A Bourdieuian Approach to Social Media Field: An Analyse on Facebook

Yıl 2020, Cilt: 7 Sayı: 1, 169 - 188, 24.01.2020

Selver Dikkol

https://doi.org/10.17680/erciyesiletisim.621243

Cited By: 3

Öz

Bourdieu, especially with his concepts of field and habitus, has put forward a theory
that is particularly functional in cultural studies. The field is a holistic and relational
concept that has a structural character, represents determination, and shapes the aims
of the agents. Habitus is a notion that analyses how individuals move within these
fields. Evaluating cultural production / consumption practices through the analysis of
extended and multilayer fields such as art, literature and television, Bourdieu creates
a theory of culture by focusing on the habitus and taste judgments of consumers that
he conceptualizes as ‘agents‘. When approached as a whole with its producers and its
users, social media seems to indicate a medium in which Bourdieu’s basic concepts
function in an original way. Although social media channels have a more user-oriented
appearance today, users act within certain limits in these areas. These limits are drawn
by the possibilities and imaginations of social media creators, and users act within these
limits. This article discusses how the theory of field and habitus operates in social media
environments. Facebook, which is one of the social media sites, is analysed together
with the field concept. Thirty Facebook profile pages were analysed and the data were
discussed by the notions of field and habitus. The study aims to contribute to the
development of theoretical and empirical research proposals for social media studies by
analysing Facebook and users’ pages with Bourdieu’s theoretical framework. 

Anahtar Kelimeler

Social Media, Bourdieu, Field, Habitus, Facebook

Sosyal Medya Alanına Bourdieucü Bir Yaklaşım: Facebook Üzerine Bir İnceleme

Öz

Alan ve habitus kavramları başta olmak üzere Bourdieu, özellikle kültürel çalışmalarda
işlevsel olan bir teori ortaya koymaktadır. Alan, yapısal bir nitelik taşıyan, belirlenmişliği
temsil eden, bireylerin amaçlarını şekillendiren, bütünsel ve ilişkisel bir kavramdır.
Habitus ise bireylerin bu alanlar içerisinde nasıl hareket ettiğini çözümleyen bir
nosyondur. Kültürel üretim/tüketim pratiklerini sanat, edebiyat ve televizyon gibi geniş
ve çok katmanlı alanların analizi yoluyla değerlendiren Bourdieu, ‘fail (agent)’olarak
kavramsallaştırdığı tüketicilerin habitusuna ve beğeni yargılarına odaklanarak bir kültür
kuramı oluşturur. Sosyal medya, gerek üretenleri gerekse kullanıcılarıyla bir bütün olarak
ele alındığında, Bourdieu’nün temel kavramlarının özgün biçimde işlediği bir mecrayı
işaret eder görünmektedir. Sosyal medya mecraları günümüzde daha çok kullanıcı
odaklı bir görünüme sahip olsa da kullanıcılar, kendilerine sunulmuş olan bu alanlarda
belli sınırlar içerisinde hareket eder. Bu sınırlar sosyal medya yaratıcılarının imkân ve
tahayyülleriyle çizilmektedir. Bu makale, alanın ve habitusun sosyal medya ortamlarında
nasıl işlediğini tartışmaktadır. Çalışmada sosyal medya mecralarından birisi olan Facebook
alan kavramıyla birlikte çözümlenmektedir. Analiz için otuz Facebook profil sayfası
incelenmiş ve elde edilen veriler habitus nosyonu ile birlikte değerlendirilmiştir. Çalışma,
sosyal medya araştırmaları için Bourdieu’nün kuramsal çözümlemelerini Facebook ve
kullanıcıları üzerinden analiz ederek sosyal medya çalışmaları için halen gelişmekte olan
kuramsal ve ampirik araştırma önerilerine bir katkı sunmayı amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Medya, Bourdieu, Alan, Habitus, Facebook

