Family Accounts on Instagram in the Context of Privacy and Conspicuous Consumption

Yıl 2022, Cilt: 9 Sayı: 2, 645 - 665, 22.07.2022

Ayse Bilginer Kucur

https://doi.org/10.17680/erciyesiletisim.1099394

Öz

Instagram, is used for different purposes such as promoting oneself, establishing an identity, getting likes, increasing the number of followers, being accepted in the society, displaying what is consumed through images such as photos and videos. In such channels, information about daily life related to family life is shared by many users. Private life is disclosed in the posts by will and the posts go beyond their purpose and cause privacy violations. In this study, family accounts that share information about their daily lives have been examined. In the study, family accounts with the highest number of followers were determined, they were selected within the framework of purposeful sampling, and the sample was limited to those who did not state a profession in their profile information. In this respect, four accounts constituted the subject of the study, and their shares were examined with qualitative content analysis. It has been concluded that privacy is violated in the posts, the content for conspicuous consumption and pretentious religiosity is included, and the consumption practices of women wearing hijab are related to fashion in the analyzed accounts.

Anahtar Kelimeler

Privacy, social media, family, conspicuous consumption, pretentious religiosity

Mahremiyet ve Gösterişçi Tüketim Bağlamında Instagram’da Aile Hesapları

Öz

Instagram, fotoğraf, video gibi görseller aracılığıyla bireylerin kendini tanıtmak, kimlik inşa etmek, beğeni almak, takipçi sayısını artırmak, toplumda kabul görmek, sosyalleşmek, tükettiğini sergileyebilmek, reklam veya farklı ticari eylemler için işbirliği yapmak gibi farklı amaçlar için kullanılmaktadır. Bu tür mecralarda aile, ev, çocuk, düğün, nişan, doğum, çeşitli özel günlerin kutlanması gibi gündelik yaşama dair bilgiler birçok kullanıcı tarafından paylaşılmaktadır. Paylaşımlarda özel hayat gönüllü olarak ifşa edilmekte paylaşımlar amacının ötesine geçerek mahremiyet ihlallerini ortaya çıkarmaktadır. Bu çalışmada gündelik yaşamlarına dair bilgilerini paylaşan aile hesapları incelenmiştir. Çalışmaya uygun olarak amaçlı örneklem çerçevesinde seçilen sözü edilen paylaşımları yapan, en çok takipçisi olan aile hesapları belirlenmiş, örneklem profil bilgilerinde meslek belirtmeyenlerle sınırlandırılmıştır. Bu doğrultuda dört hesap çalışmaya konu edilmiş, bu hesaplardan yapılan paylaşımlar niteliksel içerik analizi ile irdelenerek çeşitli sonuçlara ulaşılmıştır. Paylaşımlarda mahremiyetin ihlal edildiği, gösterişçi tüketime yönelik içeriklere yer verildiği ve incelenen hesaplarda tesettürlü kadınların tüketim pratiklerinin moda ile ilişkili olduğu yönünde sonuçlara ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Mahremiyet, sosyal medya, aile, gösterişçi tüketim, gösterişçi dindarlık

