ÖRGÜTSEL BAĞLILIĞIN SAĞLANMASINDA PERSONEL GÜÇLENDİRME VE PSİKOLOJİK SÖZLEŞMENİN ETKİSİNE İLİŞKİN BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2009, Sayı: 32, 47 - 80, 14.05.2015

Selen Doğan Özge Demiral

Öz

Sürekli değişimin yaşandığı ve yeniliklerin ortaya çıktığı rekabet çağında, örgütlerin önceden belirlenen hedeflere ulaşabilmeleri ve başarılı sonuçlar elde edebilmelerinin temel koşulu, çalışanların işleriyle ve örgütle bütünleşmelerinin, başka bir deyişle örgütsel bağlılığın sağlanmasıdır. Son zamanlarda iş yaşamında çalışan memnuniyetinin ve bağlılığının sağlanması, örgütlerin karşı karşıya kaldığı en önemli sorunlardan biri olmuş ve pek çok araştırmacı tarafından bu soruna ilişkin farklı çözüm yolları üretilmiştir. Bu çalışmanın amacı da, örgütsel bağlılığın sağlanmasında, personel güçlendirme ve psikolojik sözleşmenin ne derece etkili olduğunu ortaya koymaktır. Çalışmada öncelikle personel güçlendirme, psikolojik sözleşme ve örgütsel bağlılık kavramları açıklanmaya çalışılmış daha sonra ise üniversitelerde görev yapan akademik personeli kapsayan, ankete dayalı bir araştırmaya yer verilmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Personel Güçlendirme, Psikolojik Sözleşme, Örgütsel Bağlılık, Akademik Personel, Akademik Personelin Örgütsel Bağlılığı.

