TÜRKİYE’DE İLLERİN SOSYOEKONOMİK GELİŞMİŞLİK SIRALAMASI (2010)

Yıl 2012, Sayı: 39, 147 - 167, 21.05.2015

Ezgi Baday Yıldız Uğur Sivri Metin Berber

Öz

Türkiye’de bölgelerin, illerin ve ilçelerin sosyoekonomik gelişmişlik düzeyini belirleyen
çalışmalar Devlet Planlama Teşkilatı (DPT)2
tarafından dönem dönem yapılmıştır. Bölgelerin ve
illerin gelişmişlik sıralaması araştırması en son 2003 yılında yapılmıştır. Benzer çalışmaların beş
yılda bir periyodik olarak yapılacağı açıklanmasına rağmen söz konusu tarihten sonra böyle bir
çalışmaya rastlanılamamıştır.
Bu çalışmanın temel amacı, ortaya çıkan boşluğun doldurulmasına katkı yapmaktır. Bu
amaç doğrultusunda çalışmada güncel veriler kullanılarak, illerin sosyoekonomik gelişmişlik
sıralaması belirlenmekte ve 2003 yılından sonraki farklılıkların ortaya konulabilmesi için bu
sıralama, DPT (2003) sıralaması ile karşılaştırılmaktadır. Çalışmanın diğer bir amacı, eşdeğer
gelişmişlik düzeyine sahip il gruplarının belirlenmesidir.
Çalışmadan elde edilen sonuçlara göre; 2010 yılı sıralamasında, 2003 yılı sıralamasına göre
36 il sıra atlamış, 30 il sıra kaybetmiş ve 15 ilin de konumu değişmemiştir. Çalışmada eşdeğer
gelişmişlik düzeyine sahip on il grubu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Sosyoekonomik Gelişmişlik Düzeyi, Temel Bileşenler Analizi, İllerin Gelişmişlik Sıralaması.

Kaynakça

• ALBAYRAK, Ali Sait, Şeref KALAYCI, Abdülmecit KARATAŞ; (2004), “Tür- kiye’de Coğrafi Bölgelere Göre İllerin Sosyoekonomik Gelişmişlik Dü- zeylerinin Temel Bileşenler Analiziyle İncelenmesi”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, 9 (2), ss. 101–130.
• Bankalar Birliği; (2010), “İstatistiki Raporlar”, İnternet Adresi: http://www.tbb.org.tr/tr/Banka_ve_Sektor_Bilgileri/Default.aspx, Erişim Tarihi: 08.06.2010.
• CAHIL, Miles B. and Nicolas SANCHEZ; (2001), “Using Princible Compenents to Produce an Economic and Social Development Index: An Aplication to Latin America and the U.S.”, Atlantic Economic Journal, 29 (3), pp. 311–329.
• DAS, Abhiman; (1999), “Socio-Economic Development in India: A Regional Analysis”, Development and Society, 28 (2), pp. 313–345.
• Devlet Planlama Teşkilatı, “Gösterge ve İstatistikler”, İnternet Adresi: http://www.dpt.gov.tr/DPT.portal, Erişim Tarihi: 08.06.2010.
• DİNÇER, Bülent ve Metin ÖZASLAN; (2004), “İlçelerin Sosyo-Ekonomik Geliş- mişlik Sıralaması Araştırması (2004)”, DPT Bölgesel Gelişme ve Yapı- sal Uyum Müdürlüğü, İnternet Adresi: http://www.dpt.gov.tr/ Portal- Design/PortalControls/WebIcerikGosterim.aspx?Enc=83D5A6FF03C7 B4FC2A29E9EBEBD74B2D, Erişim Tarihi:08.06.2010.
• DİNÇER, Bülent, Metin ÖZASLAN ve Erdoğan SATILMIŞ; (1996), “İllerin Sos- yo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması”, DPT Bölgesel Ge- lişme Ve Yapısal Uyum Genel Müdürlüğü, Yayın No: DPT 2466.
• DİNÇER, Bülent, Metin ÖZASLAN ve Taner KAVASOĞLU; (2003), “İllerin Ve Bölgelerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması (2003)”, DPT Bölgesel Gelişme Ve Yapısal Uyum Genel Müdürlüğü, Yayın No: DPT 2671.
• Eczacılar Birliği, “İstatistikler”, İnternet Adresi: http://www.teb.org.tr/ ?mo- dul=tablolar, Erişim Tarihi:08.06.2010.
• Hazine Müsteşarlığı, “İstatistikler”, İnternet Adresi: http://www.hazine.gov.tr/ irj/portal/anonymous, Erişim Tarihi:08.06.2010.
• Karayolları Genel Müdürlüğü, “İstatistikler”, İnternet Adresi:
• http://www.kgm.gov.tr/Sayfalar/KGM/SiteTr/Root/default.aspx, Erişim Tarihi:08.06.2010.
• Maliye Bakanlığı, “Vergi İstatistikleri”, İnternet Adresi: http://www.gib.gov.tr/ index.php?id=271 [Erişim.08.06.2010].
• Milli Eğitim Bakanlığı, “İstatistik ve Bilgi Sistemleri”, İnternet Adresi: http://sgb.meb.gov.tr/istatistik/index.htm [Erişim.08.06.2010].
• Sağlık Bakanlığı, “Yeşil Kart Bilgi Sistemi”, İnternet Adresi: http://sbu.saglik.gov.tr/yesil/ [Erişim.08.06.2010].
• Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, “OSB Bilgi Sistemi”, İnternet Adresi: http://osbbs.osbuk.org.tr/ [Erişim.08.06.2010].
• TÜİK, “Karşılaştırmalı Bölgesel İstatistikler”, İnternet Adresi:
• http://tuikapp.tuik.gov.tr/Bolgesel/menuAction.do, Erişim Tari- hi:08.06.2010.
• VYAS, Seema and Lilani KUMARANAYAKE; (2006), “Constructing Socio- Economic Status Indices: How To Use Principal Components Analysis”, Oxford University Press, pp. 459–468 Internet Address: http://Heapol.Oxfordjournals.Org, Date of Access: 08.06.2010.
• WANG, Xiaolu; (2007), “Who’s in First? A Regional Development Index For The People’s Republic Of China’s Provinces”, ADB Institute Discussion Paper, No. 66.