Place as a Fictive Historical Narrator (Turan Oflazoğlu’s play “Topkapı” Example)

Yıl 2013, Sayı: 64, 123 - 132, 06.06.2013

Abdullah Şengül

Öz

In fictive texts, stroy-teller is a very important element. These beings
which belong to fictive world, sometimes confront us with different
identities. These are sometimes a bird, an object or an abstract thing.
Turan Oflazoğlu’s play named Topkapı, is one of the rare examples in
which the historical place is history narrator. From the conquest of
Istanbul to the construction of Dolmabahçe palace, Topkapı, the ad
ministration center of Ottoman Empire, in this paly both central char
acter and a narrator who witnessed all things and experienced. It in
terrogates events in this time. The place’s narrate which was center
of all events witnessed all things different from other history narrator –before all things it uses an objective language- In our study the play,
Topkapı will be assed from this point of view.

Anahtar Kelimeler

: Topkapı, Turan Oflazoğlu, historical theatre, the place narrator, historical narrator

İtibarî Tarih Anlatıcısı Olarak Mekân (Turan Oflazoğlu’nun Topkapı Piyesi Örneği)

Öz

İtibarî metinlerde anlatıcı çok önemli bir unsurdur. İtibarî dünyaya ait
olan bu unsurlar, zaman zaman farklı kimliklerle karşımıza çıkar. Bazen
bir kuş, bazen bir eşya veya soyut bir varlıktır. Turan Oflazoğlu’nun Topkapı isimli oyunu, tarihî bir mekânın tarih anlatıcısı olduğu ender ör
neklerden biridir. İstanbul’un Fethi’nden Dolmabahçe Sarayı’nın yapıl
dığı tarihe kadar Osmanlı devletinin idarî mekânı olan Topkapı Sarayı,
bu eserde hem merkezî şahıstır, hem de yaşanan her şeye şahit olması
itibariyle yaşının ve tecrübesinin kendine verdiği avantajlarla, anlatıcı
rolünü üstlenir. Bu sürede şahit olduklarını ve yaşananları sorgular.
Yaşanılan bütün olayların merkezinde olan ve her şeye şahit olan bir
mekânın anlatıcılığı, diğer tarih anlatıcılarından her şeyden önce öznel
bir dil kullanması itibariyle çok farklıdır. Çalışmamızda Topkapı isimli
oyun, bu noktadan hareketle değerlendirilecektir.

Anahtar Kelimeler

Topkapı, Turan Oflazoğlu, tarihî tiyatro, mekân an latıcı, tarih anlatıcı

Kaynakça

• Altan, Fuat Edip (1935), Tarih Anlatıyor!, Safranbolu Muallimler Birliği Neşriyatı, Safranbolu.
• Bachelard, Gaston (1996), Mekânın Poetikası, Kesit Yayıncılık, İstanbul.
• Bekiroğlu, Nazan (1998), “Kan Dökücü Sevgili”, Zaman Gazetesi, 22 Mart, s.6.
• Demir, Yavuz (1995), İlk Dönem Hikâyelerinde Anlatıcılar Tipolojisi, Akçağ Yayınları, Ankara.
• Göka, Şenol (2001), İnsan ve Mekân, Pınar Yayınları, İstanbul.
• Narlı, Mehmet (2007), Şiir ve Mekân, Hece Yayınları, Ankara.
• Oflazoğlu, A. Turan (1992), Topkapı, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
• Tanpınar, Ahmet Hamdi (1982), XIX. Asır Türk Edebiyatı Tarihi, Çağlayan Kitapevi, İstanbul.
• Tekin, Mehmet (2001), Roman sanatı 1, Ötüken Neşriyat, İstanbul.