Tüketim Karşıtı Yeni Yaşam Biçimi Köye Dönüşün Medyada Sunumu: Yeni Köylüler Örneği

Yıl 2020, , 833 - 852, 24.07.2020

Şefika Özdemir

https://doi.org/10.17680/erciyesiletisim.698143

Cited By: 4

Öz

Tüketim kültürünün yarattığı aşırı tüketim maddi doyumsuzluk, kaynakların tükenmesi, kültürel yozlaşma, çevre kirliliği ve ürün bolluğunun yarattığı kararsızlık gibi olumsuz etkiler yaratmaktadır. Bu etkilerin farkına varan tüketiciler tüketim karşıtlığı kapsamında ürün ve markaların boykot edilmesinden karşı reklamlara, çevre protestolarından freegan akıma kadar çeşitli boyutlarda aşırı tüketime ve modern yaşamın yarattığı koşullara tepki göstermektedirler. Tüketim karşıtı söylem sürdürülebilirlik, organik üretim, sürdürülebilir tüketim, çevre bilinci, konuları üzerinden de şekillenmektedir. Tüketicilerin tüketim karşıtı eğilimleri, ürün tercihlerinden tüketimi azaltan yeni yaşam tasarımlarına ya da mekansal olarak şehirlerden doğaya yeni yaşam biçimleri kuracak şekilde farklı uygulamalarda kendini göstermektedir. Tüketicilerin tüketim karşıtı eğilimlerinin oluşmasında medyanın sunduğu içerikler tüketim karşıtlığına atfedilen değerleri ve imajları ileten bir söylem yaratmaktadır. Bu bağlamda araştırmada medyanın ürettiği içeriklerde hangi temaları kullanarak tüketicileri tüketim karşıtlığı yönünde teşvik ettiğinin ortaya konulması amaçlanmıştır. Araştırmada önceden belirgin olmayan temaların ve boyutların ortaya çıkarılmasına ve toplanan verilerin derinlemesine analiz edilmesine imkan vermesi nedeniyle içerik analizi tercih edilmiştir. İçerikleri bağlamında TRT Belgesel kanalında yayınlanan “Yeni Köylü” programı, CNNTÜRK kanalında yayınlanan “Yeşil Doğa” programı ve TRT Belgesel kanalında yayınlanan “Bi Çiftlik” programı incelenmiştir. Program içerikleri deşifre edilerek ortaya çıkan nitel verilerin çözümlenmesinde tematik kodlama yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Tüketici Davranışları, Tüketim karşıtlığı, Sürdürülebilir tüketim, Medya, İçerik Analizi

Anti-Consumption New Living Form Return to Village Presentation in the Media: A Case of New Villagers

Öz

Excessive consumption created by the consumption culture creates adverse effects such as material dissatisfaction, resource depletion, cultural degeneration, environmental pollution, and instability caused by product abundance. In the context of anti- consumption, the consumers who realize these effects react to over-consumption in various dimensions and the conditions created by modern life, from the boycott of the products and brands, environmental protests to freegan movement, Anti-consumption discourse is also shaped through the issue of sustainability, organic production, sustainable consumption, environmental awareness. Anti-consumption tendency of the consumers shows themselves in different applications, from product preferences to new consumption designs that reduce consumption, or to create new lifestyles from cities to nature spatially. The content presented by the media in creating the anti-consumption tendencies of consumers creates a discourse that conveys the values and images attributed to anti-consumption. In this context, it was aimed to reveal, using the content produced by the media, which themes encourage consumers in the direction of anti-consumption. In this study, content analysis was preferred because it allows us to reveal previously unclear themes and dimensions and to analyze the collected data in depth. In the context of its contents, the program “Yeni Koylu” broadcast on the TRT Documentary channel, the “Yesil Doga” program broadcast on the CNN TURK channel and the “Bi Ciftlik” program broadcast on the TRT Documentary channel were examined. Thematic coding was used to analyze the qualitative data that came out by deciphering the program contents.

Anahtar Kelimeler

Consumer Behavior, Anti-Consumption, Media, Sustainable Consumption, Content Analysis

