Reading Utilitarianism Through TV Series Characters

Yıl 2022, Cilt: 9 Sayı: 2, 691 - 711, 22.07.2022

Mahmut Kutlu

https://doi.org/10.17680/erciyesiletisim.1076669

Cited By: 1

Öz

Television series carry the structural traces of the society in which they are produced. The social, cultural and ideological values of the society are revealed to the audience through the characters portrayed on the screen. The TV series discussed in the study are examined as an indicator of social life. The sitcom named "Jet Sosyete", written by Gülse Birsel, is an important production based on utilitarian characters. This sitcom, which reflects the utilitarian attitude in social relations and the utilitarian character that emerges as a result of it, to the screen with an important degree of reality, constitutes an important example of utilitarianism critique. In this direction, the analysis of the TV series, which is considered as the research object, from a sociological perspective was made within the framework of John Stuart Mill's "utilitarianism" theory and Alain Caillé's "criticism of the utilitarian mind". Discourse analysis method was used in the study. The study, which aims to investigate and reveal the utilitarian relations and functioning in the social structure through the discourses in the series, also emphasizes the sad end by emphasizing the fate of utilitarianism.

Anahtar Kelimeler

Utilitarianism, John Stuart Mill, Critique de la raison utilitaire, Alain Caillé, Jet Sosyete sitcom

Faydacılığın Dizi Karakterleri Üzerinden Okunması

Öz

Televizyon dizileri, üretildikleri toplumun yapısal izlerini taşımaktadır. Ekranda canlandırılan karakterler aracılığı ile toplumun sosyal, kültürel ve ideolojik değerleri izleyicinin gözleri önüne serilmektedir. Çalışmada ele alınan dizi film, toplumsal yaşamın bir göstergesi olarak incelenmektedir. Gülse Birsel’in senaristliğini yaptığı “Jet Sosyete” isimli durum komedisi, faydacı karakterler üzerine kurgulanmış önemli bir yapımdır. Toplumsal ilişkilerdeki faydacı tutumu ve bunun neticesinde ortaya çıkan faydacı karakteri önemli bir gerçeklik ölçüsünde ekranlara yansıtan bu durum komedisi, faydacılık eleştirisinin önemli bir örneğini teşkil etmektedir. Dizideki insani ilişkiler, olaylar ve söylemler ağırlıklı olarak menfi beklentiler üzerine inşa edilmiştir. Faydacı söylemler ile sosyolojik mesajlar komiklik algısı üzerinden birbirine eklemlenerek üretilmiştir. Bu doğrultuda araştırma nesnesi olarak ele alınan dizi filmin sosyolojik perspektiften analizi John Stuart Mill’in “faydacılık” teorisi ve Alain Caillé’in “faydacı aklın eleştirisi” çerçevesinde yapılmıştır. Çalışmada söylem analizi yöntemi kullanılmıştır. Dizideki söylemler aracılığı ile toplumsal yapıdaki faydacı ilişkileri ve işleyişi araştırıp ortaya koymayı amaçlayan çalışma, aynı zamanda faydacılığın akıbeti üzerinde durarak hazin sonuna vurgu yapmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Faydacılık, John Stuart Mill, Faydacı aklın eleştirisi, Alain Caillé, Jet Sosyete durum komedisi

