Construction of Moral Panic on Twitter About Giving Children Covid-19 Vaccines: The Example of “#DenekDegilBebek”

Yıl 2022, Cilt: 9 Sayı: 2, 587 - 607, 22.07.2022

Aslıhan Ardıç Çobaner , Pelin Kılınç Özüölmez , Nermin Alkan

https://doi.org/10.17680/erciyesiletisim.1076621

Cited By: 1

Öz

Moral panic is a useful concept in terms of understanding and explaining the expression of fear and concern over an event that arises in the society in the triangle of power/power relations-public and the media. This study aimed to understand the construction of a process in which the fears and sensitivities of families towards the administration of the Covid-19 vaccines to children have risen in Turkey and created a kind of moral panic in terms of the hashtag #DenekDegilBebek. Following the statement that "Babies are 'accidentally' vaccinated against Covid-19" made by Prof. Dr. Zafer Kurugöl, who is an academic member of Ege University, Faculty of Medicine, to the NTV news bulletin on September 22, 2021, the hashtag has quickly become a trend topic (TT) on Twitter's agenda on September 23, 2021. For the purpose of this study, the hashtag #DenekDegilBebek, which is ranked of popular posts in the Twitter search engine, and 150 tweets that include this hashtag were analyzed by content analysis. In the study, it is concluded that an already existing fear and concern of families against vaccines has played a significant role in facilitating the construction of moral panic, however the reaction of families was quickly turned into a moral panic by anti-vaccine accounts on Twitter.

Anahtar Kelimeler

Covid-19 Pandemic, Covid-19 Vaccine, Moral Panic, Twitter, #DenekDegilBebek.

Twitter’da Çocuklara Covid-19 Aşılarının Uygulanmasına Yönelik Ahlaki Paniğin İnşa Edilmesi: “#DenekDegilBebek” Örneği

Öz

Ahlaki panik (moral panic) iktidar/güç ilişkileri-halk ve medya üçgeninde toplumda ortaya çıkan/çıkarılan bir olaya karşı duyulan korku ve buna verilen tepkiyi anlama ve açıklama açısından kullanışlı bir kavramdır. Bu çalışma Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Zafer Kurugöl’ün 22 Eylül 2021 tarihinde NTV haber bültenine yaptığı, “Bebeklere ‘yanlışlıkla’ Covid-19 aşısı yapıldığı”na yönelik açıklamasının ardından, 23 Eylül 2021 tarihinde Twitter gündeminde kısa sürede trend topics (TT) olan #DenekDegilBebek hashtagi bağlamında, Türkiye’de ailelerin çocuklara Covid-19 aşıları uygulanmasına yönelik korkularını ve hassasiyetlerini arttıran ve bir tür ahlaki panik yaratan sürecin inşasını anlamayı amaçlamıştır. Bu amaçla Twitter arama motorunda popüler gönderiler sıralamasında yer alan #DenekDegilBebek etiketi ve bu etikete yer veren 150 tweet içerik analizi ile incelenmiştir. Çalışmada ahlaki paniğin oluşmasında ailelerde aşılara karşı zaten var olan bir korku ve endişenin ahlaki paniğin oluşmasını kolaylaştıran bir rol oynadığı ancak kısa süre içerisinde ailelerin bu tepkisinin Twitter’da aşı karşıtı hesaplar tarafından bir ahlaki paniğe dönüştürüldüğü sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Covid-19 Salgını, Covid-19 Aşısı, Ahlaki Panik, Twitter, #DenekDegilBebek

