Güven, Volatilite, Belirsizlik Endeksleri ve Seçilmiş Ekonomik Göstergeler ile Türkiye Kredi Risk Primi Arasındaki Nedensellik İlişkisi

Yıl 2021, Sayı: 60, 25 - 41, 25.12.2021

Ayşe Ergin Ünal , Aynur Süsay

https://doi.org/10.18070/erciyesiibd.880540

Cited By: 1

Öz

Yatırım kararlarının verilmesinde ülkelerin risk ve belirsizlik durumları oldukça etkili olmaktadır. Bu nedenle çalışmada Türkiye’nin kredi risk priminin göstergesi olan CDS ile finansal ve makroekonomik göstergeler arasındaki nedensellik ilişkisi araştırılmıştır. Çalışmada Ocak 2012 – Kasım 2020 dönemi CDS, BIST 100 Endeksi, Ekonomik Güven Endeksi, Sanayi Üretim Endeksi, Dolar Kuru, CBOE volatilite endeksi, Ekonomi Politika Belirsizlik Endeksi, Türkiye Jeopolitik Risk Endeksi aylık verileri kullanılarak Toda Yamamoto nedensellik analizi uygulanmıştır. Çalışma sonucunda CDS’den Ekonomik Güven Endeksi, Dolar Kuru ve Sanayi Üretim Endeksine doğru tek yönlü nedensellik ilişkisi tespit edilirken BIST 100 Endeksi ve Ekonomik Politika Belirsizlik Endeksinden CDS’e doğru tek yönlü nedensellik ilişkisi tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

CDS, EPU, GPR, EKONOMİK GÜVEN ENDEKSİ, VIX, SANAYİ ÜRETİM ENDEKSİ, BIST 100 ENDEKSİ

Causality Relationship Between Turkey Credit Default Swap and Confidence, Volatility, Uncertainty Indices and Selected Economic Indicators

Öz

The risk and uncertainty situations of countries are very effective in making investment decisions. Therefore, in the study the relationship between CDS, indicative of Turkey's credit risk premium, and the financial and macroeconomic indicators were investigated. In January 2012 - Noverber 2020 periods, Toda Yamamoto causality analysis was applied using monthly data of CDS, BIST 100 Index , Economic Confidence Index, Industrial Production Index, Exchange Rate, CBOE Volatility Index, Economic Policy Uncertainty Index, Turkey Geopolitical Risk Index in this study. As a result of the study, one-way causality relationship from CDS to Economic Confidence Index, Exchange Rate and Industrial Production Index was determined, while one-way causality relationship from BIST 100 Index and Economic Policy Uncertainty Index to CDS was determined.

