YARATICILIK, KİŞİLİK VE SANATSAL YARATMA ÜZERİNE

Yıl 2014, Sayı: 1, - , 06.03.2014

Merih Tekin Bender

Öz

Modern yaşamda, yaratıcılık barındırmayan herhangi bir etkinlik düşünülemez. Yaratıcılık aynı zamanda sanat eseri yaratım sürecinin de en önemli kısmını oluşturmaktadır. Bu tür bir yaratma eylemi, sanatsal yaratma olarak adlandırılır. Yaratıcılık kavramı, soyut olan doğası gereği farklı şekillerde algılanıp yorumlanmaya açıktır.  Bu durum çalışma alanının önemli bir sınırlılığı olarak değerlendirilebilir. Ancak aynı zamanda yeni araştırmalar için cezbedici olmaktadır. Konunun önemini sezen araştırmacıların yıllar boyu yürüttüğü çalışmalar, yaratıcılığın kişilik ile bağıntısını kurmaktadır. Bu bağıntı, özellikle sanatsal yaratma sürecini ve sanatçının yaratma ediminin kaynağını açıklamak adına büyük değer taşımaktadır. Sanatçı öznenin kişilik özellikleri, yaratıcı imgelemi yönlendirmesi bakımından da merak uyandırıcıdır. Yaratıcı davranışlar gösteren bireylerin kişiliklerinde bir takım ortak özellikler bulunmaktadır. Ayrıca yaratıcılığın kişinin ruh sağlığını ve kişilik bütünlüğünü korumasına yardımcı olduğu düşünülmektedir. Bu araştırmanın içeriğinde konu, mevcut literatürden derlenen veriler ışığında çok boyutlu olarak değerlendirilmektedir.

 

Anahtar Sözcükler: Yaratıcılık, kişilik, sanatsal yaratma, sanat, sanatçı.

Abstract

We can't think any activity without creativity in our modern life. Creativity also constitutes the most important part of the generation process of a work of art. This kind of creativity is called as artistic creativity. Because of its abstract nature, concept of creativity is open to perception and interpretation in different ways. This condition can be evaluated as an important limitation of the working area. However, it also is attractive to new research. The works undertaken over the years by researchers who sense the importance of the subject establish connection between creativity and personality. This correlation is of great value particularly in terms of explaining the process of artistic creation and the source of the artist's act of creation. Personality traits of the artist are intriguing in terms of routing creative visualization. Creative individuals' personality shows a number of common features. In addition, it is thought that creativity helps individual protect his mental health and personality integrity. In the context of this study, this topic is evaluated as a multi-dimensional in the light of the data collected from the existing literature.

Keywords: Creativity, personality, artistic creation, art, artist.