Kaynakça

• 2017'de 23 bin aile, aşıyı reddetti, birbirlerine hacamatı önerdi! (2018, 04 15). T24: https://t24.com.tr/haber/2017de-23-bin-aile-asiyi-reddetti-birbirlerine-hacamati-onerdi,605796 adresinden alındı
• Aktaşoğlu, M. (2021, 08 16). Beyaz Saray, aşı hakkındaki yalanlara karşı 'influencer ordusu' kurdu! Haber Global: https://haberglobal.com.tr/dunya/beyaz-saray-asi-hakkindaki-yalanlara-karsi-influencer-ordusu-kurdu-126400 adresinden alındı
• Arabacı, A. (2022, 02 10). Türkiye’de aşı dezenformasyonu: Öne çıkan aktörleri motive eden ne? Teyit: https://teyit.org/teyitpedia-turkiyede-asi-dezenformasyonu-one-cikan-aktorleri-motive-eden-ne?utm_source=Teyitlendin&utm_campaign=ab642442d9-EMAIL_CAMPAIGN_2019_12_05_01_14_COPY_01&utm_medium=email&utm_term=0_a1a05cc2f1-ab642442d9-130189606 adresinden alındı
• Argüt, N. Y. (2016). Aşı Kabülünü Etkileyen Faktörler. Çocuk Dergisi 16 (1-2), 16-24.
• Arıcan, I. (2018). Sık rastlanan aşı karşıtı iddialara yanıtlar. Toplum ve Hekim (33)3, 195-206.
• Ben-Yehuda, N. G. (2009). Moral Panics: The Social Construction of Deviance. UK: Wiley-Blackwell Publishing.
• Boyd, D. (2010). Social Network Sites as Networked Publics: Affordances, Dynamics, and Implications. In Networked Self: Identity, Community, and Culture on Social Network Sites: https://www.danah.org/papers/2010/SNSasNetworkedPublics.pdf adresinden alındı
• Bruns, A. &. (2011). The use of Twitter hashtags in the formation of ad hoc publics. Proceedings of the 6th European Consortium for Political Research (ECPR) General Conference, (s. 1-9). United Kingdom.
• Bruns, A. M. (2016). Twitter'da İletişimin Katmanları. K. W. vd. içinde, Twitter ve Toplum. İstanbul: Kafka.
• Calarco, J. M. (2021, 12 28). The Moral Calm Before the Storm How a Theory of Moral Calm Explains the Covid-Related Increase in Parents’ Refusal of Vaccines for Children. SocArXiv Papers: https://osf.io/preprints/socarxiv/m7c3p/ adresinden alındı
• Chandler, D. M. (2018). Medya ve İletişim Sözlüğü. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Cohen, S. (2019). Halk Düşmanları ve Ahlaki Panikler. Ankara: Heretik Basın Yayın.
• Critcher, C. (2008). Moral Panic Analysis: Past, Present and Future. Sociology Compass 2/4, 1127–1144.
• Doğanışık, İ. (2019, 11 28). Aşı Karşıtlığı ve Reddi Artıyor. Doğruluk Payı: https://www.dogrulukpayi.com/bulten/asi-karsitligi-ve-reddi-artiyor adresinden alındı
• Einspanner, J. D.-A. (2016). Twitter Verilerinin Bilgisayar Destekli İçerik Analizi. İstanbul: Kafka. K. W. vd. içinde, Twitter ve Toplum. İstanbul: Kafka.
• Eker, A. (2018). Aşı Karşıtlığı. Toplum ve Hekim (33)3, 175-186.
• Erdoğan, E. U. (2021). Toplumsal araştırma yöntemleri için bir rehber: gereklilikler, sınırlılıklar ve incelikler. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Geçgin, E. (2019). Ahlaki Panik Sosyolojisinin İmkânı. S. Cohen içinde, Halk Düşmanları ve Ahlaki Panikler (s. 7-24). Ankara: Heretik.
