Yol ve Yolculuk Bağlamında Nalan Barbarosoğlu’nun Yol Işıkları Eseri

Yıl 2018, Sayı: 74, 117 - 138, 24.06.2018

Yaşar Şimşek

https://doi.org/10.32704/erdem.450115

Öz

Yol ve yolculuk, farklı sanat türlerinde olduğu gibi edebî türler içinde de geçmişten bugüne kullanılan başlıca temalardan biri olmuştur. İlk sözlü ürünler destan, masal gibi anlatı türleri başta olmak üzere bugünün öykü, roman gibi türlerinin de temasını teşkil eden yol ve yolculuk; değişim, arayış, kaçış, keşif, sevgiliye kavuşma gibi amaçları ihtiva eder. Modern zamanlarda bu kavramlar bireyin kimlik bunalımını, yalnızlığını, iletişimsizliğini, kaçma arzusunu ve içsel sorunlarını simgeleyen bir metafora dönüşür. 1990 sonrası Türk öykücülüğünün önemli yazarlarından biri olan Nalan Barbarosoğlu, bireyi temel alan öykülerinde kurguya dâhil ettiği kişiler düzleminde yol ve yolculuk temasını işler. Yazarın Yol Işıkları öykü kitabı da bu anlamda dikkati çeken bir eserdir. Bu çalışmada Barbarosoğlu’nun Yol Işıkları eserinde yer alan öyküler yol ve yolculuk teması bakımından incelenecektir. Öykü karakterlerinin gerek iç konuşmaları gerekse çevreyle kurdukları ilişkiler bağlamında arayışları, çıkmazları, çırpınışları, kırılganlıkları, yalnızlıkları, tutunamayışları, umutları ve umutsuzlukları üzerinden yol ve yolculuk temasının izi sürülecektir. Özellikle öykülerde yazarın yol ve yolculuk temasıyla ilgili göndermelerinin nelere karşılık geldiği, neyi imlediği üzerinde durularak öykülerdeki kişilerin toplum/aile/arkadaş çevresindeki konumlarına açıklık getirilecektir. Ayrıca, öykülerin süregelen hayatla bağdaşan/bağdaşmayan yönlerine değinilerek yol ve yolculuk kavramlarının anlatılarda ne ölçüde somutlaştırıldığı gösterilmeye çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Yol, Yolculuk, Tema, Nalan Barbarosoğlu, Yol Işıkları

Kaynakça

• Adler, Alfred (2017). İnsanı Tanıma Sanatı, Çev. Kamuran Şipal, İstanbul: Say Yayınları.
• Bakhtin, Mikhail (2001). Karnavaldan Romana- Edebiyat Teorisinden Dil Felsefesine Seçme Yazılar-, Çev. Cem Soydemir, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Barbarosoğlu, Nalan (1996). Ne Kadar da Güzeldir Gitmek, İstanbul: Oğlak Yayınevi.
• Barbarosoğlu, Nalan(2009). Yol Işıkları, İstanbul: Everest Yayınları.
• Campbell, Joseph (2013). Kahramanın Sonsuz Yolculuğu, Çev. Sabri Gürses, İstanbul: Kabalcı Yayıncılık.
• Cebecioğlu, Ethem (2009). Tasavvuf Terimleri ve Deyimleri Sözlüğü, İstanbul: Ağaç Kitabevi Yayınları.
• Chatman, Seymour (2009). Öykü ve Söylem: Filmde ve Kurmacada Anlatı Yapısı, Çev. Özgür Yaren, İstanbul: De Ki Basım Yayım.
• Çelik, Behçet (Aralık 2009). “Karanlığın İçindeki Işık”, (Erişim tarihi: 25 Haziran 2017) http://kitap.radikal.com.tr/makale/habe /karanligin_ icindeki_isik-60048.
• Eliade, Mircea (1994). Ebedî Dönüş Mitosu, Çev. Ümit Altuğ, Ankara: İmge Kitabevi.
• Işık, İhsan (2004). Türkiye Yazarlar Ansiklopedisi-1, Ankara: Elvan Yayınları.
• Jung, Carl Gustav (2007). İnsan ve Sembolleri, Çev. Ali Nahit Babaoğlu, İstanbul: Okuyan Us Yayınları.
• Kolcu, Ali İhsan (2015). Öykü Sanatı, Erzurum: Salkımsöğüt Yayınları.
• Lekesiz, Ömer (2006). Kuramdan Uygulamaya Öykü Yazıları, İstanbul: Selis Kitaplar.
• Moran, Berna (1997). “Üstkurmaca Olarak Kara Kitap”, Türk Romanına Eleştirel Bir Bakış, İstanbul: İletişim Yayınları, s. 93-104.
• Proop, Vladimir (1985). Masalın Biçimbilimi, Çev. Mehmet Rifat ve SemaRifat, İstanbul: Bilim/Felsefe/Sanat Yayınları.
• Sambur, Bilal (2005). Bireyselleşme Yolu Jung’un Psikoloji Teorisi, Ankara: Elis Yayınları.
• Sarıçiçek, M. (2013). Modern Kahramanın Mitolojik Yolculuğu, Kayseri: Kardeşler Ofset.
• Tosun, Necip (2015). “Nalan Barbarosoğlu: Şiirsel Melankoli”, Günümüz Öyküsü, İstanbul: Dedalus Kitap, s. 143-152.
• Uslu, Ahmet (2017). “Nalan Barbarosoğlu’nun Hikâyelerinde Biçim Olarak Melankoli”, Akademik Bakış Dergisi 60, s. 350-366.
• Yalçınkaya, Şerife (2007). “Yol Metaforu ve Klasik Türk Edebiyatında Arayış Yolculukları”, Türk Dili ve Edebiyatı Araştırmaları Dergisi 13, s. 251- 260.