Analysis of Asset Aand Tax Structure of Kayserı Hacılar AĢağı Quarter Residents in Accordance with Hülâsa Defters: Late 19th Century and Early 20th Century

Yıl 2020, Sayı: 55, 203 - 220, 27.04.2020

Ekrem Erdem , Sefure Deveci

https://doi.org/10.18070/erciyesiibd.553503

Öz

The purpose of this study is to determine the level of richness and distribution of wealth through real estates belong to Kayseri Hacılar Aşağı Quarter during the end of 19th century. The documents for the four quarters and a village of foreigners have been read but only the data related to the Aşağı Quarter have been analyzed. The documents have been taken from the Hülâsa Defters („Ottomanian Real Estates Summary Notebooks‟) for Kayseri Hacılar. The real estates owned by the residents of this quarter was mainly separate estates with high economic value representing relatively high level of city life as vineyards, gardens, houses, and madder (rhamnus) types assets. The highest share in the value of total real estates and tax payments were belong to detached houses. With regard to the distribution of wealth only a one percent of residents of the quarter has a high level of wealth, and the rest has a lower-middle level wealth with the values very close to each other. However, the level of richness and tax burden of the most wealthy residences of the quarter in terms of both absolute values and shares in total of the quarter compare to other three quarters are lower. Finally, the difference between the rich and the others in this quarter is less compare to other quarters.

Anahtar Kelimeler

Economic History of Kayseri Hacılar, Ottoman Period Economics of Kayseri, Asset and Tax Analysis, Hülâsa Defters

Kayseri Hacılar Aşağı Mahalle Hülâsa Defterine Göre Mahalle Sakinlerinin Varlık ve Vergi Yapısının Analizi: 19. Yüzyılın Sonları İle 20. Yüzyılın Başları

Öz

Bu çalışmanın amacı, Kayseri Hacılar‟ın yaklaşık bir asır önceki iktisadi zenginlik düzeyini ve gayri menkul varlıklar üzerinden servetin dağılımını tespit etmektir. Toplamda dört mahalle ve bir de yabancılardan oluşan köyle ilgili belgeler okunmuş; ancak çalışmada sadece Aşağı Mahalle ile ilgili veriler analiz edilmiştir. Çalışmanın temelini teşkil eden belgeler Kayseri Hacılara ait Hülâsa Defterleri‟nden alınmıştır. Kayıtlarda mahalle sakinlerinin sahip oldukları mülkleri ağırlıklı olarak müstakil mülk olarak tuttukları ve çoğunlukla yüksek değer ifade eden ve o döneme göre nispeten yüksek refah seviyesinde şehirli/merkezi bir hayata hitap eden bağ, bahçe, hane ve cehri türünden varlıklara sahip oldukları anlaşılmaktadır. Toplam mülkün kıymeti ve ödenen vergi içerisinde en büyük pay müstakil hanelere aittir. Ancak, mahallede meskûn ilk 10 zenginin hem mutlak değerler bakımından hem de toplam içindeki payları bakımından zenginlik düzeyleri ve vergi yükleri diğer üç mahalleye göre daha düşüktür. Son olarak, bu mahallede zenginler ile diğerleri arasındaki fark da diğer mahallelere göre daha azdır.

Anahtar Kelimeler

Kayseri Hacılar İktisat Tarihi, Osmanlı Dönemi Kayseri Ekonomisi, Varlık ve Vergi Analizi, Hülâsa Defterleri

Kaynakça

• “243 Numaralı Aşağı Mahalle, Hacılar Yabancı ve Aşağı (Hacılar Yabancı Karyesi)”, Hacılar Hülasa Defteri, 52. Cilt: iç. Defterler, Erciyes Üniversitesi Kayseri ve Yöresi Tarih Araştırmaları Merkezi (KAYTAM).