• Gül Ünlü, D. K. (2021). Dijital Ebeveynlik, Aşı Kararsızlığı ve COVID-19: Dijital Ebeveynlerin COVID-19 Aşısı Karşıtlığına İlişkin Tutumlarının Belirlenmesi. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi (56).
• Gül, D. (2021, 11 21). Çocuklarına Covid-19 aşısı yaptırmak istemeyenler: 'Hani çocuklar dayanıklıydı, ne değişti?'. euronews.: https://tr.euronews.com/2021/11/20/cocuklar-na-covid-19-as-s-yapt-rmak-istemeyenler-hani-cocuklar-dayan-kl-yd-ne-degisti adresinden alındı
• Gür, E. (2019). Aşı Kararsızlığı - Aşı Reddi. Turk Pediatri Ars 54(1):, 1-2.
• Hall, S. (1978). Policing the Crisis. Mugging, the State and Law and Order. Londra: MacMillan.
• Hürriyet. (2020, 04 07). Anne babalar merak ediyor: Çocuğumu koronavirüsten nasıl korurum?: https://www.hurriyet.com.tr/aile/anne-babalar-merak-ediyor-cocugumu-koronavirusten-nasil-korurum-41488872 adresinden alındı
• Ipsos. (2021, 04 19). Ipsos. Yakın Çevresine Aşı Yaptırmalarını Önerenlerin Oranı Yılın Başından Bu Yana 6 Puan Arttı: https://www.ipsos.com/tr-tr/yakin-cevresine-asi-yaptirmalarini-onerenlerin-orani-yilin-basindan-bu-yana-6-puan-artti adresinden alındı
• Kaçmaz, S. (2021, 09 18). Ebeveynler ve çocuklar merak ediyor: 12 soruda 12 yaş üstü aşılama. Hurriyet: https://www.hurriyet.com.tr/gundem/ebeveynler-ve-cocuklar-merak-ediyor-12-yas-ve-ustu-asi-olmali-mi-13-soru-13-yanit-41890219 adresinden alındı
• Karaturan, C. H. (2020). Çocuklarda Coronavirus Hastalığı 2019 (COVID-19): Çocuklarda Farklılıklar ve Yaklaşım. H. Cem içinde, Multidisipliner COVID-19 Bursa Tabip Odası Sürekli Tıp Eğitimi Pandemi Kitabı (s. 81-107). Bursa: Bursa Tabip Odası Yayınları.
• Krippendorf, K. (2004). Content Analysis An Introduction to Its Methodology. Thousand Oaks: Sage Publications.
• Murthy, D. (2013). Twitter. London: Polity Press.
• Mutlu, E. (1995). İletişim Sözlüğü. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Pfizer-BioNTech: Aşımız 5-11 yaş grubunda güvenli ve etkin koruma sağlıyor. (2021, 09 20). BBC: https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-58624980 adresinden alındı
• Reich, J. A. (2016). Calling the Shots: Why Parents Reject Vaccines. New York: NYU Press.
• Sağlık Bakanlığı - Aşı Bilgilendirme Platformu. (2021). Türkiye’de Aşının Tarihçesi. Aşı Bilgilendirme Platformu: https://covid19asi.saglik.gov.tr/TR-77801/turkiyede-asinin-tarihcesi.html adresinden alındı
• Sağlık Bakanlığı. (2020, 08). COVID-19 Haftalık Durum Raporu. Sağlık Bakanlığı: https://covid19.saglik.gov.tr/Eklenti/38609/0/covid-19-haftalik-durum-raporu---35 haftapdf.pdf?_tag1=49A327CBDFA8BDB90BB94DB427B6D677518AAF42 adresinden alındı
• Sağlık Bakanlığı. (2020, 07 05). Türkiye COVID-19 Durum Raporu. Sağlık Bakanlığı: https://sbsgm.saglik.gov.tr/TR,66424/covid-19-situation-report-turkey.html adresinden alındı
• Sağlık Bakanlığı. (2022). COVID-19 Aşısı Ulusal Uygulama Stratejisi. Sağlık Bakanlığı Covid-19 Aşısı Bilgilendirme Platformu: https://covid19asi.saglik.gov.tr/TR-77706/covid-19-asisi-ulusal-uygulama-stratejisi.html adresinden alındı
