Peyami Safa: Dil ve Üslup Üzerine

Yıl 2012, Sayı: 62, 171 - 178, 01.04.2012

Kamil Veli Nerimanoğlu

Öz

Dil hayatında özellikle de edebî dil yaşamında temizlenme ve
zenginleşme kavramları önemli bir rol oynamaktadır. Bazen biri diğerine
karşı koyulan bu kavramlar, orantılı kullanılmayı ve temizlenmedenkleştirmeyi gerektiriyor. Bu bakımdan Peyami Safa’nın dil üzerine
söylediği fikirler ve gözlemler, çağdaş Türk dünyası dil politikasında
çok büyük ehemmiyet taşımaktadır. Biz aşağıdaki problemler üzerine
sırasıyla Peyami Safa’nın edebî dil ilkelerini araştırmasını önemli
buluyoruz:

- Halk edebiyatından edebi dile alınan kelimeler;

- Yazılı abidelerden alınan kelimeler;

- Yeni üretilen kelimeler;

- Uyduruk kelimelerin kullanılmasının zararları;

- Aşırı temizleme cehtleri;

- Üslup şeffaflığı ve aydınlığı;

- Dilin kendi imkânlarıyla zenginleşmesi;

- Alıntı kelimelerin asgari kullanımı.

Anahtar Kelimeler

Dil, alıntı, uyduruk, dil zenginliği, dil temizliği

Peyami Safa: On Language and Style

Öz

In language life, especially in literary language life, the concepts of
purification and enrichment play an important role. Sometimes these
concepts, one of which is put against another, require proportional
use and purification-equalization. In this respect, the ideas and
observations which Peyami Safa told about language are of vital
importance in the contemporary Turkish language policy. We find it
important to investigate into Peyami Safa’s literary language principles
related to the following problems one by one:

- Words transferred from folk literature into literary language;

- Words taken from the inscriptions;

- Newly-produced words;

- Harms of using artificial words;

- Over-purification efforts;

- Style transparency and clearness;

- Enrichment of a language through its own means;

- Minimal use of borrowed words.

Anahtar Kelimeler

Language, borrowing, artificial, language richness, language purification

Kaynakça

• -