DEPARTMANLI MAĞAZALARDA MOTİVASYON ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2005, Sayı: 25, 1 - 26, 01.02.2005

Yrd. Doç. Dr. Ferit Ölçer

Öz

Diğer sektörlerde olduğu gibi, hizmet sektöründe faaliyet gösteren işletmelerin başarısında da çalışanların motivasyonu önemli bir konudur. Ancak, işgörenleri motive etmek kolay bir iş değildir. Çünkü, motivasyonu etkileyen çok sayıda değişken vardır ve motivasyon faktörleri kişiden kişiye değişmektedir. Bu çalışmada, departmanlı mağazalarda çalışan personelin motivasyonunu etkileyen faktörler belirlenmeye çalışılmıştır. Bu amaçla, departmanlı bir mağazada anket yöntemi kullanılarak bir araştırma yapılmıştır. Araştırma bulgularına göre, iş güvencesi, amir ile iyi ilişkiler, adil bir performansa dayalı ücret ve takdir sistemi, iş arkadaşlarıyla işbirliğine ve güvene dayanan ilişkiler, uygun çalışma ortamı, ekip çalışması yapılması, bireye yeteneğine uygun önemli/çekici işler verilmesi ve iş rotasyonunun hizmet personelinin motivasyon düzeyini olumlu yönde etkilediği belirlenmiştir. Ayrıca, motivasyon düzeyi ile performans düzeyi arasında pozitif yönde anlamlı ilişkiler olduğu görülmüştür

Anahtar Kelimeler

Anahtar Kavramlar: Motivasyon, motivasyon teorileri, özendirici araç ve teknikler

