16. Yüzyıl Şairlerinden Karamanlı Sabûhî ve Bazı Gazelleri

Yıl 2017, Sayı: 73, 149 - 174, 04.05.2018

Yasin Şen

https://doi.org/10.32704/erdem.471021

Öz

Sabûhî, 16. yy.’da yaşayan divan şairlerindendir. Kanunî Sultan Süleyman devrinde yaşamıştır. Tezkirecilerin verdiği bilgiye göre Karamanlıdır ve asıl adı Abdullah’tır. Şairin doğum ve ölüm tarihleri hakkında kaynaklarda bilgi bulunmamaktadır. Hasan Çelebi şairin kendisine Abdî-i Zarîf dendiğini söylüyor. Beyânî de şairin “kadimî zurefâ”dan olduğunu ifade ediyor. Sabûhî iyi bir eğitim almış ve çeşitli yerlerde müderrisliklerde bulunmuştur. Kendisi Kânûnî Sultan Süleyman’ın hocalarından Hayrüddin Hâce’den mülâzım olmuş ve Anadolu’nun çeşitli yerlerinde bulunan medreselerde görev yapmıştır. Bu yerler arasında Amasya ve Kütahya da vardır. Sabûhî’nin çevresinde bazı tanınmış ilim erbâbı ve şairlerin olduğunu, kendisinin de bu tür şâirlerin, ilim adamlarının ve bazı devlet adamlarının meclisine katıldığını kaynaklardan öğrenmekteyiz. Âşık Çelebi ve Seydî Ali Reis bahsedilen isimler arasındadır. Şairin kaynaklarda bir divanının olduğu belirtilmektedir. Bu makalede 16. yüzyıl şairlerinden Karamanlı Sabûhî’nin hayatı ve henüz üzerinde herhangi bir çalışma yapılmamış gazelleri üzerinde durulacaktır.

Anahtar Kelimeler

Karamanlı Sabûhî, klasik Türk şiiri, gazel, nazire

Kaynakça

• Çelebioğlu, Âmil (1994). Kânûnî Sultân Süleymân Devri Türk Edebiyatı, İstanbul: bMilli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Sabûhî, Dîvân-ı Sabûhî, Medine Şeyhülislam Arif Hikmet Bey Kütüphanesi, Numara: 811157.
• Gıynaş, Kâmil Ali (Haz.) (2014). Pervâne b. Abdullah, Pervâne Bey Mecmuası,v3 Cilt, İstanbul: Akademik Kitaplar Yayınları.
• İpekten, Haluk vd. (1988). Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı İsimler Sözlüğü,vİstanbul: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
• Kayabaşı, Bekir (1997). Kâf-zâde Fâizî’nin Zübdetü’l-Eş’âr’ı, yayımlanmamış doktora tezi. Malatya: İnönü Üniversitesi.
• Kılıç, Filiz (Haz.) (2010). Âşık Çelebi, Meşâ’irü’ş-Şu’arâ (İnceleme-Metin), İstanbul: İstanbul Araştırmaları Enstitüsü Yayınları.
• Köksal, Mehmet Fatih (2007). “Sabûhî”. Türk Dünyası Edebiyatçılar Yazarlar ve Şairler Ansiklopedisi, C. 7, Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, s. 398.
• Köksal, Mehmet Fatih (2012). Edirneli Nazmî, Mecma’u’n-Nezâ’ir, Ankara: Kültür Bakanlığı. (Erişim Tarihi: 08.04.2017).
• Köksal, Mehmet Fatih (2014). “Sabûhî”, http://www.turkedebiyatiisimlersozlugu. com. (Erişim Tarihi: 08.04.2017).
• Kurnaz, Cemal (2011). Muhteşem Yüzyıl Edebiyatı, Ankara: Kurgan Edebiyat Yayınları.
• Riyâzî, Riyâzü’ş-Şu’arâ, Atatürk Kitaplığı, Nuruosmaniye. Numara: 3724. vr. 95a-95b.
• Sungurhan Eyduran, Aysun (Haz.) (2009). Kınalızâde Hasan Çelebi, Tezkiretü’ş-Şu’arâ, Ankara: Kültür Bakanlığı. (E-kitap Erişim Tarihi: 09.04.2017).
• Sungurhan Eyduran, Aysun (Haz.) (2008). Beyânî, Tezkiretü’ş-Şu’arâ, Ankara: Kültür Bakanlığı. (E-kitap Erişim Tarihi: 08.04.2017).
• Tuman, Nail, (2001). Tuhfe-i Nâ’ilî Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri, C. II, Haz.: Cemal Kurnaz-Mustafa Tatcı, Ankara: Bizim Büro Yayınları.