Kaynakça

• Apaydın, Y. (2001). Tesettür. Diyanet İslam Ansiklopedisi, C. XL, 538-543. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
• Arendth, H. (2012). İnsanlık durumu. (B. S. Şener, Çev.) İstanbul: İleitşim Yayınları.
• Arkin, R., & Baumgardner , A. (1986). Self-presentation and self-evaluation: Processes of self-control and social control. R. F. Baumeister içinde, Public self and private self (s. 75-97). New York: Springer-Verlag.
• Aziz, A. (2008). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri ve teknikleri (4 b.). Ankara: Nobel Yayınları.
• Aziz, A. (2015). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Ankara: Nobel Yayınları.
• Bakır, U., & Bazarcı, S. (2020). Tüketim toplumunda bedelli aşk: Sevgililer günü reklamlarına yönelik bir inceleme. E-Kurgu, 28(1), 58-75. 11 02, 2021 tarihinde https://dergipark.org.tr/en/pub/kurgu/issue/55448/740220 adresinden alındı
• Barbarosoğlu, F. (1996). İmaj ve takva. İstanbul: Profil Kitabevi.
• Barthes, R. (2014). Camera lucida. (R. Akçayaka, Çev.) İstanbul: Altınkırkbeş Yayınları.
• Baudrillard, J. (2012). Tüketim toplumu (5. Basım b.). (H. Deliçaylı , & F. Keskin, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Bauman, Z., & Lyon, D. (2013). Akışkan gözetim. (E. Yılmaz, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Bilginer Erdoğan, Ş. (2020). Dijital kimliğin görüntü mekânı olarak sosyal medya ortamı. S. S. Atılgan içinde, Dijital okuryazarlık boyutuyla:Dijital dünyanın yeni kavramları (s. 63-88). İstanbul: Literatürk Academia.
• Birol, M., & Bakır, Z. (2019). Instagram fenomenlerinin paylaşımları üzerinden göstergebilimsel bir inceleme. The Journal of International Scientific Researches, 4(2), 195-221. doi:https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/766158
• Bitirim Okmeydan, S. (2017). Postmodern kültürde gözetim toplumunun dönüşümü: ‘Panoptikon’dan ‘Sinoptikon’ ve ‘Omniptikon’a. AJIT-e: Bilişim Teknolojileri Online , 8(30), 45-69. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ajit-e/issue/54422/740741 adresinden alındı
• Can, İ., & Ulutaş, E. (2018). Teşhir toplumu. İstanbul: Ketebe Yayınları.
• Colomina, B. (2011). Mahremiyet ve kamusallık. (A. Kılıç, Çev.) İstanbul: Metis Yayınları.
• Çetin, M. (2021). Dindarlık-ahlak ilişkisi ve dînî-toplumsal yansımaları. Mîzânü’l-Hak: İslami İlimler Dergisi(13), 83-106.
• Debord, G. (2006). Gösteri toplumu. (A. Ekmekçi, & O. Taşkent, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları. Dedeoğlu, G. (2016). Teknoloji, iletişim, yeni medya ve etik. Bursa: Sentez Yayıncılık.
• Doğan, E. (2021). Omniptikon sürecinde sosyal medyada toplumsal cinsiyet: Instagram örneği. Ege Üniversitesi İletişim Fakültesi Yeni Düşünceler Hakemli E-Dergisi, 15, 96-108. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1751592 adresinden alındı
• Goffman, E. (2014). Günlük yaşamda benliğin sunumu. (B. Cezar, Çev.) İstanbul: Metis.
• Good, K. D. (2012). Form scrapbook to Facebook: A history of personal media assamblage and archives. New Media & Society, 15(4), 557-573. doi:https://doi.org/10.1177/1461444812458432
• Göle, N. (2012). Seküler ve dinsel aşınan sınırlar. İstanbul: Metis Yayınları.
• Göregenli, M. (2018). Çevre psikolojisi insan mekan ilişkileri. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Habermas, J. (2015). Kamusallığın yapısal dönüşümü. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Haenni, P. (2014). Piyasa İslamı, İslam suretinde neoliberalizm. (L. Ünsaldı, Çev.) Ankara: Heretik Yayınları. Han, B. C. (2017). Şeffaflık toplumu (2.Baskı b.). (H. Barışcan, Çev.) İstanbul: Metis Yayınları.
• Instagram. (2022a). Birinci Fotoğraf. 01 15, 2022 tarihinde https://www.instagram.com/p/CYL_7ZesbQV/ adresinden alındı
• Instagram. (2022b). İkinci Fotoğraf. 01 15, 2022 tarihinde https://www.instagram.com/p/CZukfYRN2gj/ adresinden alındı
• Instagram. (2022c). Üçüncü Fotoğraf. 01 16, 2022 tarihinde https://www.instagram.com/p/CZPc4Z4MHTO/ adresinden alındı
• Instagram. (2022d). Dördüncü Fotoğraf. 03 10, 2022 tarihinde https://www.instagram.com/p/CZ9wLocM1WC/ adresinden alındı
• Instagram. (2022e). Beşinci Fotoğraf. 02 20, 2022 tarihinde https://www.instagram.com/p/CYOeJZJMZZn/ adresinden alındı
• Instagram. (2022f). Altıncı Fotoğraf. 03 18, 2022 tarihinde https://www.instagram.com/p/CYO_J9FIgMh/ adresinden alındı
• Instagram. (2022g). Yedinci Fotoğraf. 02 13, 2022 tarihinde https://www.instagram.com/p/CZ4iVPboVJu/ adresinden alındı
