EVALUATION OF THE RELATIONSHIP BETWEEN THE VOLUME OF HOUSING LOANS AND THE SELECTED MACRO-ECONOMIC FACTORS IN TURKEY

Yıl 2021, Sayı: 59, 461 - 484, 31.08.2021

Toygun Atasoy Harun Tanrıvermiş

https://doi.org/10.18070/erciyesiibd.942065

Cited By: 3

Öz

Access to housing can be facilitated through the proper development of housing finance, provision of long-term borrowing and by doing so the housing demand can be easily be met and by doing so it can be possible to increase investment in housing sector. It was evaluated that the construction and real estate sectors and therefore housing prices have associated with many of the macroeconomic factors. The main focus of this study was based on the examination of the relationship between the volume of housing loans from financial institutions issuing long-term mortgages in Turkey with the housing price index, mortgage interest rates, cost of construction index, gross domestic product and industrial production index were assessed. According to the results of the research, it was determined that there is a relationship between the volume of housing loans, house prices index, interest rates on housing loans and the cost of construction index. It has been determined that there is a cointegrated relationship between the variables, on the other hand, the Granger causality test shows that there is a causality of the volume of housing loans and interest rates to housing price index while the cost of construction index and housing price index have mutual Granger causality.

Anahtar Kelimeler

Housing Demand, Macro-Economic Factors, Volume of Housing Loans, Regulation of Housing Markets

TÜRKİYE’DE KONUT KREDİSİ HACMİ İLE SEÇİLMİŞ MAKROEKONOMİK FAKTÖRLER ARASINDAKİ İLİŞKİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Öz

Konut finansman sistemlerinin geliştirilmesi yoluyla konuta erişimin kolaylaştığı, uzun vadeli borçlanmalar ile konut talebinin karşılanabildiği ve konut yatırımlarının da artış gösterdiği bilinmektedir. İnşaat ve gayrimenkul sektörlerinin ve dolayısıyla konut fiyatlarının birçok makroekonomik faktör ile ilişkili olduğu değerlendirilmektedir. Bu çalışmada; Türkiye’de uzun vadeli konut kredilerini veren finans kuruluşlarının konut kredisi hacminin, konut fiyat endeksi, konut kredisi faiz oranları, inşaat maliyet endeksi, gayrisafi yurt içi hasıla ve sanayi üretim endeksi ile ilişkisi incelenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre; konut kredisi hacminin, konut fiyatları, konut kredisi faiz oranları ve inşaat maliyet endeksi ile ilişkili olduğu saptanmıştır. Değişkenler arasında eşbütünleşik bir ilişkinin olduğu, konut kredisi hacminin ve konut kredisi faiz oranlarının konut fiyat endeksinin birer Granger nedeni olduğu ve inşaat maliyetleri ile konut fiyatlarının ise karşılıklı Granger nedensellik içerdiği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Konut Talebi, Makroekonomik Faktörler, Konut Kredisi Hacmi, Konut Pazarının Düzenlemesi

