YAZLIK AÇIK HAVA SİNEMALARI: SİNEMA MEKANLARININ SOSYAL BİR ALAN OLARAK İŞLEVLERİ

Yıl 2017, Cilt: 5 Sayı: 2, 2 - 18, 31.07.2017

Esma Gökmen , Hilal Gür

https://doi.org/10.17680/erciyesakademia.304482

Cited By: 8

Öz

    Sinema salonları geçmişte bireylerin temel sosyalleşme
alanlarından biriydi. İnsanlar oraya gitmek için özel olarak hazırlanır, çoğu
zaman aile ya da arkadaşları ile gider, kendilerini izledikleri filmlerin
büyüsüne kaptırır, yıldızlarla bütünleşir, hayatın gerçeklerinden orada
uzaklaşır ve film başlamadan önce ve bittikten sonraki ritüelleriyle
toplumsallaşma deneyimlerini orada yaşarlardı. Bu çerçeveden bakınca özellikle
yazlık hava sinemaları çok özel sinema deneyimlerinin yaşandığı mekanlardır.
Geçmişte kapalı sinema mekanlarının olmadığı küçük yerleşim yerlerinde
bireylerin sosyalleşmesinin en önemli alanlardan biri açık hava sinemalarıdır.

    Açık hava sinemaları, Türkiye’de yaygın olduğu dönemlerde en
önemli eğlence ve sosyalleşme alanlarından biri olarak araştırılmaya değer
iletişim mekanları arasında yer alır. Bugüne kadar, bu mekanların özellikleri
ve buralarda bireylerin sosyalleşmeleri ile ilişkili sözlü tarih yöntemi ile
yapılan çalışmalar olsa da az sayıdadır. Alandaki bu eksikliği giderebilmek
adına bu çalışmada “açık hava sinemaları”, geçmişteki önemli bir eğlence ve
sosyalleşme mekânı olarak ele alınmış ve analiz edilmiştir.

    Çalışmada sözlü tarih yönteminden yararlanılarak konu ile
ilgili tanıkların bilgi ve deneyimlerine başvurulmuştur. Eski yazlık açık hava
sinemalarını ve bunlarla ilgili anılarını hatırlarında tutan sinemaseverlerin
ardından, belki de bu etkinliği ve mekânı hatırlayan kimse kalmayacaktır. Bu
nedenle açık hava sinemaları ile ilgili geçmiş gözlemlerini, deneyimlerini ve
anılarını hafızalarında tutan kişilerin sözlü tanıklıklarından
yararlanılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sinema, Sinema Mekanı, Açık Hava Sineması, Yazlık Sinema, Sözlü Tarih

SUMMER OPEN AIR CINEMAS:THE FUNCTIONS OF CİNEMA SPACES AS A SOCIAL AREA

Öz

Movie theaters were one of the
primary socialization areas of individuals in the past. People are specially
prepared to go there, often going with their family or friends, captivating the
films they watch, integrating with the stars, moving away from the realities of
life, and experiencing socialization before and after the film begins. Looking
at this framework in particular, summer air cinemas are places where very
special cinema experiences are experienced. One of the areas where very special
cinema memories are experienced in the small settlements where there are no
closed cinema places in the past is the summer air cinemas.

Open-air cinemas are among the most
sought-after communication venues as one of the most important areas of
entertainment and socialization in times of widespread in Turkey. Until now,
studies on the features of these places and the oral history method related to
the socialization of the individuals in these places are few. In order to make
up for this shortcoming, “open-air cinemas” have been considered and analyzed
as an important entertainment and social space in the past.

In the study, information and
experiences of witnesses related to the subject were consulted by using oral
history method. After cinema lovers who remember the old summer open-air
cinemas and memories about them, perhaps no one will remember this event and
the space. For this reason, past observations about open air cinemas, oral
experiences of those who keep their memories and memories are utilized.