• İspir , N. (2014). Jürgen Habermas. Erzurum : Mega Ofset Matbaacılık.
• İspir, N. (2018). Mahremiyetin ihlalinden değil aksine gönüllü bir ifşadan söz edilebilir. TRT Akademi, 3(6), 764-773. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/529159 adresinden alındı
• Karslı, B., & Aycan, S. (2020). Instagram ve mahremiyet: Dindar muhafazakâr kadınların paylaşımları örneği. Türk Akademik Araştırmalar Dergisi, 5(2), 245-266. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1171972 adresinden alındı
• Khamis, S., Ang, L., & Welling, R. (2017). Self-branding, “micro-celebrity” and the rise of social media influencers. Celebrity Studies, 8(2), 191-208. doi:10.1080/19392397.2016.1218292
• Köktener, A., & Akgün , N. (2020). Mahremiyet algısının dönüşümü:Instagram anneleri üzerinden bir analiz. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi (ASEAD), 7(9), 235-247. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1239642 adresinden alındı
• Köse, H. (2011). Tüketim toplumunda bir “sosyal beden” kurgusu olarak kadın. Selçuk İletişim, 6(4), 76-89. https://dergipark.org.tr/en/pub/josc/issue/19022/200606 adresinden alındı
• Meşe, İ. (2015). İslami bir moda dergisi örneğinde moda ve tesettür: Ne türden bir birliktelik? Fe DErgi, 7(1), 146-158. https://doi.org/10.1501/Fe0001_0000000138 adresinden alındı
• Niedzviecki, H. (2010). Dikizleme günlüğü. (G. Gündüç, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Okumus, E. (2006). Gösterişçi dindarlık. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 6(3), 17-35. https://dergipark.org.tr/en/pub/daad/issue/4511/62099 adresinden alındı
• Özdemir, M. (2010). Nitel veri analizi: Sosyal bilimlerde yöntembilim sorunsalı üzerine bir çalışma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Blimler Dergisi, 11(1), 323-343. https://dergipark.org.tr/en/pub/ogusbd/issue/10997/131612 adresinden alındı
• Packard, V. (1964). The naked society. New York: Ig Publishing. file:///C:/Users/B%C4%B0LG%C4%B0NER/Downloads/The%20naked%20society%20by%20Packard,%20Vance%20Perlstein,%20Rick%20(z-lib.org).pdf adresinden alındı
• Rojek, C. (2003). Şöhret. (S. Akbaş, & K. Kızıltuğ, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Sadakoğlu, M., & Genç, F. (2022). Dijital tüketim kültürü: Dijital kitle iletişim araçları ile tüketim kültürü arasındaki ilişki üzerine bir inceleme. TRT Akdemi, 7(14), 286-303.
• Schlenker, B. R. (1986). Self-Identification: Toward an Integration of the Private and Public Self. New York. https://citationsy.com/archives/q?doi=10.1007/978-1-4613-9564-5_2 adresinden alındı
• Sennett, R. (1996). Kamusal insanın çöküşü. (S. Durak , & A. Yılmaz, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Solove, D. (2008). Understanding privacy. London: Harvard University Press.
• Taylor, C. (2018). Çokkültürcülük tanınma politikası (5. Baskı b.). (Y. Salman , Çev.) İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Tedeschi, J. T. (1986). Private and public experiences and the self. Public self and private self. (R. F. Baumeister, Derleyici) New York, New York.
• Türk, G., & Bayrakcı, S. (2020). Sosyal medya ve toplumda değişen estetik işlem yaptırma algısı. AJIT-e: Bilişim Teknolojileri Online Dergisi, 10(9), 118-135. doi:10.5824/ajit-e.2019.04.005
• Utma, S. (2018). Mahremiyet olgusu ve sosyal medyada mahremiyetin serüveni. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(59), 1193-1204. doi:DOI: 10.17719/jisr.2018.2726
• Uyanık, F. (2013). Sosyal medya: Kurgusallık ve mahremiyet. B. Özçetin (Dü.), Yeni Medya Çalışmaları: Kuram, Yöntem, Uygulama ve Siyasal I. Ulusal Kongresi Kitabı içinde (s. 367-382). Kocaeli: Alternatif Bilişim Derneği.
• Veblen, T. (2005). Aylak sınıfın teorisi. (Z. Gültekin , & C. Atay , Çev.) İstanbul: Babil Yayınları.
• Yanıklar, C. (2006). Tüketimin sosyolojisi. İstanbul: Birey Yayınları.
• Yıldırım , A., & Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemi (11 b.). Ankara: Seçkin Yayınları.
• Yurdigül, Y., & Elitaş , T. (2017). Mesleki mahremiyet sorunu bağlamında ”Youtuber” reklam uygulamaları. İstanbul Arel Üniversitesi İletişim Araştırmaları Dergisi, 6(11), 135-155. https://dergipark.org.tr/en/pub/isauicder/issue/53136/704443 adresinden alındı
• Yüksel, M. (2003). Mahremiyet hakkı ve sosyo-tarihsel gelişimi. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 58(1), 181-213. doi:https://doi.org/10.1501/SBFder_0000001619