Kaynakça

• Arun, Ö. (2010). Türkiye’de televizyon alanının sosyal yapısı ve televizyon alanında kültürel tüketim pratikleri Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimleri Enstitüsü.
• Baker, A. J. (2009). Mick or Keith: blended identity of online rock fans. Identity in the Information Society, 2(1), 7-21.
• Batu, M.&Yapıcıoğlu Ayaz, Y. (2018). Bilimsel araştırmalarda sosyal medya ile ilgili “yeniyi” bulmak: Lisansüstü tezlerine yönelik bir inceleme. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi. 29, 284-301.
• Binark, M. & Bayraktutan, G. (2011). Dijital oyun kültürü haritasında oyuncular: dijital oyuncuların habitusları ve kariyer türevleri. A. T. Aydemir (Ed.), Katılımın “e-hali”: Gençlerin Sanal Alemi (s. 303-330) içinde. İstanbul: Alternatif Bilişim.
• Alyanak, B. Z. (2014). Etnografi ve çevrimiçi etnografi. M. Binark (Ed.). Yeni Medya Çalışmalarında Araştırma Yöntem ve Teknikleri (s. 117- 163) içinde. İstanbul: Ayrıntı.
• Bourdieu, P. (1986). The forms of capital. J. G. Richardson (Ed.). Handbook of Theory and Research for the Sociology of Education (s. 241-258) içinde. New York, Westport, Connecticut & London: Greenwood Press.
• Bourdieu, P. (1995). Pratik nedenler. (H. Tufan, Çev.). İstanbul: Kesit.
• Bourdieu, P.&Wacquant, L. (2014). Düşünümsel bir antropoloji için cevaplar. (N. Ökten, Çev.). İstanbul: İletişim.
• Bourdieu, P. (2014). Simgesel sermaye ve toplumsal sınıflar. (E. Ünal, Çev.). G. Çeğin, E. Göker&N. Ökten (Eds.). Cogito: Pierre Bourdieu (s. 192-203). İstanbul: YKY.
• Bourdieu, P. (2015a). Yeniden üretim. (L. Ünsaldı, A. Sümer & Ö. Akkaya, Çev.). Ankara: Heretik.
• Bourdieu, P. (2015b). Ayrım: Beğeni yargısının toplumsal eleştirisi. (D. Fırat Şannan&G. Berkkurt, Çev.). Ankara: Heretik.
• Bourdieu, P. (2018). Bir pratik teorisi için taslak: Kabiliyet üzerine üç etnoloji çalışması. (N. Ökten, Çev.) İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi.
• Bruns, A. (2009). From prosumer to produser: understanding user-led content creation. Transforming Audiences, 3-4 Sep, 2009, London.
• Chiu, P. Y., Cheung, C. M.,&Lee, M. K. (2008). Online social networks: Why do “we” use Facebook? World Summit on Knowledge Society (s. 67-74) içinde. Berlin: Springer.
• Coleman, J. S.,&Fararo, T. J. (1992). Rational choice theory. California: Sage.
• Di Stefano, A. (2016). Weak (cultural) field: A Bourdieuian approach to social media. G. Austin (Ed.) New Uses of Bourdieu in Film and Media Studies (s. 141-162) içinde. New York-Oxford: Berghahn.
• Dunbar, R. I. M., Arnaboldi, V., Conti, M.&Passarella, A. (2015). The structure of online social networks mirrors those in the offline world. Social Networks, 43, 39-47.
• Ellison, N., Steinfield, C.,&Lampe, C. (2006). Spatially bounded online social networks and social capital. International Communication Association, 36, 1-37.
• Ellison, N. B., Steinfield, C.,&Lampe, C. (2007). The benefits of Facebook “friends:” Social capital and college students’ use of online social network sites. Journal of computermediated communication, 12(4), 1143-1168.
• Etil, H.&Demir, M. (2014). Pierre Bourdieu’nün bilim sosyolojisine katkısı: Alan teorisi, habitus cini ve refleksivite talebi. G. Çeğin, E. Göker&N. Ökten (Eds.) Cogito: Pierre Bourdieu (s. 311-349). İstanbul: YKY.
• Gosling, S. D., Augustine, A. A., Vazire, S., Holtzman, N., &Gaddis, S. (2011). Manifestations of personality in online social networks: Self-reported facebook-related behaviors and observable profile information. Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking, 14(9), 483–488.
• Grieve, R., Indian, M., Witteveen, K., Tolan, G.A. &Marrington, J. (2013). Face-to-face or Facebook: Can social connectedness be derived online? Computers in Human Behavior 29(3), 604-609.
• Güzel, E. (2016). Dijital kültür ve çevrimiçi sosyal ağlarda rekabetin aktörü: “dijital habitus”. E- GİFDER, 4 (1), 82-103.
