ECONOMIC SOCIOLOGY MENTALITY OF VILFREDO PARETO AND ITS REFLECTIONS ON WELFARE ECONOMICS

Yıl 2021, Sayı: 59, 245 - 270, 31.08.2021

Melek Akdoğan-gedik

https://doi.org/10.18070/erciyesiibd.812654

Öz

Vilfredo Pareto (1848-1923), who is referred as an economist and sociologist, represents a
mentality which is not used in economics sociology and that is rarely seen in the other fields of
sociology. Pareto suggests empirical examples by emphasizing the irrational parts of human life which
form the basis of the sociological perspective and by dealing with the dynamics of society. Pareto makes
contributions to welfare economics by developing sociological theories based on logical and illogical
behaviours, residues and formations, elite (intelligentia), renters and speculators. He developed a
general theory of social inequality considering income differences between societies. Pareto's approach
underlines individual income rather than class discriminations, the whole of socio-economic
distribution rather than the statistics, social heterogeneity rather than the gaps in social structure, and
unequal structure due to the distribution of individuals’ opportunities and abilities. In this study it has
been aimed to evaluate Pareto's foresight, who developed a common perspective on economics and
sociology, lead socio-economic approaches about equality and its effects to welfare economics.

Anahtar Kelimeler

Vilfredo Pareto, Sociology, Economy, Welfare Economics.

VILFREDO PARETO’NUN İKTİSADİ SOSYOLOJİK DÜŞÜNCE YAPISI VE REFAH İKTİSADINA YANSIMALARI

Öz

İktisatçı ve sosyolog olarak anılan Vilfredo Pareto (1848-1923), iktisat sosyolojisinde
kullanılmayan ve sosyolojisinin diğer alanlarında çok az rastlanan bir düşünce biçimini temsil
etmektedir. Pareto, sosyolojik bakış açısının temelini oluşturan insan yaşamının mantıksal olmayan
kısımlarını vurgulayarak ve toplumdaki dinamiklerle ilgilenerek deneysel örnekler sunmaktadır.
Pareto, mantıksal ve mantıksal olmayan davranışlar, tortular ve türemler, elit (seçkinler teorisi),
rantiyeciler ve spekülatörler temelinde sosyolojik teoriler geliştirerek refah iktisadına katkılar
sunmaktadır. Toplumlar arasında gelir farklılıklarından hareketle genel bir sosyal eşitsizlik teorisi
geliştirmiştir. Pareto'nun yaklaşımı, sınıfsal ayrılıklardan çok bireysel gelire, istatistiklerden çok tüm
sosyoekonomik dağılıma, sosyal yapının boşluklarından çok sosyal heterojenliğe ve bireylerin sahip
olduğu fırsatlar ve yeteneklerin dağılımından kaynaklı eşitsiz yapıya dikkat çekmektedir. İktisat ve
sosyolojiye ortak bir bakış açısı geliştiren Pareto'nun öngörüleri, eşitlik ile ilgili sosyo iktisadi
yaklaşımlara öncülük etmektedir. Çalışmamızda iktisat ve sosyolojiye ortak bir bakış açısı getiren
Pareto’nun öngörüleri ve refah iktisadına yansımaları değerlendirilmeye çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Vilfredo Pareto, Sosyoloji, İktisat, Refah İktisadı

