Importance of the Tribe Names in Documents

Yıl 2013, Sayı: 64, 70 - 84, 06.06.2013

Nuran Say

Öz

Turks are the special population who lives without compromising their
cultural assets (language, religion, art) through the period that they
lived in Middle Asia and the Turkey today. When they were nomads,
they scrape their tamgas on the rocks trough the ways that they migrated. While they were settled they embroidered those tamgas on visual
materials such as kirkitli weavings, felts etc. By carrying the visuals like
im, yanish, bezeme until today they leave a big heritage to their ad
olescent. They show them where they passed through and lived with
this heirship.
There are still 7-8 thousands Turkish tribes all over Anatolia contin
ues to weave. All tribes have different designs on their kilims, carpets,
cicims and sumacs. It is tangible only by looking those weaving which
tribe that they belong (Bektik, Çayan, Alayuntlu). This is very important
for the weavers.
Because of the causes that we explain above, It is important for the
researchers that are working on this subject to specify which weavings
belongs the which tribes to show the respect that they have for the
Turkish culture. Our culture will also be carry on with this way. The
population without culture is like a person who doesn’t have any fami
ly or whom cant read and write. Its existence on earth is controversial.
Every scientist must be aware of it. They should not forget that they
owe this to their past and future.

Anahtar Kelimeler

Tribe, tamka, rock paintings, carpet, kilim

Kirkitli Dokumalarda Boy İsimlerinin Önem

Öz

Türkler; Orta Asya’dan başlayıp günümüz Türkiyesine kadar gelen sü
reçte, kültür varlıklarından (dil, din, sanat,) vs. ödün vermeden yaşa
maya devam eden özel insan topluluğudur. Konargöçer dönemlerinde
geçtikleri yol boyunda bulunan kayalar üzerine tamkalarını kazımış
lardır. Yerleşik kaldıkları süre içinde, kirkitli dokuma, keçe, gibi görsel
malzemeler üzerine de bu tamkaları işleyerek pekiştirmişlerdir. Adına
im bezeme, yanış dedikleri görselleri günümüze kadar devam ettirerek
gençlerine büyük miraslar bırakmışlardır. Onlara, biz buralardan geçtik
şurada yaşadık demişlerdir.
Anadolu’nun her köşesine dağılmış 7-8 bin olduğu söylenen Türk
boyları dokuma yapmaya devam etmektedir. Her boyun halısı, kilimi,
cicimi sumağı, üzerinde taşıdığı tasarım bakımından farklıdır. Bakıl
dığında, “Bektik, Çayan, Alayuntlu, vs.” olduğu bilinir. Bu durum doku
yucular adına da çok önemlidir.
Konu ile ilgilenen bilim insanlarının, yukarıda anlatılan sebepler ne
deniyle buldukları her dokumanın hangi boy’a ait olduğunu yazma
ları Türk geleneğine duydukları saygının yanı sıra aidiyet duygusunu
da önemsetecektir. Kültürümüzün devamlılığı bu yolla da sağlanabi
lir. Kültürü olmayan toplum; ailesi ve okuma yazması olmayan insana
benzer. Dünya üzerindeki varlığı tartışmalıdır. Her bilim çalışanı bu
durumu göz önünde bulundurmalıdır. Geçmişine ve geleceğine borçlu
olduğunu unutmamalıdır

Anahtar Kelimeler

Boy, tamka, kaya resimleri, halı, kilim

Kaynakça

• Ateş, Mehmet (2002), Mitolojiler ve Semboller Ana tanrıça ve Doğurganlık Sembolleri İstanbul: Aksiseda Matbaası. Buckland, Raymond (2011), Majive Ruhsal Semboller Rehberi İşaretler, Semboller ve Alametler, Çeviren: Derya Engin. İstanbul: Nedenyayınları. Dönmez, Şevket (2012), “1000 YAŞINDAKİ Müslüman Kızın mezarı başında dua ettik” – Ocak NTV Dergi, S:36, s: (26-35)
• Durul, Yusuf (1987), Türk Kilim Motifleri, Ankara Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü yayınları. 62 Seri V Sayı: A 3
• Elıade, Mikcea (2007), Dinsel İnançlar ve Düşünceler Tarihi Taş Devrinden Eleusis Mysteria’larına, Çev: Ali Berkay. C, I, II, III ikinci baskı İstanbul: Kabalcı yayınları.
• Gündüz, Tufan (1997), Anadolu’da Türkmen Aşiretleri “Bozulus Türkmenleri 1540 – 1640 Ankara: bilge yayınları.
• Halaçoğlu, Yusuf (2010), Türkiye’nin Derin Kökleri Osmanlı Kimliği ve Aşiretler, İstanbul: Babıali Kültür yayınları.
• Önder, Tayyar Ali (2008),Türkiye’nin Etnik Yapısı Halkımızın Kökenleri ve Gerçekler, 44 baskı. Ankara: Kripto yayınları.
• Payzın, H. Sabahattin (1992), Tarihte Dil, Yazı, Bilim veToplum, İzmir: Doğruluk Matbaası.
• Radloff, Wilhelm (1995), Manas Destanı, Kırgız Türkçesi Metin-Türkiye Türkçesi çeviri yayınları birinci baskı Ankara: Türksoy yayınları. Yayına Hazırlayan Prof. Dr. Emine Gürsoy-Naskali
• Sakin, Orhan (2010), 16 yy. Osmanlı Arşiv Kayıtlarına Göre Anadolu’da Türkmenler ve Yörükler (Boylar, Kabileler, Cemaatler), İkinci baskı İstanbul: Ekim yayınları.
• Say,Nuran (1990), Marmaris Yöresi Dokumaları (Namazlağa,Ala Çuval,Ala Kilim), yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi Ankara: G Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• _____, (1999 ), Niğde, Bor İlçesi Bekdik Kilimleri, yayımlanmamış Doktora Tezi Ankara: G Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• _____, (2011) “Çiğe’li (Kene) Halı “, Milli Folklor Uluslararası KültürAraştırmaları Dergisi , S: 89, C:12, Y:23, s:(240-247). Ankara: Feryal Matbaası.
• Somuncuoğlu, Servet (2008), Sibirya’dan Anadolu’ya From Siberıa to Anotolia Taştaki Türkler The Turks Oh The Rock, İstanbul: may Güngör mat. A-Z Yapı İ.S.T.
• Sümer, Faruk (1980), Oğuzlar (Türkmenler) Tarihleri_Boy teşkilâtı – Destanları, İlavelerle 3 baskı İstanbul: Ana yayınları.
• Taşağıl, Ahmet (2004), Çin Kaynaklarına Göre Eski Türk Boyları (M.Ö. III M.S. X asır) Ankara: Türk Tarih Kurumu yayınları VII Dizi-Sayı 206
• Türkay, Cevdet (1979), Başbakanlık Arşivi Belgelerine göre Osmanlı İmparatorluğunda Oymak Aşiret ve Cemaatler, İstanbul:Tercüman Kaynak Eserler Dizisi.