AN EVALUATION OF THE REASONS FOR LIMITED POSITIVE AUDIT OPINIONS FOR BORSA ISTANBUL COMPANIES

Yıl 2024, Sayı: 68, 81 - 90, 31.08.2024

Nigar Özçetin

https://doi.org/10.18070/erciyesiibd.1430114

Öz

Despite collecting sufficient evidence and complying with generally accepted accounting principles, the auditors express a limited positive opinion that there are some misstatements in the financial statements. In the study, the audit reports of 599 businesses operating in Borsa Istanbul in 2022 were examined with the content analysis method and 44 businesses that received a limited positive opinion were identified. We tried to determine the reasons why the independent auditors of these businesses gave a limited positive opinion. In addition, the study also includes the explanations that companies with positive or limited positive opinions include in their audit reports under the heading of matters to draw attention to. In the results of working; The reasons why businesses operating in Borsa Istanbul will receive limited positive opinions in 2022 are; it is seen that the issues such as litigation and enforcement proceedings, valuation of financial investments, and setting free provisions are at the forefront. Besides; issues such as uncertainty regarding the continuity of the business and lawsuits filed against the business were determined to be the issues that attracted the most attention.

Anahtar Kelimeler

Auditor Opinions, Limited Positive Opinion, Borsa Istanbul

BORSA İSTANBUL İŞLETMELERİ İÇİN SINIRLI OLUMLU DENETİM GÖRÜŞLERİNİN NEDENLERİNE İLİŞKİN BİR DEĞERLENDİRME

Öz

Yeterli kanıt toplanmasına ve genel kabul görmüş muhasebe ilkelerine uyulmasına rağmen denetçiler, finansal tablolarda bazı yanlışlıklar olduğuna dair sınırlı olumlu görüş vermektedirler. Çalışmada, 2022 yılında Borsa İstanbul’da faaliyet gösteren 599 işletmenin denetim raporları içerik analizi yöntemi ile incelenmiş ve sınırlı olumlu görüş alan 44 işletme belirlenmiştir. Bu işletmelerin bağımsız denetçilerinin, sınırlı olumlu görüş vermelerinin nedenleri belirlenmeye çalışılmıştır. Ayrıca çalışmada, olumlu veya sınırlı olumlu görüş alan işletmelerin denetim raporlarında, dikkat çekilecek hususlar başlığı altında hangi açıklamalara yer verdikleri konusu da yer almaktadır.
Çalışma sonucunda; 2022 yılında Borsa İstanbul’da faaliyet gösteren işletmelerin sınırlı olumlu görüş almalarının nedenleri olarak; dava ve icra takipleri, finansal yatırımların değerlemesi, serbest karşılık ayrılması konularının başta yer aldığı görülmektedir. Bunun yanında; işletmenin sürekliliği ile ilgili belirsizlik, işletme aleyhine açılmış davalar gibi konular en fazla dikkat çekilen hususlar olarak belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Denetçi Görüşleri, Sınırlı Olumlu Denetim Görüşü, Borsa İstanbul