Kaynakça

• Albayrak, Ö (2003) Refah İktisadının Teorik Temelleri Piyasa ve Refah İlişkisi T.C Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisat Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi
• Akalın, G.(1986). Kamu Ekonomisi, Ankara Üniversitesi Yayınları, Ankara,
• Amoroso, L.(1938) Vilfredo Pareto Econometrica, Vol. 6 No :1 pp.1-21
• Arslan, A.(2003) “Eşitsizliğin Teorik Temelleri: Elit Teorisi” Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (6),2 Sf.115-135
• Aron, R. (1973) Toplumbilim Düşüncesinde Ana Akımlar (Cev. Feyzi Yalım), Ankara: Ağaç - İş Matbaası.
• Aron,R. (2000) Sosyolojinin Düşünce Evreleri, Çeviren: Korkmaz Alemdar, Bilgi Yayınevi,Ankara
• Aspers, P. (1999) The Sociology of Alfred Marshall, An Overview American Journal of Economics and Sociology, 58 (4):651–68.
• Aspers, P. (2001) Crossing the Boundary of Economics and Sociology, The Case Of Vilfredo Pareto American Journal of Economics and Sociology, Vol, 60,No. 2 pp.519-545
• Bachrach, P. and M. Baratz, M. (1962). Two Faces of Power. American Political Science Review, Vol. LVI.,p 947-952. Bator, F., M., (1957), The Simple Analytics of Welfare Maximization American Economic Review –March Vol.47 pp. 22-59
• Bergson, A., (1938), Reformulation of Certain Aspects of Welfare Economics, The Quarterly Journal of Economics, Cilt:.52, 310-334
• Blaug, Mark. (1992). The Methodology of Economics, or, How Economists Explain. Cambridge: Cambridge University Press.
• Bulutay, T., (1979), Genel Denge Kuramı, AÜ SBF Yayınları
• Bruni, L. (2010) Pareto’s Legacy in Modern Economics: The Case of Psychology Revue Europeenne Des Sciences Sociales, European Journal of Social Sciences Vol. XLVIII -146 pp. 93-111
• Candela, R. A., and R. E. Wagner.(2016). “Vilfredo Pareto’s Theory of Action: An Alternative to Behavioral Economics.” Il Pensiero Economico Italiano 24 (2): 15–28.
• Chipman, J. S. (2002) Pareto: Manuel of Political Economy, http://users.econ.umn.edu/~jchipman/DALLOZ5.pdf Erişim Tarihi :27.08.2020
• Çelebi, N. (1990) Vilfredo D. Pareto S.Ü.Fen- Edebiyat Fakültesi, Edebiyat Dergisi, sayı.5, sf.131-146
• Çelebi, A.K.(2003) Liberal Ekonomik Düşüncede Kamu Kesiminin Büyüklüğü Sorunu, Emek Matbaası, Manisa
• Coser, L. A. (2010). Sosyolojik Düşüncenin Ustaları: Tarihsel ve Toplumsal Bağlamlarında Fikirler, Ankara: De Ki Basım Yayım.
• Demirel, H. (2012) 1980 Sonrası Türkiye’de Devlet İş Dünyası İlişkileri Işığında Ekonomi Elitlerinin Dönüşümü T.C Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi (Siyaset Bilimi) Anabilim Dalı, Doktora Tezi
• Dinler, Z.. Mikro Ekonomi, Ekin Kitapevi, Bursa, 2002
• Eroğlu N.,(2004) John R. Hicks’in Refah Ekonomisine Katkıları , T.C. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19, 1, 2004, ss. 137- 153.
• Fletcher, R. (1972) The Making of Sociology Vol. 2, Exeter: Nelson
• Henderson, L.. (1937). Pareto’s General Sociology: A Physiologist’s Interpretation. Cambridge: Harvard University Press.
• Karaş, E. (2019) Refah İktisadı Bağlamında Optimal Vergi Arayışı: Türkiye Örneği T.C Bursa Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Maliye Ana Bilim Dalı , Doktora Tezi, Bursa
• Keynes, J. [1936] 1973. The General Theory of Employment, Interest and Money. London: Macmillan.
• Küçüktığlı, M. S. (2010) Siyasal Elitler ve Yerel Siyasal Hayat: Konya’da 1980 Sonrası Yerel Siyasal elitler Üzerine Bir İnceleme T.C Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Halkla İlişkiler ve Tanıtım Ana Bilim Dalı Doktora Tezi, Konya
• Little, I. M. D., (1957), A Critique of Welfare Economics, Oxford University Press, 2. Baskı