• Helmond, A., Nieborgb, D. B.&van der Vlist, F. N. (2019). Facebook’s evolution: development of a platform-as infrastructure. Internet Histories, 3 (2), 123–146.
• Herzig, R. (2016). A Bourdieuian approach to internet studies: Rethinking digital practice. G. Austin (Ed.) New Uses of Bourdieu in Film and Media Studies (s. 107-123) içinde. New York-Oxford: Berghahn.
• Ignatow, G.&Robinson, L. (2017). Pierre Bourdieu: Theorizing the digital. Information, Communication&Society, 20 (7), 950-966.
• İlic, D.T. (2015). Pierre Bourdieu ve televizyon alanı: Türkiye’deki ana akım televizyon haberciliğinde bir saha araştırması. Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, (8) 4, 321-340.
• Jourdain, A.&Naulin, S. (2016). Pierre Bourdieu’nün kuramı ve sosyolojik kullanımları. (Ö. Elitez, Çev.). İstanbul: İletişim.
• Julien, C. (2015). Bourdieu, social capital and online interaction. Sociology, 49(2), 356-373.
• Karataş, E. (2019). Medyada kanaatler üzerine: Kanaat üreticileri doksozoflar. Üsküdar Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi Etkileşim, 4, 254-275.
• Köse, H. (2004). Bourdieu medyaya karşı / Medya: İşbirlikçi, Zorba ve çığırtkan. İstanbul: Papirüs.
• Köse, H. (2012). Bourdieu’cü beğeni yargısı açısından izleyici ve medya. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 15, 271-284.
• Kwon, M. W., D’Angelo, J.,&McLeod, D. M. (2013). Facebook use and social capital: To bond, to bridge, or to escape. Bulletin of Science, Technology&Society, 33(1-2), 35-43.
• Litt, E.&Hargittai, E. (2016). The imagined audience on social network sites. Social Media+ Society, 2(1), 1-12.
• Liu, H. (2007). Social network profiles as taste performances. Journal of Computer-Mediated Communication, 13(1), 252-275.
• McGoldrick, D. (2013). The limits of freedom of expression on Facebook and social networking sites: A UK perspective. Human Rights Law Review, 13(1), 125-151.
• Murumaa, M.&Siibak, A. (2012). The imagined audience on Facebook: Analysis of Estonian teen sketches about typical Facebook users. First Monday, 17(2). https://doi. org/10.5210/fm.v17i2.3712.
• Nadkarni, A.&Hofmann, G. S. (2012). Why do people use facebook? Personality and Individual Differences, 52(3), 243-249.
• Nieborg, D. B.&Helmond, A. (2019). The political economy of Facebook’s platformization in the mobile ecosystem: Facebook Messenger as a platform instance. Media, Culture&Society, 41(2), 196–218.
• Parlak, İ.& Değirmenci, N. (2015). Zaman gazetesi köşe yazarlarının bir rol değişim göstergesi olarak Bourdieucü bağlamda söylemsel dönüşümleri (2011’den 2014’e). İleti-ş-im Dergisi, 23, 9-38.
• Papacharissi, Z., Streeter, T. &Gillespie, T. (2013). Culture Digitally: Habitus of the New. Journal of Broadcasting&Electronic Media, 57 (4), 596-607.
• Perez, M.&Gomez, J. M. (2011). Why do people use social networks? Communications of the IIMA, 11(2), 41-50.
• Recuero, R. (2015). Social media and symbolic violence. Social Media+ Society, 1(1), 1-3.
• Ross, C., Orr, E. S., Sisic, M., Arseneault, J. M., Simmering, M. G.&Orr, R. R. (2009). Personality and motivations associated with Facebook use. Computers in Human Behavior, 25 (2), 578-586.
• Schwarz, O.&Shani, G. (2016). Culture in mediated interaction: Political defriending on Facebook and the limits of networked individualism. American Journal of Cultural Sociology, 4(3), 385-421.
• Swartz, D.L. (2015). Bourdieucü perspektiften sosyolojik analiz için meta-ilkeler. (P. Gorski (Ed.), içinde Bourdieu ve Tarihsel Analiz. Ankara: Heretik.
• Uğurlu, Ö.&Yakın, M. (2015). Sosyal medyada kimlik temsilinin mekân üzerinden okunması: Foursquare. Ö. Oğuzhan (Ed.) İletişimde Sosyal Medya–Sosyal Medyada İletişim (s. 199-240) içinde. İstanbul: Kalkedon.
• Wilson, R.E., Gosling, S. D.&Graham, L.T. (2012). A review of facebook research in the social sciences. Perspectives on Psychological Science, 7(3), 203–220.