Kaynakça

• Akdoğan, N. (2020). Borsa İstanbul (BİST) Şirketlerinin 2017 ve 2018 Yıllarındaki Denetim Görüşleri İle Bağımsız Denetçi Raporlarında Verilen Görüşün Dayanağının İncelenmesine Yönelik Bir Araştırma, Muhasebe ve Denetime Bakış, 59, 1-18.
• Akdoğan, N., Gülhan, O. ve Aktaş, M. (2015). Halka Açık Şirketlerde Bağımsız Denetçi Görüşleri Borsa İstanbul Gözaltı Pazarı Örneği, Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 17 (2), 245-260.
• Akgün, A.İ. (2011). Türkiye Finansal Raporlama Standartları’nda Şerefiye ve Gerçeğe Uygun Değer İlişkisi, C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 12 (2), 39-61.
• Altaş, S. (2016). Bağımsız Denetim Sonucunda Düzenlenecek Görüş Yazısının Türleri ve Şirket Yönetimine Etkisi, Mali Çözüm Dergisi, Mart-Nisan, 139-152.
• Ayanoğlu, Y. ve Dölen, T. (2020). Sınırlı Olumlu Görüş Verilen Denetim Raporlarının İçerik Analizi, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22 (3), 703-720.
• Ayboğa, H. ve Aslanoğlu, S. (2002). İşletmelerde Şüpheli Ticari Alacaklar ve Karşılıklarının Hesaplanmasında Perakende Satış Yöntemi, Öneri Dergisi, 5 (17), 53-67.
• Azim, M.I. ve M. U. Ahmed (2021). Audit Conservatism or Opinion Shopping? Audit Reporting Challenges in a Developing Country, Accountancy Business and the Public Interest 2021, 340-357.
• Bilen, C.İ. ve Güler, S. (2019). Konkordato ve Alacakların Akıbeti, Vergi Dünyası, 38 (449), 81-97.
• Borsa İstanbul’da Yer Alan İşletmeler. İnternet Erişim Adresi: https://www.kap.org.tr/tr/bist-sirketler, İnternet Erişim Tarihi: 01.07.2023.
• Carson, E., Fargher, N.L., Geiger, M.A., Lennox, C.S., Raghunandan, K. ve Willekens, M. (2013). Audit Reporting for Going-Concern Uncertainty: A Research Synthesis, Auditing: A Journal of Practice & Theory, 32, Supplement 1, 353- 384.
• Church, B.K., Davis, S. M. ve McCracken, S. A. (2008). The Auditor’s Reporting Model: A Literature Overview and Research Synthesis, Accounting Horizons, 22 (1), 69–90.
• Chow, C.W. ve S.J. Rice (1982). Qualified Audit Opinions and Auditor Switching, The Accounting Review, 57 (2), 326-335.
• Cordoş, G.S. ve Fülöp, M.T. (2015). Understanding Audit Reporting Changes: Introduction of Key Audit Matters, Accounting and Management Information Systems, 14 (1), 128-152.
• Dızman, Ş. (2015). Finansal Yatırımların Türkiye Muhasebe Standartları (TMS) ve Türkiye Finansal Raporlama Standartları (TFRS) Kapsamında Muhasebeleştirilmesi, C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 16 (1), 279-299.
• Ece, O. ve Çadırcı, B.D. (2022). Denetim Rapor Türlerinin Firma Değeri Üzerindeki Etkilerinin Analizi, Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 36, 131- 150.
• Fındık, H. ve Şentürk, F. (2014). Ortaklık Yatırımlarının IAS/ IFRS’e Göre Finansal Tablolarda Sunulması, Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 51 (597), 73-84.
• Fidan, M.M. (2019). Ticari Alacaklarda Değer Düşüklüğü–TFRS 9 Finansal Araçlar Standardının Basit Yaklaşımı ve Vergi Usul Kanunu Karşılaştırılması, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 81, 37-58.
• Firth, M. (2002). Auditor–Provided Consultancy Services and their Associations with Audit Fees and Audit Opinions, Journal of Business Finance & Accounting, 29 (5-6), 661-693.
• Gönen, S. ve Güryel, A. (2016). Yatırım Amaçlı Gayrimenkullerin TMS 40 Kapsamında Muhasebeleştirilmesi, Journal of Accounting, Finance and Auditing Studies 2/3, 133-157.
• Habib, A. ve Bhuiyan B.U. (2011). Audit Firm İndustry Specialization and the Audit Report Lag, Journal of International Accounting, Auditing and Taxation, 20, 32-44.
• Karapınar, A. ve Dölen, T. (2020). Bağımsız Denetim Raporlarında Kilit Denetim Konusu Açıklamaları: Türkiye Örneği, Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 22 (4), 763- 780.
• Kaval, H. (2008). Uluslararası Finansal Raporlama Standartları (IFRS/IAS) Uygulama Örnekleri ile Muhasebe Denetimi (3.Basım). Ankara: Gazi Kitabevi.
• Kavut, F.L. ve Güngör, N. (2018). Bağımsız Denetimde Kilit Denetim Konuları: BİST-100 Şirketlerinin 2017 Yılı Analizi, Journal of Accounting Institute, 16 (59), 59-70.
• Kaya, U. ve Dinç, E. (2007). Türkiye Muhasebe Standartlarına Göre Maddi Duran Varlıkların Değerlenmesi ve Muhasebeleştirilmesi, Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16 (2), 343-364.
• Krishnan, J., J. Krishnan ve R.G. Stephens (1996). The Simultaneous Relation Between Auditor Switching and Audit Opinion: An Empirical Analysis, Accounting and Business Research, 26 (3), 224-236.
• Maliye ve Hesap Uzmanları Derneği (2013). Denetim İlke ve Esasları (5. Basım) , İstanbul: Acar Basım ve Cilt San. Tic. A.Ş.
• Örten, R., Kaval, H. ve Karapınar,A. (2007). Türkiye Muhasebe- Finansal Raporlama Standartları, Ankara: Gazi Kitabevi.
• Özveren, C. ve Türel,A. (2021). Türkiye’de Bağımsız Denetim Raporları: 2016-2020 Yılları Arası Bir İnceleme, Hitit Sosyal Bilimler Dergisi, 14 (2), 429-441.
• Rusmin, R. ve Evans, J. (2017). Audit Quality and Audit Report Lag: Case of Indonesian Listed Companies, Asian Review of Accounting, 25 (2), 191-210.
• Sekizsu, B. ve Ertaş, F.C. (2018). Şirketlerin Bağımsız Denetim Raporlarının Analizi: Borsa İstanbul’da Bir Araştırma, Muhasebe ve Finansman Dergisi, Ekim, 43- 64.
• Selimoğlu, S.K. ve Uzay, Ş. (2011). Muhasebe Denetimi (3. Basım), Ankara: Gazi Kitabevi.
• Sevilengül, O. (2007). Genel Muhasebe (13. Basım), Ankara: Gazi Kitabevi.
• Sevilengül, O. (2020). Muhasebede Karşılıklar, Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 22 (1), 21-37.
• Sevim, U. ve Paça, M. (2022). İşletme Sürekliliği Varsayımının Finansal Raporlar Ve Denetim Raporları Çerçevesinde Değerlendirilmesi, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9 (2), 917-939.
• Sultana, N., Singh, H. ve Mitchell Van der Zahn, J-L.W. (2015). Audit Committee Characteristics and Audit Report Lag, International Journal of Auditing, 19, 72-87.
• TMS 2: Stoklar Standardı
• Uyar, S. ve Çelik, M. (2009). İMKB’nda İşlem Gören Şirketlerin Görüşlerinin ve Denetim Raporlarının Denetim Şirketleri Açısından Araştırılması, The Journal of Accounting and Finance, 41, 140-156.
• Yaşar, A. ve Çetin, E. (2023). BİST Şirketleri Bağımsız Denetim Raporlarının Sorumlu Denetçi Cinsiyeti Yönünden İncelenmesi, Muhasebe ve Finans İncelemeleri Dergisi, 6 (1), 84-94.