Kaynakça

• Aydın, M. (2013). John Stuart Mill’in Faydacı Ahlâkı. Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (SAUIFD), 15(28), 143-167. doi:10.17335/sakaifd.219829
• Benhabib, S. (2005). Eleştiri, Norm, Ütopya. (İ. Zekerek, Trans.) İstanbul: İletişim Yayınları.
• Caillé, A. (2007). Faydacı Aklın Eleştirisi. (D. Çetinkasap, Trans.) İstanbul: İletişim Yayınları.
• Caillé, A., & Grésy, J. É. (2014). La Révolution du don. Le management repensé à la lumière de l'anthropologie: Le management repensé à la lumière de l'anthropologie. Média Diffusion.
• Capaldi, N. (2004). John Stuart Mill: Bir Biyografi. Cambridge Üniversitesi Yayınları.
• Cevizci, A. (2002). Etiğe Giriş. İstanbul: Paradigma Yayınları.
• Çamuroğlu, R. (1992). Tarih, Heterodoksi ve Babailer. İstanbul: :Metis Yayınları.
• Çelenk, Z. (2010). Yerli durum komedilerinde sürdürülebilirlik problemi: Avrupa Yakası örneği. İletişim Araştırmaları Dergisi, 8(2), 81-114. doi:10.1501/Iltaras_0000000118
• Çelik, H., & Ekşi, H. (2008). Söylem analizi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 27(27), 99-117. Retrieved from Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/maruaebd/issue/365/2517
• Dubiel, H. (1985). Theory And Politics. Studies İn The Development Of Critical Theory. (B. Gregg, Trans.) Massachusetts: The MIT Press.
• Eve Le Blog. (2015). Thank you is the most important word in management. Retrieved 09 16, 2021, from https://www.eveprogramme.com/12215/thank-you-is-the-most-important-word-in-management/
• Geuss, R. (2002). Eleştirel Teori: Habermas ve Frankfurt Okulu. (F. Keskin, Trans.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Hanafi, S. (2020). The Convivialist Manifesto: A New Political Ideology. An Interview with Alain Caillé. Global Dialogue, Magazine of the İnternational Sociological Association, 10(2).
• Horkheimer, M. (1990). Akıl Tutulması. (O. Koçak, Trans.) Metis Yayınları.
• Horkheimer, M. (2005). Geleneksel ve Eleştirel Kuram. (M. Tüzel, Trans.) Yapı Kredi Yayınları.
• Horkheimer, M., & Adorno, T. (2014). Aydınlanmanın Diyalektiği. (N. Ülner, & E. Ö.Karadoğan, Trans.) İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
• İnsel, A. (2007). Faydacı Doktrine Karşı Manifesto. Retrieved 09 16, 2021, from http://www.radikal.com.tr/kitap/faydaci-doktrine-karsi-manifesto-859324/.
• Jay, M. (2005). Bir Tarih Felsefesi Arayışı Aydınlanmanın Eleştirilmesi. In Diyalektik İmgelem (Ü. Oskay, Trans.). İstanbul: Belge Yayınları.
• Kars, N. (2003). Bir televizyon program türü olarak sitcom. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 16, 545-558. doi:10.17064/iüifhd.14233
• Kızılçelik, S. (2000). Frankfurt Okulu. Ankara: Anı Yayınları.
• Köker, L. (1998). İki Farklı Siyaset: Bilgi Teorisi-Siyaset Bilimi İlişkileri Açısından Pozitivizm ve Eleştirel Teori. Vadi Yayınları.
• Linhart, D. (2017). Alain Caillé, Jean-Édouard Gresy, La Révolution du don. Le management repensé, coll. «Économie humaine» Paris, Le Seuil, 2014. La nouvelle revue du travail(11). doi:10.4000/nrt.3377
• Lowenthal, L. (1987). Atomization Of Man. False Prophets: Studies İn Authoritarianism (New Brunswick, NJ: Transaction Books). 182-183.
• Merleau-Ponty, M. (1973). Adventures Of The Dialectic. Northwestern University Press. (Https://Monoskop.Org/İmages/7/79/Merleau_Ponty_Maurice_Adventures_Of_The_Dialectic_1973.Pdf).
• Mill, J. S. (2019). Faydacılık. (G. Murteza, Trans.) İstanbul: Pinhan Yayıncılık.
• Oğuz, M. C. (2008). Söylem analizi. Sosyoloji Notları, 5, 52-57.
• Outhwaite, W. (2015). Social Theory: Ideas in Profile: Ideas in Profile. Profile Books.
• Özbek, M. (2004). Kamusal Alanın Sınırları. In M. Özbek (Ed.), Kamusal Alan (pp. 19-89). İstanbul: Hil.
• Swingewood, A. (1998). Sosyolojik Düşüncenin Kısa Tarihi. (O. Akınhay, Trans.) Ankara: Bilim ve Sanat.
• Tanrıöver, H. U. (2011). Türkiye’de Film Endüstrisinin Konumu ve Hedefleri. İTO Yayınları.
• Therborn, G. (2006). Frankfurt Okulu. In E. Bağce (Ed.), Frankfurt Okulu. Ankara: Doğu Batı Yayınları.
• Thompson, E. (2007). Comedy verité? The observational documentary meets the televisual sitcom. The Velvet Light Trap, 60(1), 63-72. doi:10.1353/vlt.2007.0027
• Van Dijk, T. A. (2003). The discourse-knowledge interface. In Critical discourse analysis. London: Palgrave Macmillan, 85-109. doi:10.1057/9780230514560_5
• www.ntv.com.tr. (2020). Retrieved 09 22, 2021, from https://www.ntv.com.tr/yasam/jet-sosyete-en-cok-izlenen-dizi-oldu-dijitalin-lideri,Dcam97 MddUKib39z6-eIMg
• www.posta.com.tr. (2018). Retrieved 09 22, 2021, from https://www.posta.com.tr/jet-sosyete-oyunculari-kimdir-jet-sosyete-kadrosu-ve-karakterleri-1385506
• Yıldız, G. (2022). En Beğenilen Diziler Araştırması "İzleyici Gülmekle Ağlamak Arasında". Retrieved 05 17, 2022, from https://www.marketingturkiye.com.tr/haberler/arastirma/izleyici-arastirma/