Kaynakça

• ABAY, M. (2004), Otel İşletmelerinde Çalışan Personelin Motivasyon Sorunlarına Yönelik Bir Araştırma, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Sosyal Bilimler Enstitüsü, Turizm İşletmeciliği A.B.D.
• ALKIŞ, H. (2001), Çalışanların Performansının Artırılmasında Yöneticilerin Kullandıkları Motivasyon Araçları Üzerine Bir Araştırma, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Emstitüsü.
• BATMAZ, Ş. (2002), “Örgütlerde Motivasyonun Önemi”, Standart Dergisi, Kasım, ss.45-48.
• BELILOS, C. (1999), “How Can I Motivate My Employeees”,CHIC Hospitality Consulting Services”, İnternet Adresi: http://www.easytraining.com/motivation.html, Erişim Tarihi:24.11.2005
• BOYETT, J.H. and J.T. BOYETT (1999), “Four Essentials for Motivating Employees in a Changing Environment”, Innovative Leader, 8 (10), pp.45-51.
• BUCK, J., D. LUCAS and M. MOTLUCK (2003), “Perceptions Among Potential Employers And Business Students at Christian Colleges Regarding Work- Related Motivators: Multi-Country Investigation”, 19thAnnual CBFA Conference at Regent University, USA.
• CREECH, R. (1995), “Employee Motivation”, Management Quarterly, 36 (2), pp.33-40.
• ÇELTEK, E. (2003), Motivasyon Yönetimi, İşgüç Dergisi, 6 (1), ss.8-17.
• DİLEKOĞLU, H. (2003), “Motivasyon Araçları ve Kayseri’deki Kamu-Özel Sağlık Sektöründe Çalışan Sağlık Personelinin Motivasyon Araçlarına Bakışları İle İlgili Bir Araştırma”, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İnternet Adresi: http://sbe.erciyes.edu.tr/tez-listesi.html, Erişim Tarihi: 12.11.2005.
• DOMEYER, D. (1998), “Building and Maintaining Employee Motivation”, Women İn Business, 50 (6), p. 32.
• EREN, E. (2004), Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi, 8.Baskı, Beta Yay.
• FİLİZ, A. (2004), “Motivasyon ile Performansın Yükseltilmesi”, Sektörel Tanıtım Dergisi, Eylül, ss.8-17.
• FORREST, C. (2004), “Tips On Motivation”, İnternet Adresi: http://www.Dba.Co.Uk/, Erişim Tarihi:28.10.2005.
• GENÇ, N. (2004), Yönetim ve Organizasyon: Çağdaş Sistemler ve Yaklaşımlar, Seçkin Yayıncılık, Ankara.
• GIBBONS, R. (1998), “Incentives in Organizations”, Journal of Economic Perspective, 12, pp.115-132.
• GOOD, L. and B. NELSON (1997), “Motivate Employees According to Temperament”, HR Magazine, 42 (3), p.51.
• GÜLÜM, M. (1998), Geçmişten Günümüze Motivasyon Teknikleri ve Türk Sanayi İşletmelerindeki Uygulamaları, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ç.Ü Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kasım-Adana.
• HAGEMANN, G. (1997), Motivasyon El Kitabı, Rota Yayınları, İstanbul.
• HISE, P. (1993), Motivation Inclination, Inc., 15 (18), August 28.
• KEENAN, K. (1996), Motivasyon, (çev: Ergin Koparan), Remzi Kitabevi, İstanbul.
• KOÇEL, T. (2003), İşletme Yöneticiliği, 9. Baskı, Beta Yayıncılık, İstanbul.
• KOVACH, K.A. (1995), “Employee Motivation: Addressing A Crucial Factor in Your Organization’s Performance”, Employee Relations Today, (22) 2, pp. 93-105.
• KUŞLUVAN, Z.A. (1999), “Örgütlerde Motivasyonun Önemi ve Kullanılan Motivasyon Araçları”, İnsan Kaynakları ve Yönetim Dergisi-Human Resources, 3 (3), Temmuz-Ağustos.
• LINDNER, J.R. (1998), “Understanding Employee Motivation”, Journal of Extension, 36 (3), pp.28-43.
• LOVIO-GEORGE, C. (1992), “What Motivates Best?”, Sales And Marketing Management, 144 (4), pp.113-114.
• McGEE, M.K. and M. FILON (1996), “If You Want Workers To Be More Productive, Energize Them”, Information Week, 574, p.90.
• McLLROY, K. (1997), “Motivating Your Staff: It’s Simply Difficult”, Management Accounting, 75 (4), p.44.
• McNAMARA, C. (2003), “Basics About Employee Motivation-Including Steps You Can Take”, İnternet Adresi: http://www.managementhelp.org/guiding/motivate/, Erişim Tarihi: 24.10.2005.
• MEDCOF, J.W. and P.A. HAUSDORF (1995), “Instruments to Measure Opportunities to Satisfy Needs and Degree of Satisfaction of Needs in The Workplace”, Journal of Occupation and Organizatinal Psychology, 68 (3), pp.193-199.
• NELSON, B. (1996), “Dump the Cash, Load on The Praise”, Personnel Journal/ACC Communications, July.
• ORAL, S. ve Z. KUŞLUVAN (1997), “Motivasyon Konusunda Oluşturulan Yaklaşımlar ve İşletmelerde Motivasyonu Artırmaya Yönelik Olarak Kullanılan Araçlar”, Verimlilik Dergisi, Sayı: 3, ss.31-46.
• OSTERLAH, M., B.S. FREY and J. FROST (2001), “Managing Motivation, Organization and Governance”, Journal of Management and Governance, 23 August, pp.52-65.
• ÖZTÜRK, Z. ve H. DÜNDAR (2003), “Örgütsel Motivasyon ve Kamu Çalışanlarını Motive Eden Faktörler”, C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4 (2), ss.57-67.
• PARS, F. ve O.Ç. ŞİVE (1996), “İş Yerinde Motivasyon”, Human Resources: İnsan Kaynakları ve Yönetim Dergisi, Aralık, (1) 2, s.10-11.
• PINDER, C.C. (1998), Work Motivation in Organizational Behavior, Upper Saddle River, NJ: Prentice-Hall.
• SABUNCUOĞLU, Z. ve M. TÜZ (2001), Örgütsel Psikoloji, 4.Baskı, Ezgi Kitabevi, Bursa.
• SAPANCALI, F. (1993), “Çalışanların Güdülenmesinde Kullanılan Özendirici Araçlar”, Verimlilik Dergisi, 4, ss.55-74.
• TAŞPINAR, F. (2005), Konaklama İşletmelerinde Motivasyon Araçları ve Bir Araştırma, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• UÇKUN, C.G. ve E. PELİT (2003), “Hizmet İşletmelerinde İşgören Motivasyonunun Önemi ve Verimliliğe Etkisi”, Standart Dergisi, Ocak, ss.49-54.
• ÜNER, M.M. ve S. ALKİBAY (2001), “Algılama Haritaları: Departmanlı Mağazalar Üzerine Ampirik Bir Araştırma”, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3, ss.79-110.
• WILEY, C. (1997), “What Motivates Employees According to Over 40 Years of Motivation Surveys”, International Journal of Manpower, 18 (3), pp.263-80.
• WILLIAMS, A. E., S.V. LANKFORD and D.G. DEGRAAF (1999), “How Managers Perceive Factors That Impact Employee Motivation: An Application of Pathfinder Analysis”, Journal of Park and Recreation Administration, 17 (2), pp.84-106.
• YAŞA, F. (1999), “Çalışanı Düşünmeyen Müşteriyi Kaybeder”, Hürriyet İnsan Kaynakları, 18 Temmuz, Sayı:141.
• YEARTA, S.K., S. MAITLIS, and R.B. BRINER (1995), “An Exploratory Study of Goal Setting in Theory And Practice: A Motivational Technique That Works?”, Journal of Occupational and Organizational Psychology, 68, p.3.
• YILMAZ, H. (1999), “İşletmelerde Takım Çakışması Yoluyla Motivasyon”, Standart Dergisi, Nisan, 38 (448), ss.28-33.