Kaynakça

• Akar, M., (2018), Tüketim Ahlakı Ve İktisatlı Olmak,29-45 (Edt : Erdem, E. & Şahin, H.,.) İsraf Dengeyi Ve Ölçüyü Kaybetmek, Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları-1481.
• Aksoy, M. ve Solunoğlu, A. (2015), Gıda İsrafı Ve “Freegan Food Akımı”. I. Eurasia International Tourism Congress: Current Issues, Trends, And Indicators (EITOC), 165-172
• Ashraf, M. A., Joarder, M. H. R. ve Ratan, S. R. A. (2019). Consumers’ Anti-Consumption Behavior Toward Organic Food Purchase: An Analysis Using SEM. British Food Journal, 121(1), 104-122.
• Baudrillard, J.(2004), Tüketim Toplumu (Çev. Ferda Keskin ve Nilgün Tutal), İkinci Baskı İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Bauman, Z. (2018). Kuşatılmış Toplum. (Çev. Akın Emre Pilgir). İstanbul: Ayrıntı Yayınları. Bayat, M. ve Sezer, A. (2018). Bireylerin Gönüllü Sade Yaşam Tarzları ve Yaşam Doyumlarının, Geleneksellik Değeri Açısından Değerlendirilmesi: Düzce Üniversitesi Örneği. İş Ahlakı Dergisi, 11(1), 69-87.
• Binkley, S. (2008). Liquid Consumption: Anti-Consumerism And The Fetishized De- Fetishization Of Commodities. Cultural Studies, 22(5), 599-623.
• Binkley, S. ve Littler, J. (2008). Introduction: Cultural Studies And Anti-Consumerism: A Critical Encounter. Cultural Studies, 22(5), 519-530.
• Black, I. R. ve Cherrier H. (2010). Anti‐Consumption As Part Of Living A Sustainable Lifestyle: Daily Practices, Contextual Motivations And Subjective Values. Journal of Consumer Behaviour 9.6, 437-453.
• Bozkurt, V. (2005). Endüstriyel Ve Post-Endüstriyel Dönüşüm: Bilgi, Ekonomi Ve Kültür, Aktüel Yayınları Alfa Akademi : İstanbul.
• Chatzidakis, A. ve Lee, M. S. (2013). Anti-Consumption As The Study of Reasons Against. Journal of Macromarketing, 33(3), 190-203.
• Cherrier, H. ve Gurrieri, L. (2013). Anti-Consumption Choices Performed In A Drinking Culture: Normative Struggles And Repairs. Journal of Macromarketing, 33(3), 232- 244.
• Cherrier, H. (2009). Anti-Consumption Discourses And Consumer-Resistant Identities. Journal of Business Research 62.2 :181-190.
• Choi, S. H. (2011). Anti-Consumption Becomes A Trend.” Seri Quarterly. 4.3: 117.
• Craig‐Lees, M. ve Hill, C. (2002). Understanding Voluntary Simplifiers. Psychology & Marketing, 19(2), 187-210.
• Dobson, A. (2003). Citizenship and the Environment, USA: Oxford University Press, ProQuest EbookCentral,https://ebookcentral.proquest.com/lib/suleyman-ebooks/detail. action?docID=3052352
• Donat,İ. (2019).“Çiftçinin Yem İle İmtihanı”,31Mayıs2018 Perşembe, https:// www.bloomberght.com/yorum/irfan-donat/2125882-ciftcinin-yem-ileimtihani/ 07.08.2019.
• Elgin, D. ve Mitchell, A. (1977). Voluntary Simplicity. Planning Review, 5(6), 13-15.
• Erkmen, J., & Özdemir N. (2012).Organik Gübre Kullanımının Yaygınlaştırılmasında Biogaz Üniteli Süt ve Besi Üretim Çiftlikleri Vasıtası ile ile Sözleşmeli Çiftçilik Modelinin Uygulanabilirliği. Karadeniz Fen Bilimleri Dergisi, 3(1), 27-38.
• Esty, D. C. Ve Winston, S. A. (2008). Yeşilden Altına Akıllı Şirketler Çevreci Stratejiler İle Nasıl Avantaj Yaratır?(Çev. L. Göktem). İstanbul: MediaCat.
• Fournier, S. (1998). Special Session Summary Consumer Resistance: Societal Motivations, Consumer Manifestations, And Implications In The Marketing Domain. ACR North American Advances.
• Geray, H., (2006), Toplumsal Araştırmalarda Nicel Ve Nitel Yöntemlere Giriş İletişim Alanından Örneklerle. Geliştirilmiş 2. Baskı. Ankara:Siyasal Kitabevi.
• Gok, I. Y., Ozdemir, O. ve Unlu, B. (2019). The Effect Of Corporate Sustainability Practices On Financial Performance: Evidence From Turkey. In Cases On Corporate Social Responsibility And Contemporary Issues In Organizations (pp. 52-70). IGI Global.
• Hoffmann, S. ve Lee, M. S. (2016). Consume Less And Be Happy? An Introduction To The Special Issue On Anti-Consumption And Consumer Well-Being. Journal of Consumer Affairs, 50(1), 3-18.
• Iyer, R. ve Munch J. A. (2009). Purpose And Object Of Anti-Consumption.” Journal of Business Research. 62.2: 160-168.
• Jackson, T. ve Michaelis, L. (2003). Policies For Sustainable Consumption. Sustainable Development Commission, London.
• Kotler, P., Kartajaya, H., Setiawan, I. ve Dündar, K. (2010). Pazarlama 3.0: Ürün, Müşteri, İnsan Ruhu. İstanbul: Optimist Yayım Dağıtım.
