
Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri (ÇEEİ) disiplini işçi işveren arasındaki
ilişkileri düzenlemesi açısından büyük bir öneme sahiptir. Sendikal krizin
yoğun olarak tartışıldığı günümüzde, sendikal örgütlenme, sendikacılık,
sendikal tarih hakkında kuramsal ve kavramsal olarak en yoğun eğitimin
verildiği, hatta bölüm mezunlarının iş alanları içerisinde sendikalarda
uzmanlık yapabilmenin yer aldığı ÇEEİ bölümlerindeki öğrencilerin sendika
kavramını nasıl metaforlaştırdığı, hem bu tartışmalı dönemi gözlemleyebilmek
açısından önemlidir hem de öğrencilerinin sendikalara yönelik aldıkları alan
eğitiminin onların bu kavrama yönelik geliştirdikleri metaforları ne şekilde
etkilediği hakkında bize önemli veriler sunmaktadır. Bu çalışmada Ankara,
Kocaeli ve Tokat illerindeki üniversitelerde son sınıfta öğrenim gören 64 ÇEEİ
öğrencisinden “sendika” kavramı ile ilgili metaforlar geliştirmeleri istenmiş
ve görüşleri yazılı olarak alınmıştır. Bu görüşlerin anlaşılması için, içerik
analizi türlerinden kategorisel analiz kullanılmıştır. Metaforların
sınıflandırıldığı alt temalar dikkate alındığında, öğrencilerin ÇEEİ bölümü
okuyor olmaları ve mezun olduktan sonra çalışma alanlarından birini sendikalar
oluşturuyor olmalarına rağmen, sendikanın toplumsal işlevini daha çok ekonomik
ve çıkar sağlama işlevine bağlı olarak açıkladıkları görülmektedir. Buna bağlı
olarak bu araştırma kapsamında, ÇEEİ eğitiminin bu eğitimi alanların
zihinlerinde ve algılarında olumlu ancak sınırlı bir etki yaptığını söylemek
mümkündür. Kişinin kendi yerel dinamikleri, aile yapısı, geldiği ideolojik yapı
ve kültürel sosyal kodların etkisinin aldıkları eğitimden daha etkin ve
belirleyici olduğunu söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Bölümü, Sendika, Metafor Analizi

METAPHORIC PERCEPTIONS OF STUDENTS IN LABOR ECONOMICS AND INDUSTRIAL RELATIONS DEPARTMENT ABOUT TRADE UNION

Öz

The
discipline of Labor Economic and Industrial Relations (LEIR) has great
importance in the regulation of the relations between the labor and management.
In today’s environment where there are intensive discussions about unions, LEIR
departments provide theoretical and conceptual education about unionization,
unionism, and union history,and their graduates have an opportunity to work in
unions. Therefore, it is important to reveal how the students studying at this
department conceptualize the concept of union through metaphors. Thus, it will
be possible both to observe this disputed period and to reveal how the
education about unions affect their metaphors about the concept of union. In
this study, final year students in the department of LEIR in Ankara, Kocaeli,
and Tokat were asked to develop metaphors related to concept of union. Their
responses were taken in written forms. Categorical analysis, one of the content
analysis types, was used to understand their views. When the themes emerged
were examined, it was observed that the participants explained the social
functions of the unions depending on their economic and profit functions
although they were studying in the department of LEIR and had a chance to work
in unions after graduation. Within this context, it is possible to express that
LEIR education has a positive but limited effect on the minds and perceptions
of the participants. It can also be stated that the local dynamics, family
structure, ideology, and cultural-sociological codes of the participants were
more effective and deterministic than the education given in LEIR.

Anahtar Kelimeler

Department of Labour Economics and Industrial Relations, Trade Union, Metaphor Analysis