Anahtar Kelimeler

Yaratıcılık, kişilik, sanatsal yaratma, sanat. sanatçı

Kaynakça

• AKCAOĞLU, Zeliha (2002). “Çağdaş Sanat Eğitimcisi Nasıl Yetiştirilmeli?”,
• G. Ü. Sanat Eğitimi Sempozyumu, Ankara. AUSUBEL, David P., (1964). Creativity, general Creative Abilities and The Creative
• Individual, Psychology in Schools, l, pp. 344-347
• BECER, Emre, (1993). “Yaratıcılık ve Grafik Tasarım”, Anadolu Sanat, Sayı: 1-3, Eskişehir :A.Ü.G.S.F Yay.
• BESSIS, Pierre, (1973).Yaraticiltk Nedir?, Çev. Süheyl Gürbaşkan, İstanbul: İstanbul Reklam Yayınları.
• BİLGİN, Hüseyin, (1985). “Grafik Tasarımda Yaratıcılık ve Fonksiyonları”,
• Türkiye 'de Sanatın Bugünü ve Yarını, Ankara: H.Ü.G.S.F.Yayınları. BİRCH, Paul & CLEGG, Brian, (1997). ls Hayatında Yaratıcılık, Çev. Tülay
• Savaşer, İstanbul: Rota Yayınları. BODE, Ursula & OTTO, Gunter, (1979). Yaratıcılık Eğitimi, Çev. Berna Can 7 ,
• Berlin: by Friedrich Verlag Vclber. ÇİFTÇİ, Yasemin, (2002). İlköğretim Okulu Yöneticilerinin Yaratıcılık Düzeyleri lle
• Liderlik Tarzlari. Arasındaki İlişki, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul. D'LAKİDOY, [. A. N. & KANARİ, E. (1999). Student Teacher’s Beliefs About
• Creativity, British Educational Journal, Apr 1999, Vol. 25, Issue 2, p.225, l9p.
• ERİÇ, Murat, (1998). Kiiltiir ve Yaratıcılık, İstanbul : Kazancı Yayınları.
• EVANS,P.- DEEHAN, G., (1988). The Keys to Creativity, London: Published by Grafton Books.
• GIOVACCHINI, Peter L., (1998). “Şizofreni ve İlkel Ruhsal Durumlar”, Yapısal
• Çökme ve Yaratıcılık, Çev. Nursen Oral, Ankara: HYB Yayıncılık. GLOVER & RONNING, R. & REYNOLDS, C.R.(Eds.), (1989). Handbook of
• Creativity, New York: Planum Pres. GÜLERYÜZ, Hasan, (2001). Eğitim Programlartnm Dili ve Yarattct Öğrenme,
• Ankara: Pegem Yayınevi. HICKS, G. Herbert ve C. RAY, Gullett (1981). Management, 4. Ed., New York: Mc Grew-Hill Inc.
• İŞLER, Ahmet Şinasi ve BİLGİN, Asude, (2002). “Eğitim Fakültesi Sınıf
• Öğretmenliği Adaylarının Yaratıcılık Hakkındaki Görüşleri”, Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakiiltesi Dergisi, Cilt 15, Sayı: I, Bursa, 3.133-152. KAGAN, Momsej (1993). Estetik ve Sanat Dersleri, Çev. Aziz Çalışlar, Ankara: İmge Kitabevi.
• KORKMAZ, B., (1988). “Yaratıcılık ve Psikiyatri”, XXl V. Ulusal Psikiyatri ve Nörolty'ik Bilimler Kongresi/ Serbest Bildiriler Kitabi: 5 72-5 75, GATA, Ankara.
• LOWENFELD, V. (1953) Education and Art: A Symposium, Lausanne: Unesco.
• MAY, Rollo, (2003).Yaratma F esareti, Çev. Alper Oysal, 8. Basım, İstanbul: Metis Yayınları.
• RAZON, Norma, (1990). “Yaratıcılığı Geliştirici Oyunla Eğitim”, Çağdaş Eğitim,
• İstanbul: Cern Yayınevi. ROUQUETTE, Michel—Louis, (1992). Yaratıcılık, Çev. Işın Gürbüz, İstanbul: İletişim Yayınları.
• SAN, İnci, (1985). Sanat ve Eğitim, Ankara: A.Ü. Basımevi.
• SAYDAM, M.Bilgin, (1997). Deli Dumrul’un Bilinci, İstanbul: Metis Yayınları.
• STEIN, Morris, I. (1974), Stimulating Creativity, New York: Academic Press Inc.
• ERCİYES sınır tr.-cıns. ırers-Trs: FNT—J'ıîı :f—ııı Fırat:-3: 3-3: SAYI 1 STORR, Anthony, (1992). Yaratma Dürtüsü, Çev. İpek Babacan, İstanbul: Yayınevi Yayıncılık.
• TEKİN BENDER, Merih (2013). Duyguların İzinde Sanatsal Yaratma, Ankara: Nobel Yayıncılık.
• YILDIRINI, Ramazan, (2002). Yaratıcılık ve Yenilik, 3. Baskı, İstanbul: Sistem Yayıncılık. İnternet Kaynakçası
• KESİM, Tuncay, “Geçmişten Günümüze Kişiük Kavramı”, hrğu.'//hist0ricalsense.com/Archive/Fenerl ı'_ı'.htm, (en'şim tarihi 03.03.2014).
• ERCİYES sının ERCIYES UNLVERSLTESl ENSTITUSLI DERGJSI 2011. - saw