From Negotiator Democracy Model to Communicational Democracy Ideal: Reading the Film “Judgment at Nuremberg” on the Rhetoric Axis

Yıl 2021, Cilt: 8 Sayı: 1, 373 - 397, 29.01.2021

Merve Can Maraşlı , Hülya Demir Yaleze

https://doi.org/10.17680/erciyesiletisim.798074

Öz

According to the deliberative democracy model, only arguments are evaluated during
the speech, and elements such as identity, gender, appearance, speaking style, gestures,
and facial expressions are not taken into account when discussing the argument.
However, these elements, which cannot be ignored by the audience, affect the feelings
of sincerity, belief, and persuasion towards the speaker. Based on this, Young introduced
the “communicative democracy model” beyond deliberative democracy, including these
elements. One of the most important concepts in this model is rhetoric. In this study,
court spaces, which are a public sphere, and the elements of judicial rhetoric used here
are examined. In the study, in which the 1961 film “Judgment at Nuremberg” is taken as
a sample, the “communicative democracy model” developed by Young and the judicial
rhetoric elements classified by Cicero as the “Five Canons of Rhetoric” are reconciled. In
the film, which is analyzed with the critical-rhetorical film analysis method, the rhetorical
elements in the speeches of the allegation and defense authorities are analyzed based
on the trial scenes. It turned out that elements of judicial rhetoric are used explicitly or
implicitly even in scenes of deliberative democracy in the film.

Anahtar Kelimeler

Communication, Deliberative Democracy, Communicative Democracy, Judicial Rhetoric, Rhetorical Analysis, Critical Film Analysis

Müzakereci Demokrasi Modelinden İletişimsel Demokrasi İdealine: “Nuremberg Mahkemesi” Filmini Retorik Ekseninde Okumak

Öz

Müzakereci demokrasi modeline göre, konuşma esnasında sadece savlar
değerlendirilmekte ve sav tartışılırken kimlik, cinsiyet, görünüş, konuşma üslubu, jest
ve mimikler gibi ögeler dikkate alınmamaktadır. Oysa dinleyiciler için göz ardı edilemez
olan bu ögeler, konuşmacıya karşı duyulan samimiyet, inanç, ikna duygularını etkiler.
Bundan hareketle Young, müzakereci demokrasinin ötesinde, bu ögelerin de dâhil olduğu
“iletişimsel demokrasi modeli”ni ortaya koymuştur. Bu model içerisinde yer alan en
önemli kavramlardan biri ise retoriktir. Bu çalışmada, doğası gereği savların ön planda
olması beklenen bir kamusal alan olan mahkeme mekânları ve burada kullanılan adlî
retorik ögeleri incelenmektedir. 1961 yapımı Nuremberg Mahkemesi filminin örneklem
olarak ele alındığı çalışmada, Young’ın yeni bir bakış açısı olarak geliştirdiği “iletişimsel
demokrasi modeli” ile Cicero’nun “Retoriğin Beş Kanonu” olarak bölümlendirdiği
adlî retorik ögeleri bağdaştırılmaktadır. Eleştirel-retoriksel film analizi yöntemiyle
incelenen filmde, duruşma sahneleri esas alınarak, iddia ve savunma makamlarının
konuşmalarındaki retorik ögeleri analiz edilmektedir. Filmin, savların ön planda olduğu
ve en akılcı kanıtların sunulduğu müzakereci demokrasi görünümü kazanan sahnelerinde
dahi, açık veya örtük şekilde adlî retorik ögelerinin kullanıldığı ortaya konulmuştur.

Anahtar Kelimeler

İletişim, Müzakereci Demokrasi, İletişimsel Demokrasi, Adli Retorik, Retorik Analiz, Eleştirel Film Analizi

