Analysis of Mediating Role of Body Appreciation in the Relationship Between Social Media Addiction and Self-Esteem

Yıl 2024, Cilt: 11 Sayı: 1, 135 - 153, 30.01.2024

Doğan Aydoğan

https://doi.org/10.17680/erciyesiletisim.1343524

Cited By: 1

Öz

Body and body-oriented perceptions have an important place in the self-concept. On the other hand, visual culture increases the emphasis on the body. Eye becomes the dominant sense in visual culture. Social media creates a radical dynamic about body and beauty concepts; since traditional visual communication tools such as cinema and television are one-way, they can only create pressure by directing perceptions and attitudes; due to its two-way nature, social media oppress the actor towards action. The body ceases to be a mere watched element, but becomes a presented element. Beauty and the body are very important elements of popular culture. However, it is not clear how much of the opress on this issue is due to visual culture and how much is due to the specific effect of social media. In addition, since men and women have different ways of reading texts, they may read and produce social media texts differently. In this context, in this study, the mediating role of the body appreciation in the relationship between social media addiction and self-esteem is examined. As a result of the analysis, a significant relationship was found between social media addiction, body appreciation and self-esteem. While social media addiction negatively predicts body appreciation and self-esteem, bodily appreciation positively predicts self-esteem. However, no mediating role of body appreciation was found in the relationship between social media addiction and self-esteem.

Anahtar Kelimeler

Social Media Addiction, Self-Esteem, Body Appreciation

Sosyal Medya Bağımlılığı, Benlik Saygısı İlişkisinde Beden Memnuniyetinin Aracılık Rolü Analizi

Öz

Beden ve bedene yönelik algılar, benlik kavramı içinde çok önemli bir yer tutmaktadır. Ek olarak görselliğe dayalı kültür de beden üzerindeki vurguyu arttırmaktadır. Göz, görsel kültür içinde hâkim duyu algısı halini almaktadır. Sosyal medya ise beden ve güzellik konusunda radikal bir dinamik yaratmaktadır; sinema ve televizyon gibi geleneksel görsel iletişim araçları tek yönlü olduğu için ancak algı ve tutumlara yön vererek bir baskı oluşturabilirken; sosyal medya çift yönlü yapısı nedeni ile aktörü eyleme doğru baskılayabilmektedir. Bu süreçte beden yalnızca izlenen bir unsur olmaktan çıkarak, sunulan bir unsur haline gelmektedir. Güzellik ve beden bu süreç içinde popüler kültürün çok önemli bir unsuru haline gelmiştir. Ancak bu konudaki baskının ne kadarının görsel kültürden ne kadarının sosyal medyanın spesifik etkisinden kaynaklandığı belirgin değildir. Ayrıca kadın ve erkeklerin metinleri okuma biçimleri farklı olduğu için, sosyal medya metinlerini farklı şekilde okuyor ve üretiyor olabilirler. Bu çerçevede bu çalışmada, sosyal medya bağımlılığı ve benlik saygısı ilişkisinde, beden memnuniyetinin aracılık rolü incelenmiştir. Analiz sonucunda sosyal medya bağımlılığı, beden memnuniyeti ve benlik saygısı arasında anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir. Sosyal medya bağımlılığı, beden memnuniyeti ve benlik saygısını negatif yönlü etkilerken, beden memnuniyeti benlik saygısını pozitif yönlü etkilemektedir. Ancak sosyal medya bağımlılığı ve benlik saygısı ilişkisinde beden memnuniyetinin aracı rolü bulunmamıştır.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Medya Bağımlılığı, Benlik Saygısı, Beden Memnuniyeti