Anahtar Kelimeler

Cinema, Cinema Venue, Open Air Cinema, Summer Cinema, Oral History

Kaynakça

• Dürdane Poyraz ile sözlü tarih görüşmesi (Mayıs 2006)
• Lale Çelik ile sözlü tarih görüşmesi (Mayıs 2006)
• Basri Çelik ile özlü tarih görüşmesi (Mayıs 2006)
• Abisel, Nilgün (1999). Popüler Sinema ve Türler. İstanbul: Alan Yayıncılık.
• Arslan, Savaş (2001). Türk Tapon Filmlerini Oyun Olarak Okuma Denemesi. Deniz Derman (Haz.). Türk Film Araştırmalarında Yeni Yönelimler (s. 185-201). İstanbul: Bağlam Yayınları.
• Assman, Jan (2001). Kültürel Bellek, çev. Ayşe Tekin, İstanbul: Ayrıntı Yayınları. Danacıoğlu, Esra (2001). Geçmişin İzleri, Yanıbaşımızdaki Tarih İçin Bir Klavuz, İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• Derry, Charles (1987). More Dark Dreams: Some Noteson the Recent Horror Film, American Horrors, Essays on Modern American Horror Film. Urbana: University of Illinois Press.
• Erkılıç, Hakan (2009). Düş Şatolarından Çoklu Salonlara Değişen Seyir Kültürü ve Sinema, Kebikeç İnsan Bilimleri İçin Kaynak Araştırmaları Dergisi, Yıl: 14 Sayı: 28.
• Evren, Burçak (1998). Eski İstanbul Sinemaları: Düş Şatoları, İstanbul: Doğan Kitapçılık.
• Giddens, Anthony (1999). Toplumun Kuruluşu. Çev: Hüseyin Özel. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Kırel, S. (2005), Yeşilçam Öykü Sineması, İstanbul: Babil.
• Kyvig David E. ve Marty Myron A. (2000). Yanıbaşımızdaki Tarih. (Nalan Özsoy, Çev.) İstanbul, Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• Liman, Ali Sait, Gaziantep’te Sinema, Seyir ve Seyirci (1923-1980), İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 2014/II 47, s.97-124.
• Öz, Perihan Taş, 2012, Pelikülden Dijitale Sinemada Seyir Kültürü ve Seyircinin Değişen Konumu, The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication, TOJDAC Nisan 2012, Sayı 2, s.65-73.
• Metz, Christian (1977). The Imaginary Signifier. (Celia Britton, Çev.) A. Williams, B. Brewster, A. Guzzetti. Bloomington: Indiana University Press.
• Mutlu, Dilek Kaya (2001). Yerli Melodramlar ve Ruhsal Boşalım. Deniz Derman (Haz.). Türk Film Araştırmalarında Yeni Yönelimler. (s.111-120). İstanbul: Bağlam Yayınları.
• Neyzi, Leyla (2001). İstanbul’da Hatırlamak ve Unutmak: Birey, Bellek ve Aidiyet, İslam Araştırmaları Dergisi, Sayı 6, s.155-173.
• Ong, Walter J. (1995), Sözlü ve Yazılı Kültür. (Sema Postacıoğlu Banon, Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
• Öztürk, Serdar (2010). Türkiye’de Sözlü Tarih’ten İletişim Araştırmalarında Yararlanma Üzerine Notlar, Millî Folklor, Yıl 22, Sayı 87, s.13-26.
• Öztürk, Serdar (2012). Mekan ve İktidar, Ankara: Phoenix Yayınları.
• Öztürk, Serdar (2013) Türkiye’de Sinema Mekanlarını Sözlü Tarih Üzerinden Anlamak, Milli Folklor, Yıl 25, Sayı 98 s.19-31.
• Sennett, Richard (2002). Kamusal İnsanın Çöküşü. (Serpil Durak, Abdullah Yılmaz, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Sennett, Richard (2006). Ten ve Taş. (Tuncay Birkan, Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
• Thompson, Paul (1999). Geçmişin Sesi, (Şehnaz Layıkel, Çev.). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• Uluoğlu, Belkıs (Şubat 2007). Kamusal Alan Görünümleri, Erişim: 15.05.2007, http://www. boyutpedia.com