Kaynakça

• ASLAN, Gülay; (2015), “Öğretmen Adaylarının Toplumsal Cinsiyet Algılarına İlişkin Metaforik Bir Çözümleme”, Eğitim ve Bilim Dergisi, 40(181), ss. 363-384.
• ATEŞ, Murat ve Akif KARATEPE; (2013), “Üniversite Öğrencilerinin “Çevre” Kavramına İlişkin Algılarının Metaforlar Yardımıyla Analizi”, International Journal of Social Science, 6(2), ss. 1327-1348.
• AYDIN, İ. Seçkin ve Ahmet PEHLİVAN; (2010), “Türkçe Öğretmeni Adaylarının “Öğretmen” ve “Öğrenci” Kavramlarına İlişkin Kullandıkları Metaforlar”, Turkish Studies International Periodical Forthe Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 5(3), ss. 818-842.
• BALCI, Ayşe; (1999), Metaphorical İmages Of School: School Perceptions Of Students, Teachers And Parents From Four Selected Schools (in Ankara), Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara: Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• BABACAN, Ezgi; (2016), “AGSL Öğrencilerinin Müzik Kavramına İlişkin Algıları: Metafor Analizi”, Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 3(1), ss. 124-132.
• BARLING, Julian; Kevin E., KELLOWAY, Eric H. BREMERMANN; (1991), “Preemployment Predictors Of Union Attitudes: The Role Of Family Socializationand Work Beliefs”, Journal of Applied Psychology, 76(5), pp. 725-731.
• CERİT, Yusuf; (2008), “Öğrenci, Öğretmen ve Yöneticilerin Müdür Kavramı İle İlgili Metaforlara İlişkin Görüşleri”, Eğitim ve Bilim, 33(147), ss. 3-13.
• COLLINS, Elaine C. and Judith. L. GREEN; (1990), “Metaphors: The Construction of a Perspective”, Theory into Practic. 29(2), pp. 71-77.
• ÇELİK, Aziz; (2006), “Yeni Sorun Alanları, Eğilimler ve Arayışlar”, iç. Fikret SAZAK (Ed.) Türkiye’de Sendikal Kriz ve Sendikal Arayışlar, Ankara: Epos.
• CHANG, Tracy; (2003), “A Structural Model of Race, Gender, Class, Attitudes Toward Labor Unions”, The Social Science Journal, 40, pp. 189-200.
• ÇIRAK, Sevilay; (2014), “Ortaokul Öğretmenlerinin “Öğrenci” Kavramına İlişkin Metaforik Algıları”, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11 (27), ss. 221-236.
• DASGUPTA, Sukti; (2002), “Attitudes Towards Trade Unions in Bangladesh, Brazil, Hungary and Tanzania”, International Labour Review, 141(4), pp. 413-440.
• DEMİR, Fevzi; (1999), Sendikalar Hukuku, Dördüncü Basım, İzmir: Birleşik Matbaa.
• DEKKER, Inez; Liane GREENBERG ve Julian BARLING; (1998), “Predicting Union Attitudes in Student Part-Time Workers”, Canadian Journal of Behavioural Science, 30, pp. 49-55.
• DOĞAN, Didem; (2014), “Öğretmen Adaylarının Perspektifinden Okul Kavramının Metaforlarla Analizi”, Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 7(3), ss. 361-382.
• DURSUN, Salih; (2014), “Üniversite Öğrencilerinin Sendikalara Yönelik Tutumları”, Sosyoloji Konferansları, (49), ss. 33-46.
• EKİZ, Durmuş ve Zehra KOÇYİĞİT; (2013), “Sınıf Öğretmenlerinin “Öğretmen” Kavramına İlişkin Metaforlarının Tespit Edilmesi”, Kastamonu Eğitim Dergisi, 21(2), ss. 439-458.
• ETÇİ, Hilmi ve Deniz KAĞNICIOĞLU; (2017), “Kamuda Taşeron Olarak Çalışan İşçilerin Sendikal Algısı: Eskişehir Örneği”, Çalışma ve Toplum, 52(1), ss. 35- 56.
• ILO; (2002), World Labour Report: Industrial Relations, Democracy and Social Stability, 1997-98, Geneva.
• JACKSTADT, Stephen L. and Jerry M. BRENNAN; (1983), “Economic Knowledge and High School Student Attitudes Toward The American Economic System, Business, and Labor Unions”, Theory and Research in Social Education, 11( 3), pp. 1-15.
• KELLOWAY, E. Kevin and Tricia NEWTON; (1996), “Preemployment Predictors of Unionattitudes: The Effects of Parental Union and Work Experiences”, Canadian Journal of Behavioral Science, 28, pp. 113–120.
• KELLOWAY, E. Kevin and Laura WATTS; (1994), “Preemployment Predictors of Unionattitudes: Replication and Extension”, Journal of Applied Psychology, 79, pp. 631-634.
• KORKUT, Ali ve İsmail KESKİN; (2016), “Üniversite Öğrencilerinin Kariyer Algıları: Metaforik Bir Analiz Çalışması”, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13 (33), ss. 194-211.