Kaynakça

• Allen, K. A., Gray, D. L. L., Baumeister, R. F., & Leary, M. R. (2022). The Need to Belong: a Deep Dive into the Origins, Implications, and Future of a Foundational Construct. Içinde Educational Psychology Review (C. 34, Sayı 2). https://doi.org/10.1007/s10648-021-09633-6
• Andreassen, C. S., Billieux, J., Griffiths, M. D., Kuss, D. J., Demetrovics, Z., Mazzoni, E., & Pallesen, S. (2016). The relationship between addictive use of social media and video games and symptoms of psychiatric disorders: A large-scale cross-sectional study. Psychology of Addictive Behaviors, 30(2). https://doi.org/10.1037/adb0000160
• Andreassen, C. S., Pallesen, S., & Griffiths, M. D. (2017). The relationship between addictive use of social media, narcissism, and self-esteem: Findings from a large national survey. Addictive Behaviors, 64. https://doi.org/10.1016/j.addbeh.2016.03.006
• Anlı, G., Akın, A., Eker, H., & Özçelik, B. (2015). Bedeni Beğenme Ölçeği: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. The Journal of Academic Social Science Studies, 6(Number: 36), 505-505. https://doi.org/10.9761/JASSS2906
• Bahtiyar, M. (2021). Üniversite öğrencilerinde sosyal karşılaştırma, sosyal medya tutumu ve beden imgesi ilişkisinin incelemesi. Online Journal of Technology Addiction & Cyberbullying, 8(2), 23-38.
• Berger, J. (2014). Görme Biçimleri. Metis Yayınları.
• Bourdieu, P. (2015). Eril Tahakküm. Bağlam Yayıncılık.
• Brown, T. (2015). Confirmatory Factor Analysis for Applied Research, Second Edition. Içinde Guilford Publications.
• Cash, T. F., Morrow, J. A., Hrabosky, J. I., & Perry, A. A. (2004). How has body image changed? A cross-sectional investigation of college women and men from 1983 to 2001. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 72(6). https://doi.org/10.1037/0022-006X.72.6.1081
• Cast, A. D., & Burke, P. J. (2002). A theory of self-esteem. Içinde Social Forces (C. 80, Sayı 3). https://doi.org/10.1353/sof.2002.0003
• Chou, H. T. G., & Edge, N. (2012). “They are happier and having better lives than I am”: The impact of using facebook on perceptions of others’ lives. Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking, 15(2). https://doi.org/10.1089/cyber.2011.0324
• Çarpar, M. C., & Şavran, T. G. (2019). Beden, kültür ve erkeklik: Vücut geliştirmenin eril bir alan olarak savunulması üzerine sosyolojik bir çalışma. Spor Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 4(2), 264-288. https://doi.org/10.25307/jssr.629092
• Çömlekçi, M. F., & Başol, O. (2019). Gençlerin Sosyal Medya Kullanım Amaçları İle Sosyal Medya Bağımlılığı İlişkisinin İncelenmesi. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. https://doi.org/10.18026/cbayarsos.525652
• Çuhadaroğlu, F. (1986). Adölesanlarda Benlik Saygısı. Hacettepe Üniversitesi.
• Demirci, I. (2019). Bergen Sosyal Medya Bağımlılığı Ölçeğinin Türkçeye uyarlanması, depresyon ve anksiyete belirtileriyle ilişkisinin değerlendirilmesi. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 20(1).
• Duradoni, M., Innocenti, F., & Guazzini, A. (2020). Well-being and social media: A systematic review of Bergen Addiction Scales. Içinde Future Internet (C. 12, Sayı 2). https://doi.org/10.3390/fi12020024
• Elias, N. (2013). Uygarlık Süreci (C. 1). İletişim Yayınları.
• Ellul, J. (2004). Sözün Düşüşü. Paradigma Yayınları.
• Fardouly, J., Diedrichs, P. C., Vartanian, L. R., & Halliwell, E. (2015). Social comparisons on social media: The impact of Facebook on young women’s body image concerns and mood. Body Image, 13. https://doi.org/10.1016/j.bodyim.2014.12.002
• Gecas, V. (1982). The Self-Concept. Annual Review of Sociology, 8(1), 1-33. https://doi.org/10.1146/annurev.so.08.080182.000245
• Goffman, E. (2009). Günlük Yaşamda Benliğin Sunumu. Metis Yayınları.
• Goldenberg, J. L., McCoy, S. K., Pyszczynski, T., Greenberg, J., & Solomon, S. (2000). The body as a source of self-esteem: The effect of mortality salience on identification with one’s body, interest in sex, and appearance monitoring. Journal of Personality and Social Psychology, 79(1). https://doi.org/10.1037/0022-3514.79.1.118
• Gökkaya, F., Deniz, İ., & Gedik, Z. (2020). Sosyal medya bağımlılığının sosyal onay ihtiyacı ve beden memnuniyeti ile ilişkisi. Klinik Psikoloji Dergisi, 4(2), 94-105. https://doi.org/10.5455/kpd.26024438m000023
• Hacıoğlu, M. (2017). Üniversite öğrencilerinin beden imgesi hoşnutluğu ve iletişim becerilerinin incelenmesi. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 2(1), 1-16.
• Hawi, N. S., & Samaha, M. (2017). The Relations Among Social Media Addiction, Self-Esteem, and Life Satisfaction in University Students. Social Science Computer Review, 35(5). https://doi.org/10.1177/0894439316660340