• Michels, R. (1962). Political Parties: A Sociological Study of the Oligarchies Tendencies of Modern Democracy. New York: Collier-MacMillan.
• Mornati, F.(2013) Pareto Optimality in the Work of Pareto Revue Europeenne Des Sciences Sociales, European Journal of Social Sciences 51-2 pp.68-82
• Mosca, G. (1939). The Ruling Class. New York: McGraw Hill.
• Moyser, G. & M. Wagstaffe (1987). Research Methods for Elite Studies. London: Allen & Unwin.
• Nath, S.K A (1973) Perspective of Welfare Economics, First Edition, London: Bath MacMillan).
• Nath, S. K., (1975), A Reappraisal of Welfare Economics, Routledge&Kegan Paul, Londra
• NG Yew-Kwang(1979), Welfare Economics Indroduction and Development of Basic Concept, First Edition, London: The Macmillan Press Ltd.
• NG Yew-Kwang(2004), Welfare Economics Towards a More Complete Analysis, First Edition, New York : The Palgrave Macmillan Press Ltd.
• Nielsen, F.(2007) Economic Inequality, Pareto and Sociology The Route Not Taken American Behavioral Scientist ,Vol.50 Number 5 pp.619-638
• Özcan, G. (2009) Türkiye’de Kamu Harcamaları’nın Sosyal Refah Devleti Anlayışı Açısından Değerlendirilmesi T.C Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye Anabilim Dalı Maliye Programı Yüksek Lisans Tezi,İzmir
• Pareto, V. (1966). Sociological Writings. London: Pall Mail Press Ltd.
• Pareto, V. (1968).The Rise and Fall of the Elites. New Jersey: The Bedminster.
• Pareto, Vilfredo (1984) Demokrasinin Dönüşümü Çeviren: Kadir Zeki Tezer Pinhan Yayıncılık, 2016 ,İstanbul
• Pareto, Vilfredo (1901) Seçkinlerin Yükselişi ve Düşüşü, Kuramsal Bir Sosyoloji Uygulaması Çeviren Merve Zeynep Doğan, Doğu Batı Yayıncılık,5.Baskı,2018, Ankara
• Price C. M., Welfare Economics in Theory and Practice, First Edition, New York: Macmillan Press, 1977.
• Ritzer, G. (1996). Sociological Theory, New York: McGraw-Hill
• Rowley, C. K. ve Peacock, A. T., (1975), Welfare Economics-A Liberal Restatement, Martin Robertson, Londra
• Samuels, W. J. (2012). Pareto on Policy. New Jersey: Transaction Publishers
• Sarp, Ç. (2013) Pareto’yu Okumak Mantıklı Olmayan Davranış ve Seçkinler Teorisi Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Sayı 3 Cilt 2 s. 91-113
• Schumpeter, J (1949) Vilfredo Pareto (1848-1923) The Quarterly Journal of Economics, Vol.63, No.2 pp.147-173
• Selen, U. ve Karaş. E. (2018) Refah İktisadı Kapsamında Sosyal Refah ve Vergileme İlişkisi: Türk Gelir Vergisinin Değerlendirilmesi Business and Economics Research Journal Vol. 9 No. 4 pp. 979-993
• Silberberg, E. ve Suen, W., (2001), The Structure of Economics: a Mathematical Analysis, McGraw-Hill Book, New York
• Slattery, M. (2011) Sosyolojide Temel Fikirler, Çeviren: Ümit Tatlıcan vd. Sentez Yayınevi, İstanbul
• Sorokin, P. (1964) . Contemporary Sociological Theories, New York :Harper ·and Row Publishers
• Sönmez, S., (1987), Kamu Ekonomisi Teorisi, Teori Yayınları, Ankara
• Suğur, S. (2011) Klasik Sosyoloji Tarihi, T.C. Anadolu Üniversitesi Yayını No:2284 T.C Açıköğretim Fakültesi Yayını No:1281, Eskişehir
• Swedberg, R.(1998). MaxWeber and the Idea of Economic Sociology Princeton NJ: Princeton University Press.
• Tarascio, V., J., (1969), Paretian Welfare Theory: Some Neglected Aspects, The Journal of Political Economy, Cilt: 77, Ocak-Şubat, 1-20
• Varian, H., R., (1992), Microeconomic Analysis, W.W. Norton&Company,New York
• Welty, G. (2016) Pareto’s Theory of Elites: Circulation or Circularity? Mundo Siglo XXI revista Del CEICAS –IPN Num .38 Vol. XI pp. 49-58
• Zetterberg, Hans (1997) Social Endeavor, Selected Writings, R. Swedberg & E. Uddhammar, Eds. Stockholm : City University Press