Anahtar Kelimeler

CDS, EPU, Economic Confidence Index, VIX, BIST 100 Index

Kaynakça

• Abioğlu, V.,Özgür., M. I. ve Soyu, E. (2021). İktisadi, finansal ve politik risklerin Türkiye CDS primine etkileri. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (67), 238-251.
• Adriana, D. (2014). Revisiting the relationship between unemployment rates and shadow economy. A Toda-Yamamoto approach for the case of Romania. Procedia Economics and Finance, 10, 227–236.
• Allen, F. ve Douglas, G. (2000). Financial contagion. The Journal of Political Economy, 108(1), 1-33.
• Anderson, E. W., Ghysels, E., Juergens, J. L. (2009). The impact of risk and uncertainty on expected returns. Journal of Financial Economics, 94(2), 233-263.
• Ayadın, H. (2014). Uluslararası çeşitlendirme, finansal bulaşma ve küresel finansal kriz ilişkisi üzerine bir çalışma, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 28(3), 43-67.
• Ayaydın, H., Çam, A.V., Barut, A.ve Pala, F. (2018). Kredi temerrüt swaplarının belirleyicileri: Türkiye için ekonometrik bir analiz. Turan-Sam Dergisi, 10(40), 539-546.
• Baker, S. R., Bloom, N., Davis, S. J. (2016). Measuring economic policy uncertainty, The Quarterly Journal Of Economics, 131(4), 1593-1636.
• Balı, S. ve Yılmaz, Z. (2012). Kredi temerrüt takası marjları ile İMKB 100 endeksi arasındaki ilişki. 16. Finans Sempozyumu, Erzurum, 83-104.
• Başarır, Ç. ve Keten, M. (2016). Gelişmekte olan ülkelerin CDS primleri ile hisse senetleri ve döviz kurları arasındaki kointegrasyon ilişkisi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15), 369-380.
• Caldara, D., Iacoviello, M. (2019). Measuring geopolitical risk. Erişim Adresi https://www.matteoiacoviello.com/gpr_files/GPR_PAPER.pdf 08.02.2021).
• Chiaramonte, L.,ve Casu, B. (2013). The determinants of bank CDS spreads: evidence from the financial crisis. The European Journal of Finance, 19(9), 861-887.
• Cleassens, S., Forbes, K. (2001). International Financial Contagion: An Overwiev of the Issues and the Book, (Ed.) S. Claessens ve K. Forbes, International Financial Contagion içinde (ss. 3-19). Kluwer Academic Publishers
• Çil, N. (2018). Finansal Ekonometri, Der Yayınları, İstanbul.
• Danacı, M. C., Şit, M. , Şit, A. (2017). Kredi temerrüt swaplarının (CDS’lerin) büyüme oranıyla ilişkilendirilmesi: Türkiye örneği. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(2), 67-78.
• Değirmenci, N. ve Pabuçcu, H. (2016). Borsa İstanbul ve Risk Primi Arasındaki Etkileşim: VAR ve Narx Model. The Journal of Academic Social Science, 4(35), 248-261.
• Dickey, D.A. ve Fuller, W.A. (1979). Distributions of the estimators for autoregressive time series with a unit root. Journal of the American Statistical Association, 74(366) pp.427-431.
• Dickey, D.A. ve Fuller, W.A. (1981). Likelihood ration statistics for autoregressive time series with a unit root. Econometrica, 49(4), 1057-1072.
• Dinç, M., Yıldız, Ü. Ve Kırca, M. (2018). Türkiye kredi risk primindeki (cds) yapısal kırılmaların ekonometrik analizi, Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, Prof. Dr. Harun Terzi Özel Sayısı, 181-192.
• Ergenç, S. ve Genç, E. G. (2020). Türkiye’de kredi temerrüt takası primlerindeki değişimin incelenmesi, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(37), 449-461.
• Galariotis, E. C., Makrichoriti, P., ve Spyrou, S. (2016). Sovereign CDS spread determinants and spill-over effects during financial crisis: A panel VAR approach. Journal of Financial Stability, 26, 62-77.
• Galil, K., Shapir, O. M., Amiram, D.,ve Ben-Zion, U. (2014). The determinants of CDS spreads. Journal of Bankingve Finance, 41, 271-282.
• Granger, C. W. ve Newbold, P. (1974). Spurious regressions in econometrics. Journal of Econometrics, 2(2), 111-120. Granger, C.W.J. (1969). Investigating Causal Relations by Econometric Models and CrossSpectral Methods, Econometrica, 37(3), 424-438.
• Guerron-Quintana, P. G. (2012). “Risk and Uncerainty”, Business Review, 1, 10-18.