Kaynakça

• ALLEN, Natalie J. ve John P. MEYER; (1990), “The Measurement and Antecedents of Affective, Continuance and Normative Commitment to the Organization”, Journal of Occupational Psychology, 63, ss.1-18.
• ATAMAN, Göksel; (2001), İşletme Yönetimi Temel Kavramlar ve Yeni Yaklaşımlar, Türkmen Kitabevi, İstanbul.
• BALAY, Refik; (2000), Yönetici ve Öğretmenlerde Örgütsel Bağlılık, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
• BAŞYİĞİT, Aslıhan; (2006), Örgütsel İletişimin Örgütsel Bağlılık Üzerine Etkisi, Yüksek Lisans Tezi, Dumlupınar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kütahya.
• BOYLU, Yasin; Elbeyi PELİT ve Evren GÜÇER; (2007), “Akademisyenlerin Örgütsel Bağlılık Düzeyleri Üzerine Bir Araştırma”, Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, Eylül, 44(511), ss.55-74.
• BURANAPIN, Siriwut; (2007), Psychological Contract Alignment and Career Effectiveness under a Radical Organizational Change: A Case of Chiang Mai University, School of Management, Boston University.
• CARROLL, Anna; (1994), “What’s behind “E” Word: Myths about Empowerment and Why You Need It?”, Interaction Design, ss.1-18.
• CARSON, Kerry D. ve Arthur G. BEDEIAN (1994), “Career Commitment: Construction of a Measure and Examination of Its Psychometric Properties”, Journal of Vocational Behavior, 44, ss.237-262.
• CEYLAN, Adnan ve Nigar DEMİRCAN; (2002), “Çalışanların Örgüte Bağlılığı ile İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişkilere Yönelik Bir Araştırma”, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 31(1), ss.1-13.
• CHAN, Sow Hup; (2006), “Organizational Identification and Commitment of Members of a Human Development Organization”, Journal of Management Development, 25(3), ss.249-268.
• COOK, John ve Toby WALL; (1980), “New Work Attitude Measures of Trust, Organizational Commitment and Personal Need Non-fulfillment”, Journal of Occupational Psychology, 53, ss.39-52.
• COŞKUN, Recai; (2002), “Gücün ve Sorumluluğun Organizasyona Yayılması: Çalışanı Güçlendirme (Empowerment)”, İsmail DALAY, Recai COŞKUN ve Remzi ALTUNIŞIK (Ed.), Stratejik Boyutuyla Modern Yönetim Yaklaşımları, Beta Yayınevi, İstanbul, Bölüm 12, ss.219-234.
• ÇEKMECELİOĞLU, Hülya G.; (2006), “İş Tatmini ve Örgütsel Bağlılık Un- surlarının Yaratıcılık Üzerindeki Etkileri”, İktisat İşletme ve Finans İnceleme-Araştırma Dergisi, 2, ss.120-131.
• ÇETİN, Münevver Ö.; (2004), Örgüt Kültürü ve Örgütsel Bağlılık, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
• ÇUHADAR, M. Turan; (2005), “Türk Kamu Yönetiminde Personel Güçlendir- me: Sorunlar ve Çözüm Önerileri”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Temmuz-Aralık, 25, ss.1-21.
• DEMİRCAN, Nigar; Ercan ERGÜN ve Güner ÇÖL; (2004), “Üniversite Perso- nelinin Kendilerini Güçlü Hissetme Algılarının Örgüte Bağlılık Üze- rindeki Etkisi, Dokuz Eylül Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 5(1), ss.1-22.
• DOĞAN, Selen; (2006), Personel Güçlendirme, Kare Yayınları, 2. Baskı, İs- tanbul.
• DURNA, Ufuk ve Veysel EREN; (2005), “Üç Bağlılık Unsuru Ekseninde Ör- gütsel Bağlılık”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 6(2), ss.210-219.
• ERDOĞMUŞ, Nihat; (1999), “Kamu Yöneticilerinin Yeni Yönetim Yaklaşım- larına Yönelik Tutumlarının Davranışsal Analizi”, Kamu Yönetimin- de Kalite 2. Ulusal Kongresi, TODAİE Yayınları, No: 296, Ankara, 22-23 Ekim.
• ERSTAD, Margaret; (1997), “Empowerment and Organizational Change”, International Journal of Contemporary Hospitality Management, 9(73), ss.325-333.
• GRIMMER, Martin ve Matthew ODDY; (2007), “Violation of the Psychological Contract: The Mediating Effect of Relational Versus Transactional Beliefs”, Australian Journal of Management, 32(1), ss.153-174.
• GUEST, David E.; (1998), “Is the Pschological Contract Worth Taking Seriously?”, Journal of Organizational Behavior, 19, ss.649-654.
• GUPTA, Kripa S.; (2007), “Empowerment: A Comparative Study”, Journal of Organizational Behavior, October, 6(4), ss.37-52.
• GÜL, Hasan; (2002), “Örgütsel Bağlılık Yaklaşımlarının Mukayesesi ve Değer- lendirilmesi”, Ege Üniversitesi Akademik Bakış Dergisi, 2(1), ss.37- 55.
• İBİCİOĞLU, Hasan; (2000), “Örgütsel Bağlılıkta Paradigmatik Uyumun Yeri”, Dokuz Eylül Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 15(1), ss.13-22.
• JANSSEN, Onne; (2004), “The Barrier Effect of Conflict with Superiors in the Relationship between Employee Empowerment and Organizational Commitment”, Work & Stres, 18(1), ss.56-65.
• JENKINS, David; (1996), Managing Empowerment, Century Business, United Kingdom.
• KAYA, Nihat ve Seçil SELÇUK; (2007), “Bireysel Başarı Güdüsü Organizasyonel Bağlılığı Nasıl Etkiler?”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 8(2), ss.175-190.
• KESER, Aşkın; (2002), “Çalışma İlişkilerinde Farklı Bir Yaklaşım: Psikolojik Akit”, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Öneri Der- gisi, 5(17), ss. 9-13.
• KIM, Sang-Wook; (1999), “Behavioral Commitment among the Automobile Workers in South Korea”, Human Resource Management Review, 9(4), ss.419-451.
• LEVINSON, William A.; (2004), “Empower Your Employees”, Industrial Engineer, December, 36(12), s.28.
• MEYER, John P. ve Natalie J. ALLEN; (1991), “A Three-Component Conceptualization of Organizational Commitment”, Human Resource Management Review,1(1), ss.61-89.