• Sağlık Bakanlığı. (2022). Covid-19 Nedir? Sağlık Bakanlığı Covid-19 Bilgilendirme Platformu: https://covid19.saglik.gov.tr/TR-66300/covid-19-nedir-.html adresinden alındı
• Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü. (2022, 01 10). Covid-19 (Sars-Cov-2 Enfeksiyonu) Çocuk Hasta Yönetimi ve Tedavi. Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü: https://covid19.saglik.gov.tr/Eklenti/42283/0/covid-19rehbericocukhastayonetimivetedavi06012022v1pdf adresinden alındı
• Schmidt, J. (2016). Twitter Kişisel Kamuların Doğuşu. K. W. vd. içinde, Twitter ve Toplum (s. 47-62). İstanbul: Kafka.
• Soygüder, Ş. (2007). Türk ve Batı Medyasından Örneklerle Törel Ürkü (Moral Panic) Kavramı. Yeni Düşünceler Dergisi (2).
• Suran, M. (2021, 12 15). Why Parents Still Hesitate to Vaccinate Their Children Against COVID-19. JAMA Network: https://jamanetwork.com/journals/jama/fullarticle/2787289#248169269 adresinden alındı
• Tanır, G. (2020). Covid-19 Pandemisi 10. Ay Değerlendirme Raporu. Türk Tabipleri Birliği “Çocukların Aşılanması”: https://www.ttb.org.tr/kutuphane/covid19-rapor_10.pdf adresinden alındı
• Tombul, I. (2020). Netnografik Analizle Türkiye’de YouTuberlar ve Değişen Ahlaki Panik Fenomeni. Erciyes İletişim Dergisi, 7 (2), 789-811.
• Toplumda Aşı Yaptırmama Eğilimi Güçleniyor. (2020, 12 01). Ipsosb: https://www.ipsos.com/tr-tr/toplumda-asi-yaptirmama-egilimi-gucleniyor adresinden alındı
• Toraks-Der. (2021, 06 16). Çocuklarda COVID-19 Aşısı ile İlgili Bilgilendirme Mesajı. Türk Toraks Derneği: https://www.toraks.org.tr/site/news/10433 adresinden alındı
• Türk Tabipler Birliği. (2021, 10 28). Çocukların Aşılanmalarına Dair Mevzuat Bilgi Notu. TTB: https://www.ttb.org.tr/kollar/_asi/haber_goster.php?Guid=4678f8a4-37dd-11ec-8300-92eadc9247ad. adresinden alındı
• Üren, Ç. (2021, 03 03). Aşı karşıtlığının yüzlerce yıllık tarihi: Nasıl doğdu, nasıl örgütlendi ve pandemiye etkisi ne oldu? Independent Türkçe: https://www.indyturk.com/node/322596/sa%C4%9Flik/a%C5%9F%C4%B1-kar%C5%9F%C4%B1tl%C4%B1%C4%9F%C4%B1n%C4%B1n-y%C3%BCzlerce-y%C4%B1ll%C4%B1k-tarihi-nas%C4%B1l-do%C4%9Fdu-nas%C4%B1l-%C3%B6rg%C3%BCtlendi-ve adresinden alındı
• Walsh, P. (2020). Social media and moral panics: Assessing the effects of technological change on societal reaction. International Journal of Cultural Studies. 23(6), 840-859.
• Yıldız S., S. H. (2010). Medya ve Ahlaki Panik. Academia Erciyes İletişim Dergisi., 35-46.
• Yılmaz, M. C. (2020, 02 17). KONDA: 'Aşı zorunlu olmamalı diyenlerin önemli bir kısmı uluslararası şirketlerin bizi hasta etmek istediğini düşünüyor'. Teyit: https://teyit.org/konda-asi-zorunlu-olmamali-diyenlerin-onemli-bir-kismi-uluslararasi-sirketlerin-bizi-hasta-etmek-istedigini-dusunuyor adresinden alındı
• Young, J. (1971). The Role of the Police as Amplifiers of Deviancy. S. Cohen içinde, Images of Deviance (s. 27-61). Harmondsworth: Penguin.