• LIPSET, Seymour Martin and Ivan KATCHANOVSKI; (2001), “The Future of Private Sector Unions in The U.S”, Journal of Labor Research, 22, pp. 229- 244.
• LORDOĞLU, Kuvvet; (2003), “Türk Sendikal Hareketinin Özgün Kriz Alanları Var mıdır?”, Petrol-İş 2000-2003 Yıllığı, İstanbul: Petrol-İş, Yayın No: 85.
• MAKAL, Ahmet; (2008), “Çeyrek Yüzyılın İçinden Kendimize Bakmak: Kuruluşlarının 25. Yılında Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Bölümleri Üzerine Bir Değerlendirme”, Çalışma ve Toplum, 2008(1), ss. 11-25
• MILES, Matthew B. and A. Michael HUBERMAN; (1994), Qualitative Data Analysis, Thousand Oaks, CA: Sage.
• NALÇACI, Ahmet ve Fatih BEKTAŞ; (2012), “Öğretmen Adaylarının Okul Kavramına İlişkin Algıları”, Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 13 (1), ss. 239-258.
• OCAK, Gürbüz ve Mevlüt GÜNDÜZ; (2006), “Eğitim Fakültesini Yeni Kazanan Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine Giriş Dersini Almadan Önce ve Aldıktan Sonra Öğretmenlik Mesleği Hakkındaki Metaforlarının Karşılaştırılması”, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(2), ss. 293- 310.
• ÖRÜCÜ, Deniz; (2012), “İlköğretim Sınıf Öğretmenlerinin Sınıfa Ve Sınıf Yönetimine İlişkin Metaforik Bakışları: Karşılaştırmalı Bir Durum Çalışması”, İlköğretim Online,11(2), ss. 342-352.
• SEÇER, Barış; (2009), “Kadınların Sendikalara Yönelik Tutumları ile Cinsiyet Ayrımcılığı Algılarının Sendika Üyesi Olma İsteğine Etkisi”, Çalışma ve Toplum,4(23), ss. 27-60.
• SABAN, Ahmet; (2008), “Okula İlişkin Metaforlar”, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 55, ss. 459-496.
• SABAN, Ahmet; (2009), “Öğretmen Adaylarının Öğrenci Kavramına İlişkin Sahip Oldukları Zihinsel İmgeler”, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7 (2), ss. 281-326.
• TESSEMA, Mussie T., Daniel SAUERS, Joell BJORKE and Kathryn J. READY; (2013), “College Students’ Attitudes Toward Labor Unions: Implications for Employers”, Journal of Higher Education Theory and Practice, 13(1), pp. 112-128.
• TEKİN, Ö. Akgün ve Ö. Kürşad TÜFEKÇİ; (2015), “Turizm Öğrencilerinin Sendika Algısı: Üniversite Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma”, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(1), ss. 171-200.
• URHAN, Betül; (2005), “Türkiye’de Sendikal Örgütlenmede Yaşanan Güven ve Dayanışma Sorunları”, Çalışma ve Toplum, 2005(1), ss. 57- 88.
• Uzun, Salih ve Günay PALİÇ; (2013), “Sınıf Öğretmenlerinin Sınıf Kavramına İlişkin Sahip Oldukları Algıların Metaforlar Yardımıyla İncelenmesi”, Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(4), ss. 244-260
• TAŞDEMİR, Mehmet; (2014), “Birleştirilmiş Sınıflar Hakkında Sınıf Öğretmeni Adaylarının Görüşleri”, Turkish Studies -International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkishor Turkic, 9(2), ss. 1459-1475.
• TAVŞANCIL, Ezel ve Esra ASLAN; (2001), Sözel, Yazılı Ve Diğer Materyaller İçin İçerik Analizi Ve Uygulama Örnekleri, İstanbul: Epsilon Yayınları.
• TAŞKIRAN, Gülçin ve Zafer KİRAZ; (2016), “Okul Yöneticisi ve Öğretmenlerin Esnek Çalışma Kavramına İlişkin Metaforik Algıları”, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40, ss. 318- 342
• UÇKAN, Banu ve Deniz KAĞNICIOĞLU; (2009), “İşçilerin Sendikalara İlişkin Algı ve Tutumları: Eskişehir Örneği”, Çalışma ve Toplum, 22(3), ss. 35-56.
• YILDIRIM, Ali ve Hasan ŞİMŞEK; (2008), Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Altıncı Baskı, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• YILMAZ, Çetin; (2015), “İşçilerin Sendikal Örgütlenmeye Dair Tutumları: Petro-Kimya Sektörü Örneği”, Çalışma ve Toplum,4, ss. 95-130.
• YORGUN, Sayım; (2009), “Çalışma Ekonomisi Ve Endüstri İlişkileri Bölümleri’nde Tez Konuları ve Paradigma Değişiklikleri”, Çalışma ve Toplum, 2009(1), ss. 45-60
• YÜCESAN ÖZDEMİR, Gamze; (2009), Emek ve Teknoloji: Türkiye’de Sendikalar ve Yeni İletişim Teknolojileri, Ankara: Tan Yayınları.