• Gül, Y. (2020). Kredi temerrüt takasları ve makroekonomik değişkenler arasındaki nedensellik ilişkisi: Türkiye örneği. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(4), 659-669.
• Hancı, G. (2014). Kredi temerrüt takasları ve BİST-100 arasındaki ilişkinin incelenmesi. Maliye ve Finans Yazıları, (102), 9-22.
• Ho, S. H. (2016). Long and short-runs determinants of the sovereign CDS spread in emerging countries. Research in International Business and Finance, 36, 579-590.
• Hoti, S. ve McAleer, M. (2002). Country risk ratings: An international comparison. Semminars of Department of Economics of University of Western Australia.ErişimAdresihttps://www.researchgate.net/publication/2857206_Country_Risk_Ratings_An_International_Comparison
• Kılcı, E. N. (2017). CDS primleri ile bir ülkenin ekonomik ve finansal değişkenleri arasındaki nedensellik ilişkisinin değerlendirilmesi: Türkiye Örneği. Global Journal Of Economics And Business Studies, 6(12), 145-154.
• Kırca, M. ve Yıldız, Ü. (2020).Türkiye için kredi risk primi (CDS) ve ekonomik büyüme arasındaki zamanla değişen nedensellik ilişkileri. Uluslararası Afro-Avrasya Araştırmaları Dergisi, 5(10), 17-24.
• Kıyılar, M. ve Akkaya, M. (2016). Davranışsal Finans. Literatür Yayıncılık, İstanbul.
• Kliber, A. (2011). Sovereign CDS Instruments in Central Europe-Linkages and Interdependence, Dynamic Econometric Models, 11:111–128.
• Knight, F. (1921). Risk, Uncertainty and Profit. Boston and New York, Houghton Mifflin Company.
• Kocabıyık, T. ve Alptürk, Y. (2020). Güven endeksleri ve CDS primleri ile hisse senedi fiyatları arasındaki ilişkinin keşfi. Uluslararası İşletme, Ekonomi ve Yönetim Perspektifleri Dergisi, 4(1), 148-168.
• Korkmaz, Ö. ve Güngör, S. (2018). Küresel ekonomi politika belirsizliğinin borsa istanbul’da işlem gören seçilmiş endeks getirileri üzerindeki etkisi, Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(18), 211-219.
• Küçüksaraç, D., Özlü, P. ve Ünalmış, D. (2012). Küresel kriz, Avrupa borç krizi ve gelişmekte olan piyasalarda bulaşıcılık etkisi, Central Bank Review, 12(2), 25-35.
• Lahiani, A., Hammoudeh, S. ve Gupta, R. (2016). Linkages between financial sector CDS spreads and macroeconomic influence in a nonlinear setting. International Review of Economicsve Finance, 43, 443-456.
• Ovalı, S. (2014). Ülke kredi notu değerlendirme kriterleri açısından türkiye: ab ile karşılaştırmalı analiz. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 10(23), 53-80.
• Phillips, P. ve Perron, P. (1988). Testing for a unit root in time series regression. Biometrica, 75(2) pp.335-346. Sand, H. (2012). The impact of macro-economic variables on the sovereign CDS spreads of the Eurozone countries: Examining the determinants of credit default swaps (Doctoral dissertation, Doctoral dissertation, Master Thesis, University of Groningen).
• Sovbetov, Y. ve Saka, H. (2018). Does it take two to tango: Interaction between Credit Default Swaps and National Stock Indices, Journal of Economics and Financial Analysis, 2(1), 129-149.
• Şit, A., Karaca, S. S., ve Ekşi, İ. H. (2014). Politik riskler ve kredi temerrüt swapları borsa endeksini etkiliyor mu? Türkiye örneği, 18. Finans Sempozyumu, Denizli.
• Tiryaki, H. N. ve Ekinci, A. (2015). Finansal bulaşıcılık çerçevesinde küresel kriz ve Türkiye’ye etkileri, Sakarya İktisat Dergisi, 1-30. Toda, H. Y. ve Yamamoto, T. (1995). Statistical inference in vector autoregressions with possbly integrated process. Journal of Econometrics, 66, pp 225-250.
• Uzunoğlu, S., Özdurak, C. ve Dursun, S. (2020). Dış politik aktörlerle ilişkiler, döviz kuru ve cds arasındaki ilişki: Türkiye örneği 2007-2020. Maliye ve Finans Yazıları, (114), 129-128.
• Yalçıner, K., Tanrıöven, C., Bal, H., Aksoy, E. E. ve Kurt, Ç. (2011). Finansal Teknikler ve Türev Araçlar, Detay Yayıncılık, Ankara.
• Yalçınkaya, Ö. ve Aydın, H. İ. (2017). Ekonomik ve Politik Belirsizliğin Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkileri: G-7+BRC Ülkeleri Üzerine Bir Panel Veri Analizi (1997-2015), Ege Akademik Bakış, 17(3), 419-430.