• Kozinets, R.V., Handelman J. M. ve Lee S. M. (2010). Don’t Read This; Or, Who Cares What The Hell Anti‐Consumption İs, Any Ways?. 225-233.
• Krishnamurthy, S. ve Kucuk, S. U. (2009). Anti-Branding On The Internet. Journal of Business Research, 62(11), 1119-1126.
• Lasn, K. (2004). Kültür Bozumu. (çev. Cem Pekman ve Ahmet Ilgaz). İstanbul: Bağımsız Yayınları
• Lee, M. S., Fernandez, K. V. ve Hyman, M. R. (2009). Anti-Consumption: An Overview And Research Agenda. Journal of Business Research. Volume 62, Issue 2, Pages 145-147
• Lee, M., Roux, D., Cherrier, H. ve Cova, B. (2011). Anti-Consumption And Consumer Resistance: Concepts, Concerns, Conflicts And Convergence. European Journal of Marketing, Vol. 45 No. 11/12.
• Lee, M. S., Cherrier, H., ve Belk R. Journal of Macromarketing Special Issue: Anti-Consumption Research and Society. Journal of Macromarketing. 33.3 (2013): 187-189.
• McDonald, S.,Oates, C. J., Young, C. W. ve Hwang, K. (2006). Toward Sustainable Consumption: Researching Voluntary Simplifiers. Psychology& Marketing, 23(6), 515-534.
• McQuail, D., ve Windahl, S. (1993). Communication Models For The Study Of Mass Communications. Routledge.
• Miles, M., ve A. Huberman. 1994. Qualitative Data Analysis. 2nd ed. Thousand Oaks, CA: Sage
• Nepomuceno, M. V., Rohani, M. ve Grégoire, Y. (2017). Consumer Resistance: From Anti- Consumption To Revenge. In Consumer Perception Of Product Risks And Benefits (pp. 345-364). Springer, Cham.
• Odabaşı, Y. (2006). Postmodern Pazarlama Tüketim ve Tüketici. İstanbul: Mediacat Yayınları.
• Papatya,N.,Papatya G. ve Özdemir Ş.(2011). Deneyimsel Pazarlama Açısından Isparta İli Ekolojik Köy Turizm Potansiyelinin Etkinleştirilmesine Yönelik Bir Değerlendirme”,UETS’11 ve Göller Bölgesi Değerleri Çalıştayı “Turizmde Yeni Ufuklar” Bildiriler Kitabı,1-4 Aralık, s. 459-466
• Pentina, I. ve Amos, C. (2011). The Freegan Phenomenon: Anti-Consumption Or Consumer Resistance?. European Journal of Marketing, 45(11/12), 1768-1778.
• Portwood-Stacer, L. (2012). Anti-Consumption As Tactical Resistance: Anarchists, Subculture, and Activist Strategy. Journal of Consumer Culture, 12(1), 87-105.
• Prothero, A., Dobscha, S., Freund, J., Kilbourne, W. E., Luchs, M. G., Ozanne, L. K. ve Thøgersen, J. (2011). Sustainable Consumption: Opportunities For Consumer Research And Public Policy. Journal of Public Policy & Marketing, 30(1), 31-38.
• Reid, H., ve Taylor, B. (2000). Embodying Ecological Citizenship: Rethinking The Politics Of Grassroots Globalization In The United States. Alternatives. 25(4), 439-466.
• Ritzer, G. (2017). Toplumun McDonaldlaştırılması Çağdaş Toplum Yaşamının Değişen Karakteri Üzerine Bir İnceleme. 5. Basım Ayrıntı Yayınları: İstanbul.
• Sagoff, M. (2007). The Economy Of The Earth : Philosophy, Law, And the Environment, Cambridge University Press, ProQuest Ebook Central, https://ebookcentral. proquest.com/lib/suleyman-ebooks/detail.action?docID=328912.
• Sanne, C. (2002). Willing Consumers—Or Locked-İn? Policies For A Sustainable Consumption. Ecological Economics, 42(1-2), 273-287.
• Seyfang, G. (2006). Ecological Citizenship And Sustainable Consumption: Examining Local Organic Food Networks. Journal of Rural Studies, 22(4), 383-395.
• Shama, A. (1981). Coping With Staglation: Voluntary Simplicity. The Journal of Marketing, 45(3). 120-134.
• UNEP, 2015, Sustainable Consumption and Production a Handbook for Policymakers Sustainable Consumption Global Edition, http://wedocs.unep.org/ bitstream/handle/20.500.11822/9660/- sustainable_Consumption_ and_Production_a_Handbook_for_PolicymakersSustainable_Consumptio. pdf?sequence=2&isAllowed=y/20.08.2019
• Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (10. bs.). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Zavestoski, S. (2002a). The Social–Psychological Bases Of Anticonsumption Attitudes. Psychology& Marketing 19.2 149-165.
• Zavestoski, S. (2002b). Guest Editorial: Anti-consumption Attitudes.” Psychology& Marketing 19.2 121-126.
• https://www.un.org/sustainabledevelopment/sustainable-consumption-production/ (Erişim: 28.01.2020)
• http://baranciftligi.net/,
• http://www.hayalimbiciftlik.com,
• https://www.imdb.com/title/tt2328964/?ref_=ttpl_pl_tt/24.07.2019
• https://www.tatuta.org/
• https://www.un.org/sustainabledevelopment/sustainable-consumption-production/ (Erişim: 28.01.2020)
• https://www.zeytinlibogaz.com