Kaynakça

• Abar, H. ve Karaaslan, A. (2013). Konut talep edenlerin özellikleriyle talep edilen konutun özellikleri arasındaki ilişkinin çoklu uyum analizi yöntemi ile incelenmesi: Atatürk Üniversitesi personeli örneği, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 27(3), 323-339.
• Afşar, M. (2011). Küresel kriz ve Türk bankacılık sektörüne yansımaları, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 6(2), 143-171.
• Aliefendioğlu, Y., Tanrıvermiş, H. and Salami, M. A. (2021). House price ındex (hpı) and Covid-19 pandemic shocks: evidence from Turkey and Kazakhstan. International Journal of Housing Markets and Analysis. DOI: 10.1108/IJHMA-10-2020-0126.
• Aliefendioğlu, Y. ve Çevik, T. (2015). Konut kredisi müşterilerinin kredi kullanım tutarları ve konut satış değerlerinin karşılaştırılması: Çankaya İlçesi örneği. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(41), 1101-1115.
• Aliefendioğlu, Y., Bazame, R. and Tanrıvermiş, H. (2019). Analysis of Housing Turnover Frequency and the Factors Affecting Residential Mobility: A Case of Çankaya District of Ankara Province, Turkey. In: 26th Annual European Real Estate Society Conference. Cergy-Pontoise, France. Berberoğlu, M. (2009). Mortgage-ipotekli konut finansman-sistemi ve bu sistemin Türkiye’de uygulanabilirliği”, Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 1(2), 119-146.
• Coşkun, Y. (2016). Konut fiyatları ve yatırımı: Türkiye için bir analiz. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(2), 201-217.
• Doğan, E. (2006). Türk bankacılık sektörü konut kredileri raporu - Türk bankacılık sisteminde konut kredilerinin gelişimi. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu SGD Çalışma Raporları, 2006-1, Ankara.
• Enderoğlu, T. (2001). Mortgage-ipoteğe dayalı uzun vadeli konut kredisi. İktisadi Araştırmalar Vakfı, İstanbul.
• Ersungur, Ş. M. ve Doru, Ö. (2014). Türkiye'de dış ticaret ve ekonomik kalkınma ilişkisinin ekonometrik analizi: 1980-2010. Atatürk University Journal of Economics & Administrative Sciences, 28(3), 225-241.
• Hatipoğlu, Ü. ve Tanrıvermiş, H. (2017). Türkiye’de arz ve talep açısından konut yatırım tercihlerini etkileyen faktörlerin değerlendirilmesi, Bankacılar Dergisi, 100, 49-75.
• Hayrullahoğlu, G., Aliefendioğlu, Y., Tanrıvermiş, H. ve Hayrullahoğlu, A. (2017). Konut piyasalarında hedonik değerleme modeli tahmini: Ankara İli Çankaya İlçesi Çukurambar bölgesi örneği, International Conference on Scientific Cooperation for the Future in Economics and Administrative Sciences, 6-8 September 2017, Greece.
• İnşaat Mühendisleri Odası (İMO). (2011), Türkiye’de Konut Sorunu ve Konut İhtiyacı Raporu, İnşaat Mühendisleri Odası Yayınları, Ankara.
• Karadaş, H. A. ve Salihoglu, E. (2020). Seçili Makroekonomik Değişkenlerin Konut Fiyatlarına Etkisi: Türkiye Örneği. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 16(1), 63-80.
• Koç, E., Kaya, K. ve Şenel, M. C. (2016). Türkiye’de Sanayi Sektörü ve Temel Sanayi Göstergeleri–Sanayi Üretim Endeksi. Mühendis ve Makine Dergisi, 57(682), 42-53.
• Kömürlü, R. ve Önel, H. (2007). Türkiye'de Konut Üretimine Yönelik Kaynak Oluşturma Model Yaklaşımları. MEGARON/Yıldız Teknik Üniversitesi, Mimarlık Fakültesi E-Dergisi, 2(2), 89-107.
• Odabaş, D. (2011). Türkiye’de Makroekonomik Faktörlerin Konut Fiyatına Etkisi, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, Afyonkarahisar.
• Özlük, S. (2015). Türkiye’de Konut Sektörü, Semerci Yayınları, İstanbul.
• Öztürk, A., Kapusuz, Y. E. ve Tanrıvermiş, H. (2018). The Dynamics of Housing Affordability And Housing Demand Analysis in Ankara. International Journal of Housing Markets and Analysis, 11(5), 828-851.
• Öztürk, N. ve Fitöz, E. (2009). Türkiye’de Konut Piyasasının Belirleyicileri: Ampirik Bir Uygulama. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 5(10), 21-46.
• Reisoğlu, S. (2007). Konut Edinme Amaçlı Konut Finansmanı Sözleşmeleri ve Uygulama Sorunları. Bankacılar Dergisi, 61, 75-84.
• Tanrıvermiş, H. (2016). Türkiye Ekonomisinde İnşaat ve Gayrimenkul Sektörleri, Kurumsallaşma ve Yeni İşletme Modelleri, IBBAS 2016, I. Uluslararası Karadeniz İşletmecilik Sempozyumu, 16-18 Mayıs 2016, Giresun, 665-690.
• Tanrıvermiş, H. (2017). Gayrimenkul Değerleme Esasları, SPL Sermaye Piyasası Lisanslama Sicil ve Eğitim Kuruluşu, Lisanslama Sınavları Çalışma Kitapları Ders Kodu: 1014 (Konut Değerleme Sınavı, Gayrimenkul Değerleme Sınavı), Ankara.
• Tanrıvermiş, H. (2019). Türkiye Ekonomisinde İnşaat ve Gayrimenkul Sektörlerinin Rolleri ve Gelişme Eğilimlerinin Değerlendirilmesi, Kent, İnşaat ve Ekonomi Kongresi Kitabı, 16-37.
• Tonus, Ö. (2015). Temel Göstergelerle Türkiye Ekonomisi, Ekin Basın Yayım, Bursa.
• Tunç, B. (2012). Kredi Hacmini Etkileyen Faktörler: Banka Kredileri Eğilim Anketi Analizi. TCMB İstatistik Genel Müdürlüğü, Uzmanlık Yeterlilik Tezi, Ankara.
• Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB). (2020a), Konut Fiyat Endeksi, https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/TR/TCMB+TR/Main+Menu/Istatistikler/Reel+Sektor+Istatistikleri/Konut+Fiyat+Endeksi/, Erişim: 02.09.2020.
• Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB). (2020b). Bankalarca Açılan Kredilere Uygulanan Ağırlıklı Ortalama Faiz Oranları, Web Sitesi: https://evds2.tcmb.gov.tr/index.php?/evds/portlet/K24NEG9DQ1s%3D/tr, Erişim Tarihi: 02.09.2020.
• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK). (2020). Veri: Kapsam, Dönem ve Zamanlama, www.tuik.gov.tr/PreIstatistikMeta.do?istab_id=2507, Erişim Tarihi: 06.05.2020.
• Uysal, D. ve Yiğit, M. (2016). Türkiye’de Konut Talebinin Belirleyicileri (1970-2015): Ampirik Bir Çalışma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksek Okulu Dergisi, 19(1), 185-209.
• Üstünel, B. (1988). Ekonominin Temelleri, Alfa Yayınları, İstanbul.
• Yalçıner, K. (2006). İpotek Karşılığı Menkulleştirilmiş Krediler, Ankara: Gazi Kitabevi.