• MORRISON, Elizabeth W. ve Sandra L. ROBINSON; (1997), “When Employees Feel Betrayed: A Model of How Psychological Contract Violation Develops”, Academy of Management Review, 22(1), ss.226-256.
• NAMASIVAYAM, Karthik ve Xinyuan ZHAO; (2007), “An Investigating of the Moderating Effects of Organizational Commitment on the Relationships between Work-Family Conflict and Job Satisfaction among Hospitality Employees in India”, Tourism Management, 28(5), ss.1212-1223.
• NG, Thomas W. H.; Marcus M. BUTTS, Robert J. VANDENBERG, David M. DeJOY ve Mark G. WILSON; (2006), “Effects of Management Communication, Opportunity for Learning and Work Schedule Flexibility on Organizational Commitment”, Journal of Vocational Behavior, 68(3), ss.474-489.
• OBENG, Kofi ve Isaiah UGBORO; (2003), “Organizational Commitment among Public Transit Employees: An Assessment Study”, Journal of the Transportation Research Forum, 57(2), ss.83-98.
• ÖZGEN, Hüseyin ve Murat TÜRK; (1997), “Hizmet Sektöründe Rekabette Başarının Anahtarı: Personel Güçlendirme(Empowerment)”, Amme İdaresi Dergisi, 30(4), ss.75-86.
• PAUL, Robert J.; Brian NIEHOFF ve William H. TURNLEY; (2000), “Empowerment, Expectations and the Psychological Contract- Managing the Dilemmas and Gaining the Advantages”, Journal of Socio-Economics, 29(5), ss.471-485.
• PIERCE, Jon L. ve Randall B. DUNHAM; (1987), “Organizational Commitment: Experiences”, Journal of Management, 13(1), ss.163-178. Propensity and Initial Work
• RANDOLPH, W. Alan; (2000), “Re-thinking Empowerment: Why Is It So Hard To Achieve?”, Organizational Dynamics, 29(2), ss. 94-107.
• REDMAN, Tom ve Ed SNAPE; (2005), “Unpacking Commitment: Multiple Loyalties and Employee Behaviour”, Journal of Management Studies, 42(2), ss. 301-328.
• REICHERS, Arnon E.; (1985), “A Review and Reconceptualization of Organizational Commitment”, Academy of Management, 10(3), ss.465-476.
• ROBINSON, Sandra L.; (1996), “Trust and Breach of the Psychological Contract”, Administrative Science Quarterly, 41, ss.574-599.
• ROBINSON, Sandra L. ve Denise M. ROUSSEAU; (1994), “Violating the Psychological Contract: Not the Exception but the Norm”, Journal of Organizational Behavior, 15, ss.245-259.
• ROBINSON, Sandra L. ve Elizabeth W. MORRISON; (2000), “The Development of Psychological Contract Breach and Violation: A Longitudinal Study”, Journal of Organizational Behavior, 21(5), ss.525-546.
• ROUSSEAU, Denise M.; (1990), “New Hire Perception of Their Own and Their Employer’s Obligations: A Study of Psychological Contracts”, Journal of Organizational Behavior, 11, ss.389-400.
• ROUSSEAU, Denise M. ve Snehal A. TIJORIWALA; (1998), “Assessing Psychological Contracts: Issues, Alternatives and Measures”, Journal of Organizational Behavior, 19, ss.679-695.
• SALANCIK, Gerald R.; (1977), “Commitment is Too Easy”, Organizational Dynamics, 6(1), ss.62-80.
• SCHERMERHORN, John R.; (1995), Basic Organizational Behaviour, John Wiley & Sons, New York.
• SIGLER, Tracey H. ve Christine M. PEARSON; (2000), “Creating an Empowering Organizational Culture and Perceptions of Empowerment”, Journal of Quality Management, 5(1), ss.27-52. the Relationship between
• SPREITZER, Gretchen M.; (1995), “Psychological Empowerment in the Workplace Dimensions, Measurement and Validation”, Academy of Management Journal, 38(5), ss.1442-1465.
• SPREITZER, Gretchen M.; Mark A. KIZILOS ve Stephen W. NASON; (1997), “A Dimensional Analysis of the Relationship between Psychological Empowerment and Effectiveness, Satisfaction and Strain”, Journal of Management, September-October.
• TELLEFSEN, Thomas ve Gloria P. THOMAS; (2005), “The Antecedents and Consequences of Organizational and Personal Commitment in Business Service Relationships”, Industrial Marketing Management, 34(1), ss.23-37.
• TÜZ, Melek V. ve Füsun Ç. ALTINTAŞ; (2001), “Psikolojik Sözleşme İhlalleri ve Psikolojik Sözleşme İhlallerinin İşgören Davranışlarına Olan Etkisi- ni Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma”, 9. Ulusal Yönetim ve Organi- zasyon Kongresi, 24-26 Mayıs, ss.717-731.
• UGBORO, Isaiah O.; (2006), “Organizational Commitment, Job Redesign, Employee Empowerment and Intent to Quit among Survivors of Restructuring and Downsizing, Journal of Behavioral and Applied Management, April, 7(3), ss.232-257.
• UYGUÇ, Nermin ve Dilek ÇIMRIN; (2004), “DEÜ Araştırma ve Uygulama Hastanesi Merkez laboratuarı Çalışanlarının Örgüte Bağlılıklarını ve İş- ten Ayrılma Niyetlerini Etkileyen Faktörler”, Dokuz Eylül Üniversite- si İ.İ.B.F. Dergisi, 19(1), ss.91-99.
• WALKER, Arlene ve Dorothy M. HUTTON; (2006), “The Application of the Psychological Contract to Workplace Safety”, Journal of Safety Research, 37(5), ss.433-441.
• WASTI, S. Arzu; (2002), “Affective and Continuance Commitment to the Organization: Test of an Integrated Model in the Turkish Context”, International Journal of Intercultural Relations, 26, ss.525-550.
• WIENER, Yoash; (1982), “Commitment in Organizaitons: A Normative View”, Academy of Management Review, 7(3), ss.418-428.
• ZEL, Uğur ve H. Nejat BASIM; (2006), “İş Tatmini Arttıkça Bağlılık Artar mı? Örgütsel Bağlılık ve İş Tatmini Kavramları, Kamu ve Özel Sektörde Çalışanların Algı Farklılıklarının Analizi”, İktisat İşletme ve Finans İnceleme-Araştırma Dergisi, 21, ss.72-80.