• Heatherton, T. F., & Wyland, C. L. (2003). Assessing self-esteem. Içinde S. J. Lopez & C. R. Snyder (Ed.), Positive psychological assessment: A handbook of models and measures. (ss. 219-233). American Psychological Association. https://doi.org/10.1037/10612-014
• Hou, Y., Xiong, D., Jiang, T., Song, L., & Wang, Q. (2019). Social media addiction: Its impact, mediation, and intervention | Cyberpsychology: Journal of Psychosocial Research on Cyberspace. Cyberpsychology: Journal of Psychosocial Research on Cybe.
• Kerkez, F. İ., Tutal, V., & Akçına, F. (2013). Okul öncesi dönemde beden imajı algısı ve beden memnuniyetsizliği. Hacettepe Journal of Sport Sciences, 24(3), 234-244.
• Krasnova, H., Wenninger, H., Widjaja, T., & Buxmann, P. (2013). Envy on Facebook: A Hidden Threat to Users’ Life Satisfaction? Presented at the 11th International Conference on Wirtschaftsinformatik (WI), Leipzig, Germany. 11th International Conference on Wirtschaftsinformatik, March.
• Leary, M. R., & Baumeister, R. F. (2000). The nature and function of self-esteem: Sociometer theory. Advances in Experimental Social Psychology, 32. https://doi.org/10.1016/s0065-2601(00)80003-9
• Macionis, J. J. (2015). Sosyoloji (13. bs). Nobel Yayıncılık.
• Mert, A., & Kahraman, M. (2018). Üniversite öğrencilerinin iyilik hali ile beden memnuniyeti düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Içinde Z. Bingöl, L. Karadağ, & H. Bozgeyikli (Ed.), 3. Internatıonal congress of youth researches congress book (ss. 43-52). Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Gençlik Çalışmaları Araştırma ve Uygulama Merkezi.
• Miller, D., Costa, E., Haynes, N., McDonald, T., Nicolescu, R., Sinanan, J., Spyer, J., Venkatraman, S., & Wang, X. (2018). How the World Changed Social Media. Içinde How the World Changed Social Media. https://doi.org/10.2307/j.ctt1g69z35
• Miller, G. (2018). Sevişen Beyin. Alfa Basım Yayın.
• Mulvey, L. (1975). Visual Pleasure and Narrative Cinema. Screen, 16(3), 6-18. https://doi.org/10.1093/screen/16.3.6
• Myers, D. G. (2012). Social Psychology 12th Edition. Içinde McGraw-Hill.
• Orth, U., & Robins, R. W. (2014). The Development of Self-Esteem. Current Directions in Psychological Science, 23(5), 381-387. https://doi.org/10.1177/0963721414547414
• Özgür, M., & Uçar, A. (2020). Üniversitede eğitim gören kız öğrencilerde sosyal medya bağımlılığı ve beden algısı ile beslenme bilgi düzeylerinin karşılaştırılması. Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi, 9(2), 46-54.
• Pyszczynski, T., Greenberg, J., & Solomon, S. (1997). Why Do We Need What We Need? A Terror Management Perspective on the Roots of Human Social Motivation. Psychological Inquiry, 8(1). https://doi.org/10.1207/s15327965pli0801_1
• Pyszczynski, T., Solomon, S., Greenberg, J., Arndt, J., & Schimel, J. (2004). Why do people need self-esteem? A theoretical and empirical review. Içinde Psychological Bulletin (C. 130, Sayı 3). https://doi.org/10.1037/0033-2909.130.3.435
• Rosenberg, M. (1965). Society and the Adolescent Self-Image. Morris Rosenberg. Princeton University Press, Princeton, N.J., 1965. Princeton, 148(3671).
• Silverman, K. (1986). Fragments of a Fashionable Discourse. Içinde Studies in Entertainment: Critical Approaches to Mass Culture.
• Simmel, G. (1957). Fashion (1904). The American Journal of Sociology, 62(6).
• Simmel, G. (2017). The metropolis and mental life. Içinde The City: Critical Essays in Human Geography. https://doi.org/10.4324/9781003320609-56
• Sönmez, E. E., & Özgen, Ö. (2017). Medya kullanımı ve beden imajı: Türkiye ve İngiltere örneği. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 27, 78-95. https://doi.org/10.31123/akil.436747
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2012). Using multivariate statistics (6th ed.). Içinde New York: Harper and Row.
• Tayhan, F. (2023). Üniversite öğrencilerinde sosyal medya bağımlılığı, beden algısı, vücut kompozisyonu ve yeme bozuklukları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Karya Journal of Health Science, 4(2), 139-145. https://doi.org/10.52831/kjhs.1302837
• Torrey, E. , F. (2020). Beynin Evrimi ve Tanrıların Ortaya Çıkışı. Paloma Yayınevi.
• Twenge, J. M. (2013). Does Online Social Media Lead to Social Connection or Social Disconnection? Journal of College and Character, 14(1). https://doi.org/10.1515/jcc-2013-0003
• Tylka, T. L., & Wood-Barcalow, N. L. (2015). The body appreciation scale-2: Item refinement and psychometric evaluation. Body Image, 12(1). https://doi.org/10.1016/j.bodyim.2014.09.006
• Vigarello, G. (2013). Güzelliğin Tarihi. Dost Kitabevi Yayınları.
• Wagner, J., Lüdtke, O., Jonkmann, K., & Trautwein, U. (2013). Cherish yourself: Longitudinal patterns and conditions of self-esteem change in the transition to young adulthood. Journal of Personality and Social Psychology, 104(1). https://doi.org/10.1037/a0029680
• Williamson, J. (2000). Reklamların Dili. Ütopya Yayınevi.