Kaynakça

• Ağaoğulları, M. A. (2006). Kent devletinden imparatorluğa. Ankara: İmge Kitabevi.
• Aristoteles. (2015). Retorik. (M. H. Doğan, Çev.) İstanbul: Yapı Kredi Yay.
• Aristoteles. (2019). Nikomakhos’a etik. (F. Akderin, Çev.) İstanbul: Say Yay.
• Baba, C. (2018). Retoriğin ikna gücü. Konya: Çizgi Kitabevi.
• Benhabib, S. (1999). Müzakereci bir demokratik meşruiyet modeline doğru. S. Benhabib (Dü.) içinde, Demokrasi ve Farklılık (Z. Gürata, & C. Gürsel, Çev.). İstanbul: Demokrasi Kitaplığı.
• Çetin, C., & Arslan, M. L. (2014). Müzakere teknikleri. İstanbul: Beta Yay.
• Doğan, İ. (2015). Sivil toplum anlayışı ve siyasal sistemler. Ankara: Astana Yay.
• Duman, M. A. (2015). Platon’un retorik anlayışı. İstanbul: Litera Yay.
• Dürüşken, Ç. (2001). Roma’da rhetorica eğitimi - Antik Çağ’da doğan bir eğitim sistemi rhetorica. İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yay.
• Erdem, F. H. (2007). Müdahale, mücadele ve müzakere mekânı olarak kamusal alan. Köprü Üç Aylık Fikir Dergisi. Temmuz 16, 2020 tarihinde https://www.koprudergisi.com/ index.asp?Bolum=EskiSayilar&Goster=Yazi&YaziNo=861 adresinden alındı
• Erdoğan, M. (2012). Müzakereci demokrasi ve sınırları. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 25-43.
• Fahnestock, J. (2011). Arrangement. T. Enos (Dü.) içinde, Encyclopedia of Rhetoric and Composition Communication from Ancient Times to the Information Age. New York and London: Routledge Taylor & Francis e-Library.
• Habermas, J. (2018). Kamusallığın yapısal dönüşümü. (T. Bora, & M. Sancar, Çev.) İstanbul: İletişim Yay.
• Herrick, J. A. (2008). The history and theory of rhetoric: An ıntroduction. Boston: Allyn and Bacon.
• Hohmann, H. (2006). Stasis. T. O. Sloane (Dü.) içinde, Encyclopedia of Rhetoric. New York: Oxford University Press.
• Karadağ, A. (1994, Mart). Kamusal alan modelleri: Çoğulcu perspektiften bir değerlendirme. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 58(3), 171-195.
• Kennedy, G. (1971). The art of persuasion in Greece. United States of America: Princeton University Press.
• Kennedy, G. A. (1994). A new history of classical rhetoric. United States of America: Princeton University Press.
• Kramer, S. (Prodüktör), & Kramer, S. (Yöneten). (1961). Judgment at Nuremberg/ Nuremberg Mahkemesi [Sinema Filmi]. ABD.
• Lanham, R. A. (1991). A handlist of rhetorical terms: A guide for students of English Literature. United States of America: University Of California Press.
• Longinos. (2003). Yüce üzerine. P. &. Longinos içinde, Siyaset ve Retorik. İstanbul: İz Yay.
• Meyer, M. (2009). Retorik. (İ. Yerguz, Çev.) Ankara: Dost Kitabevi.
• Mutlu, E. (2012). İletişim sözlüğü. Ankara: Sofos Yay.
• Nelson, J. S., Megill, A., & McCloskey, D. N. (2002). Araştırma retoriği. Retorik Hermeneutik ve Sosyal Bilimler - İnsan Bilimlerinde Retoriğe Dönüş (H. Arslan, Çev.). içinde İstanbul: Paradigma Yay.
• Özbek, M. (2015). Kamusal alanın sınırları. M. Özbek (Dü.) içinde, Kamusal Alan. İstanbul: Hil. Yay.
• Öztürk, S. (2012). Mekân ve iktidar. Ankara: Phoenix Yay.
• Platon. (2018). Gorgias- ya da retorik üstüne. İstanbul: İş Bankası Kültür Yay.
• Ross, D. (2017). Aristoteles. (A. Arslan, Çev.) İstanbul: Kabalcı Yay.
• Sennett, R. (2010). Kamusal insanın çöküşü. (S. Durak, & A. Yılmaz, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yay.
• Tepebaşılı, F. (2016). Retorik-konuşma sanatı-söz bilimi. Konya: Çizgi Kitabevi.
• Theodorakupulos, V. T. (2004). Attika retoriğine giriş - retoriğin doğuşu / On Retor / Retorika Sanatı. (S. Sandalcı, Çev.) İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yay.
• Yaşın, C., & Cengiz, C. (2019, Mayıs 22). Aristoteles’in retoriğinde örtük tasım (Video Dosyası). 09 09, 2020 tarihinde İletişim Ansiklopedisi-İletişim Bilimleri Hiper Görsel Kaynak: http://yenimedya.info/2019/05/22/aristotelesin-retorigindeortuk- tasim/ adresinden alındı
• Young, I. (1996). Communication and the other: Beyond deliberative democracy. S. Benhabib (Dü.) içinde, Democracy and Difference. United States of America: Princeton University Press.
• Young, I. (1999). İletişim ve öteki: Müzakereci demokrasinin ötesinde. S. Benhabib (Dü.) içinde, Demokrasi ve Farklılık (Z. Gürata, & C. Gürsel, Çev.). İstanbul: Demokrasi Kitaplığı.